An example search has returned 50 entries

Shichʼéʼé kinaasdaʼgo bitsiiʼ shá beʼdíítłʼóół. Tʼáásh ʼáko?

1-daughter 3-reach.puberty.P-GO 3-hair 1-for 3-2-tie.F just-Q okay

’Atsį’ísh ’éí doodaii’ łóó’ísh nínízin?

meat-Q or fish-Q 3-2-want.NI

’Ádą́ą́dą́ą́’ásh nishínílnish?

yesterday-Q 2-work.P

Bá’ólta’íísh níyá?

3-for-3-teach-Q 3-come.P
listenloadingplaying

Has the teacher come yet?

Ch’iyáán nináhíłnihgo haa nízahjį’ ’ánádįįh?

food 3-2-buy.R how 3-long.N-up.to 3-become.none.R
listenloadingplaying

When you buy groceries, how long do they last?

Chidíísh bee hólǫ́ ’éí doodago ni daats’í ła’ nee hólǫ́?

car-Q 3-with 4-exist.N TOP or 2 maybe one 2-with 4-exist.NI

Da’ Cubadę́ę́’ tsinaa’eeł nił ní’éél?

Q Cuba-from boat 2-with 3-float.P

Da’ dichin nínízin?

Q hungry 2-want.NI

Da’ Ron saad neiskáá’?

Q Ron word 3-3-investigate.P
listenloadingplaying

Did Ron study words?

Dah díníilghaazhísh ’íilnilaa?

fry.bread-Q 3-2-make.P
listenloadingplaying

Did you make fry bread?

Dibé bitsį’ doodago béégashii bitsį’ daats’í nínízin?

sheep 3-meat or cow 3-meat possibly 3-2-want.NI

Dichin nínízin ya’?

hungry 2-want.NI Q

Díídó’ doo ákót’ée daásh łí?

this-DÓ’ neg indef-how-3-be.NI neg-ÍSH ŁÍ

Díkwíí jį́ shą’ nanilnish?

how.many Q days 2-work.I

Díkwíí lá ninááhai?

how.many Q 2-winter
listenloadingplaying

How old are you?

Díkwííshą’ nibeegashii?

how.many-Q 2-cow
listenloadingplaying

Exactly how many cows do you have?

Doo b bééhózin da ya’?

neg 3-with 3-know.CI neg Q

Díí jį́ Nida’iiníísh ’áko shį́į́ nihich’į’ nida’iil, ya’?

today Friday then.maybe 1pl-toward 1pl-payment.I Q

Gohwééh t’áá bizhání ’éí doodaii’ ’abe’ bgo daats’í nínízin?

coffee only TOP or milk 3-with-GO perhaps 3-2-want.NI

Ha’a’aahdę́ę́sh naaghan ’éí doodago e’e’aahdę́ę́sh naaghan?

east-from-Q 2-home TOP or west-from-Q 2 home

Ha’át’éego lá ’íiyisíí ’atiinjį’ ’ańdeeshdááł lá?

how Q main road-up.to 1-back-on-go.sg.F DISC

listenloadingplayingSpeaker: Sharon J. NelsonlistenloadingplayingSpeaker: Lorene B Legah

How can I get back onto the main road?

ha’át’éédę́ę́’

listenloadingplaying

here from

Ha’át’íísh baa hane’?

What Q 3-for be.told.CI

Ha’át’íísh biniinaa naníchxǫ’?

what-Q 3-because 2-pout.CI

Ha’át’íísh nizhé’é yaa naaghá?

what-Q 2-father 3-about 3-do.CI

haa níldííl

listenloadingplaying

how large is it

haa nízah

listenloadingplaying

how far is it, how much time

Haa nízahdę́ę́’ hoołtį́į́ł?

how 3-long-from rain.Prog

haa’í

listenloadingplaying

where

há’at’é-P.ENCLITIC

listenloadingplaying

where. The expressions formed with ’há’at’é-’ either appear with a postpositional enclitic (also with the subordinating complementizer ’-go’, which we listed separately)

Háadi lá dibé nidahaniih?

where-at Q sheep pl-3-pass-sell.CI

Hádą́ą́’ dii hooghan ’íinilaa?

when-past this hogan 3-2-make.P

Hádą́ą́’ Jáan bighan ’áyiilaa?

When-past John 3-hogan 3-3-make.P

Hádą́ą́’sh Dibé Nitsaadę́ę́’ néínídzá?

when-past-Q Colorado 3-return.P

Hádą́ą́’sh Mary ’ólta’dę́ę́’ nádzá?

when-past-Q Mary school-from 3-return.P

Háidíígíí lá neidiyoołnih?

which.one-ÍGÍÍ DISC 3-3-buy.F
listenloadingplaying

Which one is s/he going to buy?

Háidíígíísh neidiyoołnih nínízin?

which.one-ÍGÍÍ-Q 3-3-buy.F 2-think.NI

Háí lá sis ligái ííł’įįh?

who-Q belt silver 3-make.U

Háísh yiską́ągo ’adoogis?

who-Q tomorrow 3-wash.F

Háíshą’ tsinaa’eeł ’áyiilaa?

who-Q boat 3-3-make.P

listenloadingplayingSpeaker: Tyler TinhornlistenloadingplayingSpeaker: Tyler Tinhorn

Who made a boat?

Háish dooda ní?

who-Q NEG 4-said.P
listenloadingplaying

Who said no?

Mary ha’át’íí nayiisnii’?

Mary what 3-3-buy.P
listenloadingplaying

What did Mary buy?

Na’azhǫǫshgi díkwíí shį́į́ shaa woobįįh?

hoop.and.pole.game-at how.much 1-to pass-win.I
listenloadingplaying

How much will I lose at the hoop and pole game?

Na’nízhoozhígóó deeyá, ya’?

Gallup-toward 2-go.sg.F Q

Nichidísh háadi nííníłbą́ą́z?

2-car-Q where-at 3-2-park.P

Nichidí háadish nííníłbą́ą́z?

2-car where-at-Q 3-2-park.P
listenloadingplaying

Where did you park your car?

Ronshą’ saadísh neiiłkaah?

Ron-Q word-Q 3-3-investigate.I
listenloadingplaying

What about Ron, is he investigating words? / Is Ron studying words (too)?

Yiską́ągo Na’nízhoozhígóó deet’áazhgo haa’í lá ’adiidį́į́ł?

tomorrow Gallup-to 1dpl-go.du.F-GO where Q 1pdl-eat.F