Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’Adą́ą́dą́ą́’ ná’iiyéláá’ ńt’éé’ ńdasésdo.

Yesterday SUP-1-pick.P past 1-sore.SP

’Adą́ą́dą́ą́’ísh tł’óo’di nishínílnish?

yesterday-Q outside-at 2-work.P

’Adeesdíilgo dibé sits’ą́ą́’ dah diijéé’.

3-thunder.P-GO sheep 1-away.from start-3-run.Pl.P

’Ahbínídą́ą́’ hashbį’go baa nídiisdzá ’ákondi t’áadoo ’áłtso da.

morning-past 1-clear.I-GO 3-for 1-start.P however but not-yet all NEG

’Ayóo deesk’aazgo beeldléí ditánígíí biih násh’nah.

very cold-GO blanket 3-thick.NI-ÍGÍÍ 3-into 1-crawl.R

’Ałk’idą́ą́’ Diné bikéyah bikáa’gi łį́į́’ bichąą bíighahgo tł’oh deíl’áá ńt’éé’ jiní.

long.ago Navajo.land 3-upon-at horse 3-belly sufficient-GO Pl-3-extend.out.of.sight.SNP hearsay

’Ííshją́ą́ ’at’ééd yázhí hooghandę́ę́’ ch’idoogááł.

certainly girl little house-from out-3-walk.F

’Óshą́ą́’ laanaa’ dichin shi’niiłxį́.

1-eat.O wish hunger 1-3-kill.I

-’ąą

-aa

-deená

-jí + -k’ehgo

-k’i

-káá’

Bee ’atiní ’éí doo ’ashohodoobéézhgóó bee ’azk’az.

freezer TOP extremely 3-with 3-cold.SPN

Béésh náábał dóó haa nízahdi nighan?

windmill and how 3-long.N-at 2-home

bik’ídazhdidis

pl-3DO-4dpl-wrap.it.around.it.I

Chidí bąąh dah sitání bąąh dah shishtįįh ńt’éé’ adaagizí doo ’éí da lá.

car license plate 3-1-put. I SSO past Sup-with screw neg that neg Disc.

Chidí bąąh dah sitání bąąh dah shishtįįh ńt’éé’ ’ił adaagizí doo ’éí da lá.

car license plate 3-1-put. I SSO past Sup-with screw neg that neg Disc.

Chidí daats’í bee hólǫ́ ’éí doodaii’ niísh chidí nee hólǫ́?

car maybe 3-with 4-exist.N TOP or 2-Q car 2-with 4-exist.NI

Da’ Ron saad nináánéíłkaah ya’?

Q Ron word 3-3-investigate.I Q

Damóo yę́ędą́ą́’ Yootóógóó niséyá.

Sunday past Santa.Fe-to 1-go.P

daoohdlą́ą́’

pl-3DO-2dpl-drink.it.P

deiidlą́ą́’

pl-3DO-1dpl-drink.it.P

deiłbéézh

pl-3DO-3dpl-boil.it.I

Dibé dził binániidi da’ałchozh.

sheep mountain 3-slope-at Pl-3-graze.CI

dideidiłjeeh

pl-3DO-3dpl-start.fire.I

Díí yihahígíí biyi’, háísh tówónaanígóó ch’aa deeyá?

this year.IGII within who overseas.GOO travel 3-going.F-Q

Ha’át’éegoshą’ t’áadoo díníyáa da?

why-Q neg 2-go.sg.P NEG

Ha’át’íí lá neidiyoołnih lá?

what DISC 3-3-buy.F DISC

Ha’át’íísh nizhé’é nahideeshnih nízin.

what-Q 2-father 3-1-buy.F 3-want.NI

haa níłtso

’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Hastiin éí tsídii ła’ ’adah ’ayídzí’ą́.

man TOP bird INDEF down 3-3-knock.off.SRO.P

Hastóíí dóó sáanii k’inááda’didlé.

3-men and 3-women planting.again.PL.R

hazhniłchaad

3DO-4-card.it.(as.in.wool).I

Hoozdodę́ę́’ Łééchąąłgaii bee nááshdááłgo Kinłánídi da’jiyání góne’ sédáago shiyaa haalwod lá.

Phoenix-from greyhound.bus 3-with 1-return.Prog-GO Flagstaff-at cafe into 1-sit.SPN-GO 1-under 3-run.P DISC

K’aa’ísh ’aní’á biyaa doodago daats’í báhátis ’ayiist’oh ?

arrow-Q bridge 3-under or perhaps 3-over 3-3-shot.P

K’idadeelyáá nit’éé’ t’óó daazgan, háálá doo nahałtin da.

1pl-plant.P past just 3pl-dry.SPN, because NEG 3-rain.CI NEG

Mary ha’át’íísh nayiisnii’?

Mary what-Q 3-to.buy.I

naa

nideilé

pl-3DO-3dpl-carry.a.ropelike.thing.around.I

nidííleeł

3DO-2-carry.a.ropelike.thing.around.F

Shicheii t’áá ’íiyisíí hastihgo biniinaa kónááhoot’éhí doo na’ádódlíi da.

1-grandfather very 3-old.N-GO because next.year NEG 3-expect.live.NP NEG

Shighan bich’ą́ą́h łeeshch’ih désas.

1-hogan 3-protect ashes 3-1-strew.P

Shighan bíighahgi yas biyi’dę́ę́’ tsé hahíí’ą́.

3-house 3-inside of snow 3-inside-from rock 3-stick.out.NP

Shizhé’é bidá’ák’eh ’éí shicheii bidá’ák’eh táadi yilááh ’ánáníłtso.

1-father 3-field TOP 1-grandfather 3-field three-at 3-big 3-again-big.NI

Shizhé’é bitsą́ądi haashį́į́ yidzaago tł’óó’góó yik’ee naalyiish.

1-father 3-stomach-at something 3-happen.P-GO outside-toward 3-on.account.of 2-bend/stoop.CI

Shínaaí shíká ’adoolwoł nisin ńt’éé’ ’áłt’ąą t’áadoo níyáa da.

1-older.brother 1-for 3-run.F 1-want.NI but after.all NEG 3-come.sg.P NEG

t’ah ńt’éé’

Yas naanáásmasgo wónáásdóó ’ayóó ’áníłtsxo silį́į́.

snow 3-1-roll.around.Prog soon more large 3-become.P