An example search has returned 50 entries
’Asdzą́ą́ Báhoozhóní yinishyé.
woman happy 1-called.NI’Ayóigo deesk’aaz --- ’áyąą (’áyaańda) dah dinítsiz.
terribly cold no.wonder up 2-shiver.NI-góó
to, toward, along, on, with a numeral it indicates a date
bookmark-jí
on the side of, in the direction of, in the manner of
bookmark-ta’
Ch’ééh jiyáán náánááshdą́ą́’.
watermelon again-1-eat.RCh’į́į́góó ch’ééh tádííyá.
fail in.vain 1-go.PChidí na’na’í łęęzh yíyooyił.
tractor dirt 3-3-push.Progda’
deidooyį́į́ł
pl-3DO-3dpl-eat.it.FDibé bighan báátis dah yiishte’.
Sheep corral 3-over up 1-climb.PDibé yázhí bitsį’ bíchą́ yídéeshni’.
lamb 3-meat 3-crave 3-addicted.NPDichin nínízin ya’?
hungry 2-want.NI Qdizhdiłjeeh
3DO-4-start.fire.Idizhdííłjéé’
3DO-4-start.fire.PDíí łééchąą’í dah doosłóós laanaa.
this dog 1-lead.O.ADV-laanaa optative particle for a positive wish, hope or desire.Dziłdę́ę́’ hoołtį́į́ł ńt’éé’ t’áá nihich’į’jį’ ’ásdįįd.
mountain-from areal-rain.Prg past just 1pl-toward-up.to 3-disappear.Pdííłhį́į́’
3DO-1-melt.it.PHa’át’éegoshą’ ’ayóo náníldzid?
why-Q very 2-fear.IHa’át’éegoshą’ t’áadoo díníyáa da?
why-Q neg 2-go.sg.P NEGHaash nízah kodóó nighanjį’?
how-Q 3-long.N here-from 2-home-tohadeidoołtééł
pl-3DO-3dpl-carry.him/her.up.out.of.something.Fcarry him/her up out of something, 3rd person plural
bookmarkhaoołgizh
3DO-2dpl-cut.it.out.Phayíígeed
3DO-3-dig.it.out.PHáadi niyaa hazlį́į́’?
where-at 2-under area-grow.PK’ad cháshk’eh góyaa tó de ’anool’ąął.
now wash down water up 3-rise.ProgKin Łánídi naashnish háálá ’áadi shaghan.
Flagstaff 1-work because there 1-live.NII work in Flagstaff because I live there.
bookmarkNichidí lá háadi nííníłbą́ą́z?
2-car-Q where-at 3-2-park.PAs for your car, where did you park it?
bookmarkNidlóóhísh ’éí doodago doo daats’í nidlóoh da?
2-cold.X-Q TOP or NEG perhaps 2-cold.X-Q NEGnizhdooleeł
3DO-4-carry.a.ropelike.thing.around.Fcarry a ropelike thing around, 4th person
bookmarkNił bééhózinísh ’éí doodaii’ nicheii daats’í bił bééhózin?
2-with 3-know.CI-Q TOP or 2-grandfather perhaps 3-with 3-know.CI
listen
Do you know or does your grandfather know?
bookmark- -ił withfind in Navajo Postposition Lexicon
- accompaniment
- Continuative Imperfective (CI)find in Navajo Verb Modes
- nisin think, wantfind in Navajo Verb Modes
- -ísh enclitic for yes/no questions
- doodaii’ particle or
- daats’í particle for perhaps
- Continuative Imperfective (CI)find in Navajo Verb Modes
- nisin think, wantfind in Navajo Verb Modes
Ńléí ’asdzą́ą́ sáníshą’ háí ’át’į́?
there woman old-Q what 3-be.NShich’ah tsékooh góyaa ’adah bił ’ííyol.
1-hat gorge areal-down downward 3-with 3-blow.PShicheii bighangóó yishááł.
1-grandfather house-toward 1-go.ProgShimá bighangóó náshdáahgo łééchąą’í baná’ástso’.
1-mother 3-house-toward again-1-go-GO dog 3-again-1-feed.RShínaaí chidí bił dah diilwodgo bizánághah góne’ łeezh ’adzíísi’.
older.brother car 3-with up 3-run.I-GO 3-around areal-in dust 3-trail.PShį́į́dą́ą́’ sitsą́ hodíínii’go k’asdą́ą́’ dasétsą́.
summer-last 1-stomach areal-.hurt.P-GO nearly 1-die.Pt’áá gééd
T’ááłáhádi neeznádiin dóó ba’aan táá’
one hundred and 3-beyond threewohtł’ó
3DO-2dpl-weave.it.Iyóó’
away (disappearing, getting lost)
bookmark