Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

Shichʼéʼé kinaasdaʼgo bitsiiʼ shá beʼdíítłʼóół. Tʼáásh ʼáko?

1-daughter 3-reach.puberty.P-GO 3-hair 1-for 3-2-tie.F just-Q okay

’Asdzą́ą́ ’éí ’ashkii ha’át’íí yeiní’ą́?

woman TOP boy what 3-to-3-3-move.SRO.P

’Ałah ’aleehgóó deesháál nínízinísh doodago béésh nitsíkeesí daats’í bee nidoonááł ’éí doodago t’áá hooghanídi daats’í KTNN yídíiłts’iił?

meeting-to 1-go-F 3-2 want.NI-Q or computer possibly 2-watch.F or just home-at possibly KTNN 3-2-listen.F

’Áádóó shą’?

and.then Q

-shą’

Bá’ólta’ísh Jáan ’éí doodaii’ Mary daats’í yich’į’ haadzíí’?

teacher-Q John TOP or Mary perhaps 3-to 3-talk.P

Béésh náábał dóó haa nízahdi nighan?

windmill and how 3-long.N-at 2-home

Ch’iyáán nináhíłnihgo haa nízahjį’ ’ánádįįh?

food 3-2-buy.R how 3-long.N-up.to 3-become.none.R

Chidí daats’í bee hólǫ́ ’éí doodaii’ niísh chidí nee hólǫ́?

car maybe 3-with 4-exist.N TOP or 2-Q car 2-with 4-exist.NI

Chidíísh bee hólǫ́ doodago ni daats’í chidí nee hólǫ́?

car-Q 3-with 4-exist.N or 2 maybe car 2-with 4-exist.NI

Chidíísh bee hólǫ́ doodaii’ ni daats’í chidí nee hólǫ́?

car-Q 3-with 4-exist.NI or 2 maybe car 2-with 4-exist.NI

Da’ Ron saad nináánéíłkaah ya’?

Q Ron word 3-3-investigate.I Q

Da’ shééhonísin?

Q 1-2-know.NI

Dah díníilghaazhísh ’íilnilaa?

fry.bread-Q 3-2-make.P

Díídó’ doo ákót’ée daásh łí?

this-DÓ’ neg indef-how-3-be.NI neg-ÍSH ŁÍ

Díkwíí lá ninááhai?

how.many Q 2-winter

Díkwíísh ninááhai?

how.many-Q 2-winter.NI

Donovanísh aadę́ę́’ deeyá?

Donovan-Q from-there 3-come.P

Ha’a’aahdę́ę́sh naaghan ’éí doodago e’e’aahdę́ę́sh naaghan?

east-from-Q 2-home TOP or west-from-Q 2 home

Ha’át’éegoshą’ t’áadoo díníyáa da?

why-Q neg 2-go.sg.P NEG

Ha’át’íí biniiyé shą́ą́h ńdídááh?

what 3-because 1-passing.by 2-go.I

Ha’át’íísh biniinaa naníchxǫ’?

what-Q 3-because 2-pout.CI

Ha’át’íísh náádaadi’ní?

what-Q again-pl-3dpl-say.I

Ha’át’íí lá nizhé’é yaa naaghá?

what Q 2-father 3-about 3-do.CI

Haa’ísh nínígai?

where-Q 2-hurt.I

Haalá tʼáá ʼéiyá yiníle ni’?

how-Q just TOP 2-name.NI remember

Haash nízah kodóó nighanjį’?

how-Q 3-long.N here-from 2-home-to

Haaʼísh niʼnishʼaah?

where-Q 3-1-park.SRO.F

Hahgo hooghan ’ádíílííł?

when hogan 3-2-make.F

Hastiin dóó ’at’ééd lá ha’át’íí ’áyiilaa?

man and girl Q what 3-3-make.P

Há’át’íísh hastiin dóó ’at’ééd ’áyiilaa?

what-Q man and girl 3-3-make.P

Háadi lá lį́į́’ naakai?

where-at Q horse 3-walk.pl.I

háagi

háádę́ę́’

Háí lá kintahgóó sh adoołbąs?

who-Q town-to 1-me 3-drive.F

Kin Łánídi daats’í ’éí doodago Bee’eldííldahsinildiísh naniná?

Flagstaff-at perhaps or Albuquerque-at-Q 2-go.around.CI

Kwe’éshą’ haa nízah nináhálzhishgo nináháltį́į́h?

here-Q how 3-long.N-up.to time.move.R-GO rain.R

lá

Mary ha’át’íí lá yinízin?

Mary what Q 3-3-want.NI

Mary ha’át’íí yinízin?

Mary what 3-3-want.NI

Nichidí lá háadi nííníłbą́ą́z?

2-car-Q where-at 3-2-park.P

Nidlóóhísh doodaii’ dooísh nidlóoh da?

2-cold.X-Q or NEG-Q 2-cold.X-Q NEG

Nidlóóhísh doodaii’ dooísh nidlóoh da?

2-cold.I-Q or NEG-Q 2-cold.I-Q NEG

Nihimásání ha’át’íí lá yinízin?

1dpl-grandmother what LÁ 3-3-want.NI

Nizhé’é ha’át’íísh nahideeshnih nízin.

2-father-Q what 3-1-buy.F 3-want.NI

Nił hǫ́zhǫ́ǫ́sh doodaii’ doósh nił hózhǫ́ǫ da?

2-with-happy.NI-Q or neg-Q 2-with happy.NI neg

Shééhonísinísh?

1-2-know.NI-Q

Yiską́ągo Na’nízhoozhídi háadish ’adeeshį́į́ł ninízin?

tomorrow Gallup-at where-Q 2-eat.F 2-want.CI

Yiską́ągo Na’nízhoozhídi háadish ’adeeshį́į́ł ninízin?

tomorrow Gallup-at where-Q 2-eat.F 2-want.CI

Yiską́ągo Na’nízhoozhídi, háádish ’adeeshį́į́ł ninízin?

tomorrow Gallup-at where-Q 2-eat.F 2-want.CI