Your search for the hoolzhishgi Future (F)
biihidzóhí 50 entries

’Áłtsé biba’ dooleeł ’áko shį́į́ ’índa nih dah adidoolwoł.

first 3.for will until then only 1.with start 3-drive.F

"Binák’eeaad késhdę́ę́’į́">góó baa da’ashch’osh lá," didíínííł.

3-eye-between-around 3-to pl-3-infest.P DISC 3-2-tell.F

Bee nahaldzoohí yah ’adíítį́į́ł. Da’ yah ’ííńtą́?

broom in 3-2-bring.F.SSO Q in 3.2.bring.P.SSO

bik’ídadidoohdis

pl-3DO-2dpl-wrap.it.around.it.F

bik’ídidíídis

3DO-2-wrap.it.around.it.F

Ch’éénísh’į́įgo náá’deeshtł’óół nissin.

out summer.GO 1-again.weave.F 1-desire

Chidí tááségis yę́ę ninááhodoołtį́į́ł daaní.

car 3-1-wash.P past-Q 3-again.rain.F pl-3-say.NI

Chidí łizhinígíí doodago łigaaígíí daats’í nahideeshnih?

car black-nom or white-nom perhaps 3-2-buy.F

Da’adánídi ’áts’ą́ą́’ deeshghał.

restaurant-at ribs 3-1-eat.F

Da’diidį́į́ł.

pl-1dpl-eat-pl.F

Da’iigisgo deekai yéeni t’oo naalyéhí bá hooghangóó nisiikai.

pl-3-wash-GO walk.pl.F aforementioned merely goods 3-for home-to roundtrip

dadidínóołkał

pl-3DO-2dpl-start.to.herd.them.(animals).F

dazhdidoołhįh

pl-3DO-4dpl-melt.it.F

deeshbish

3DO-1-boil.it.F

deididoołhįh

pl-3DO-3dpl-melt.it.F

didínóołkał

3DO-2dpl-start.to.herd.them.(animals).F

diidį́į́ł

3DO-1dpl-eat.it.F

Díí tł’éé’ ’iidííłhosh.

this night 2-sleep.F

Díí tł’éé’ ’índa hazhó’óó ’iideeshwosh.

this night only.then uninterrupted 1-sleep.F

Díí yihahígíí biyi’, háísh tówónaanígóó ch’aa deeyá?

this year.IGII within who overseas.GOO travel 3-going.F-Q

Dziłghą́ą́’góó deeshááł nissin.

mountain-top-toward 1-go.F 1-want.CI

dííyį́į́ł

3DO-2-eat.it.F

dííłbish

3DO-2-boil.it.F

Haashą’ ʼátʼé, shí bichʼįʼ haʼdiisdzih.

how-Q 3-be.NI 1 3-to 1-speak.F

hadadoołtééł

pl-3DO-2dpl-carry.him/her.up.out.of.something.F

hadazhdoołtééł

pl-3DO-4dpl-carry.him/her.up.out.of.something.F

hadazhdínóołchał

pl-3DO-4dpl-card.it.(as.in.wool).F

hadeeshtééł

3DO-1-carry.him/her.up.out.of.something.F

hadínóołchał

3DO-2dpl-card.it.(as.in.wool).F

Háí lá yiską́ągo Tónaneesdizígóó bił ’adeeswod?

who discovery tomorrow.GO Tuba.City.GOO with 3-drive.F-Q

Hííłch’į’go ’índa ta’iideeshnih.

evening.GO until 1-mix.dough.F

Hodíina’go bááh dootł’izhí deeshį́į́ł dóó ’ahwéé b ła’ deeshdlį́į́ł.

after.a.while-GO bread blue 3-1-eat.F and coffee 3-with some 3-1-drink.F

Hooghan bikáá’ dah si’ánígíí bíyah da’nii’áago ’ádíílį́į́ł ’áko hooghan doo ’ałhiih nídoołdas da.

hogan 3-on up 3-sit.SPN-ÍGÍÍ 3-under pl-3-extend.NP-GO 3-2-make.F so hogan NEG RECIP-3-collapse.F NEG

Na’nízhoozhígóó deeyá, ya’?

Gallup-toward 2-go.sg.F Q

Naʼahóóhai baa nídiikai ʼakó ʼakʼidahiʼniłí bee shí ʼadíílwoł.

rodeo 3-about 1pl-do.pl.F so saddle.blanket 3-with 1-after 2-help.F

Naʼazhǫǫshgóó dooʼáazhgo nihikééʼ ʼiih deeshwoł.

casino-to 2du-go.F-GO 2pl-follow 3-into 1-run.F

nideidooleeł

pl-3DO-3dpl-carry.a.ropelike.thing.around.F

Nimá sání bich’į́’ ch’iyáán ła’ dijááh.

2-grandmother 2-to food some start-3-2.take.PlO2.F

Nimá yázhí bighanaad késhdę́ę́’į́">góó díílwoł dóó ’áájí ’awéé’ baa ’áhólyą́dooleeł.

your aunt 3-house-to 2-run-and that-way baby 3-for 2-care.CI FUT

Shichidí t’ahdii yá’át’ééh, ’át’ah ’índa ła’ ninááhideeshnih.

1-car still 3-good.N later one again-3-1-buy.F

Shimá bighangóó shíni’ ńt’éé’ ch’ééh déago shhoogéé’.

1-mother 3-home-to 1-desire.to.go past in.vain 1-go.P-GO 1-with ho-become.lazy.X

Tó háálínídi ’ahéédidiit’ashałní’ní’ą́ągo.

spring-at refl-1du-meet.F noon-GO

yideeshjį́į́ł

Future Mode: 1-become.black.F

yidooyį́į́ł

3DO-3-eat.it.F

yidoołbish

3DO-3-boil.it.F

yik’ídeididoodis

pl-3DO-3dpl-wrap.it.around.it.F

yik’íididoodis

3DO-3-wrap.it.around.it.F

Yiską́ągo níléí hódahdi ’ółta’di ni’dí’néeshtįįł nissin.

tomorrow that up.at school-at 1-teach.F 1-want.CI

Yiską́ągo Na’nízhoozhígóó deet’áazhgo haa’í lá ’adiidį́į́ł?

tomorrow Gallup-to 1dpl-go.du.F-GO where Q 1pdl-eat.F

ʼDa’azhishgóó, sis łigaii shaʼ díílééł.

dance-to 1-go.F belt silver 1-borrow 3-lend.SFO.F