Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’Ak’ah ła’ dishhį́įhgo baa naashá.

lard some 3-1-melt.I 3-to 1-go.CI

Jáan biʼdizhchínéejįʼ ʼanááyííłką́. Bá daʼdiidį́į́ł.

John 3-birth.past-up-to again-day.P 3-for 1pl-eat.F

Shichʼéʼé kinaasdaʼgo bitsiiʼ shá beʼdíítłʼóół tʼáásh ʼáko?

1-daughter 3-reach.puberty.P-GO 3-hair 1-for 3-2-tie.F just-Q okay

’Adą́ą́dą́ą́’ shichidí tsé bik’ą́ą́h yíłbą́ą́z.

yesterday 1-car rock 3-against 3-run.P

’Ashkii yázhí bee’eldǫǫh yik’ee ’ádadeeznih.

boy little gun 3-on.account.of REFL-3-hurt.P

-k’eh

-k’i

-niit’aa

-ts’ą́ą́’, -ts’á

-tł’ááh

bik’ízhdidoodis

3DO-4-wrap.it.around.it.F

dajoodlą́ą́’

pl-3DO-4dpl-drink.it.P

deitł’ó

pl-3DO-3dpl-weave.it.I

Dibé tóógóó dínóshkaad.

sheep water-toward 3-1-start.herd.O

didadoołjéé’

pl-3DO-2dpl-start.fire.P

dideidiłjeeh

pl-3DO-3dpl-start.fire.I

didínííłkał

3DO-2-start.to.herd.them.(animals).F

didínóołkał

3DO-2dpl-start.to.herd.them.(animals).F

dishhį́į́h

3DO-1-melt.it.I

Díí jį́ ’áłchíní nááda’ołta’.

this day children again-pl-3-study.R

doo ’ashohodoobéézhgóó

doo --- le’ ’át’éégóó

Doo łá’í ndi naash’áa da.

NEG one but 3-1-hold.SRO.CI NEG

dííłhį́į́’

3DO-1-melt.it.P

Ha’át’íísh biniinaa nanichxǫ’?

what-Q 3-because 2-pout.CI

Ha’át’íísh nizhé’é nayiisnii’?

what-Q 2-father 3-3-buy.P

Hada’niłhosh le’!

up-pl-3-3-bubble.up.CI LE’
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

hadanołchaad

pl-3DO-2dpl-card.it.(as.in.wool).I

hanoołchaad

3DO-2dpl-card.it.(as.in.wool).P

Hastiin dóó ’at’ééd lá ha’át’íí ’áyiilaa?

man and girl Q what 3-3-make.P

Hádą́ą́’sh Mary ’ólta’dę́ę́’ nádzá?

when-past-Q Mary school-from 3-return.P

Hágoónee’, t’áá ’ákódí shahane’.

well that’s.all 1-story

Hoozdo hoolyéedi deesdoi sha’shin. ’Áyaańda (’áyąą) diné bi’éétsoh t’áá gééd ndaakai.

Phoenix areal-called-at hot possibly no.wonder person 3-coat without pl-3-go.pl.P

jíí’aal

3DO-4-chew.it.P

KinŁánídi ’ííníshta’ ńt’éé’ ’áádóó t’áá ’ániidígo ’áadi náánísdzáá ńtéé’ ’ééhosisya’ lá.

Flagstaff-in 1-study.P past and.then just recently there-at 1-return.P past 1-get.hazy.P disc

lá

léi’

Naakiiskánídą́ą́’ dibé tó ła’ bá niníyį́.

two.days.ago sheep water INDEF 3-for 3-1-haul.P

Naaltsoos yiníshta’go shíni’ shaa ’áyiilaa.

book 3-1-read.I-GO 1-mind 1-for 3-3-make.P

Nádí daats’í ’éí doodaii’ nideezhí daats’í bááh ’íidoolííł?

older.sister perhaps or younger.sister perhaps bread 3-make.F

nisoołkáá’

3DO-2dpl-investigate.it.P

Niłísh bééhosin doodaii’ biłísh bééhozin?

2-with-Q 3-know.CI or 3-with-Q 3-know.CI

Níwo’jį’ nídiidááh.

move-to 2-get.up.I

Shí t’óó ’ááłk’iis yisháałgo shizhé’é tsékooh gódeg ha’asbą́ą́z.

1 merely SUP-alongside 1-go.Prog-GO 1-father canyon areal-up up-3-drive.P

Shį́į́dą́ą́’ na’niiłkaadgo t’áá ’áháníjį’ ’adeeshch’iłgo bik’ee deelyiz.

Shį́į́dą́ą́’ sitsą́ hodíínii’go k’asdą́ą́’ dasétsą́.

summer-last 1-stomach areal-.hurt.P-GO nearly 1-die.P

T’áadoo naaltsoos dayínółta’í.

neg book pl-3-2dpl-read.I-Í

T’áá ká ’adah ’ooshgeeh

NEG down 1-fall.O

T’áá ká dibe łá yóó’ ooshnííł.

Neg sheep some 1-lose.O

“Chizh ła’ nahílááh”, hałní jíní.

firewood some 2-gather.I 4-say.P 4-say.P
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying