Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’Ałah ’aleehgóó deesháál nínízinísh doodago béésh nitsíkeesí daats’í bee nidoonááł ’éí doodago t’áá hooghanídi daats’í KTNN yídíiłts’iił?

meeting-to 1-go-F 3-2 want.NI-Q or computer possibly 2-watch.F or just home-at possibly KTNN 3-2-listen.F

’Éí naanishígíí haa nízahdę́ę́’ binanilnishgo hoolzhiizh?

that work-ÍGÍÍ how 3-long.N-past 3-2-work-GO time.move.P

-ísh

Bikáá’ dah ’asdáhí bikáa’gi doodaai’ ni’góó daats’í nishdaah?

chair 3-top-at or floor-on perhaps 1-sit.NI

Chidí naat’a’íísh hooghankáá’góó ch’ínísaal ’éí doodaii’ dziłghąą’góó daats’í?

airplane house-over-along over-3-fly.P TOP or mountain-attached-along perhaps

Dah díníilghaazhísh ’íilnilaa?

fry.bread-Q 3-2-make.P

Díí yihahígíí biyi’, háísh tówónaanígóó ch’aa deeyá?

this year.IGII within who overseas.GOO travel 3-going.F-Q

Díkwíí jį́ nanilnish?

how.many-Q day 2-work.I

Díkwíí jį́ shą’ nanilnish?

how.many Q days 2-work.I

Díkwíísh ninááhai?

how.many-Q 2-winter.NI

Ha’át’éegoshą’ t’áadoo ’azee’ál’į́į́góó nisíníyáa da?

why-Q NEG hospital-to 2-go.sg.P NEG

Ha’át’éegoshą’ t’áadoo díníyáa da?

why-Q neg 2-go.sg.P NEG

ha’át’íí

Ha’át’íí biniinaa náníldzid?

what 3-cause 2-fear.I

Ha’át’íí lá hastiin dóó ’at’ééd ’áyiilaa?

what Q man and girl 3-3-make.P

Ha’át’íí lá neidiyoołnih lá?

what DISC 3-3-buy.F DISC

Ha’át’íí shį́į́ biniinaa łééch’ąą’í nidahał’in.

what perhaps 3-because dog pl-3-bark.I

Ha’át’íísh biniinaa naníchxǫ’?

what-Q 3-because 2-pout.CI

Ha’át’íísh nizhé’é yaa naaghá?

what-Q 2-father 3-about 3-do.CI

haa + Neuter V

haa níldííl

’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

haa nízah nináhálzhishgo shą’

’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Hahgo lá tá’dinigizh?

When part 2-shear.F

háá-P.ENCLITIC

Háádę́ę’shą’ díí ch’ah nizhóní léi’ naa yílts’id?

where-from-Q DEM hat 3-beautiful.NI INDEF 2-to 3-move.air.SRO.P

Háádę́ę́’shą’ tó ndahohheeh?

where-from-Q water pl-3-2-haul.LPB.I

Háágóó díníyá?

where-to 2-go.F

Háágóó lá Bíl doogááł nízin Jáan?

where-toward Q Bill 3-go.sg.F 3-want.CI John

Hái da shą’ tsinaa’eeł ’ájiilaa lá?

who DA Q boat 3-4-make.P DISC

háidí

Háí lá kintahgóó sh ’adoołbąs?

who-Q town-to 1-me 3-drive.F

Háí shą’ ’ałhosh?

who Q 3-sleep.I

Háísh yiską́ągo ’adoogis?

who-Q tomorrow 3-wash.F

Háíshą’ tsinaa’eeł ’áyiilaa?

who-Q boat 3-3-make.P

Háíshą’ tsinaa’eeł ’áyiilaa?

who-Q boat 3-3-make.P

Háish dooda ní?

who-Q NEG 4-said.P

Jáan, nanilnishísh?

John 2-work.I-Q

Kin Łánídi daats’í ’éí doodago Bee’eldííldahsinildiísh naniná?

Flagstaff-at perhaps or Albuquerque-at-Q 2-go.around.CI

Mary ha’át’íí nayiisnii’?

Mary what 3-3-buy.P

Na’nízhoozhígóó deeyá, ya’?

Gallup-toward 2-go.sg.F Q

Nichidí lá háadi nííníłbą́ą́z?

2-car where-at-Q 3-2-park.P

Nichidí háadi-sh nííníłbą́ą́z?

2-car where-at-Q 3-2-park.P

Nihimásání ha’át’íí lá yinízin?

1dpl-grandmother what LÁ 3-3-want.NI

Niísh ’ałdó’ t’áá ’ákwíinínízin?

2-Q also just 2-think.so.NI

Nizhé’é ha’át’íísh nahideeshnih nízin.

2-father-Q what 3-1-buy.F 3-want.NI

Nił hǫ́zhǫ́ǫ́sh doodaii’ doósh nił hózhǫ́ǫ da?

2-with-happy.NI-Q or neg-Q 2-with happy.NI neg

Ronshą’ saadísh neiiłkaah?

Ron-Q word-Q 3-3-investigate.I

Shizhé’éésh łį́į́’ yiyííshǫǫdę́ę ’ayóó ’eelwod?

1-father horse-Q 3-3-tame.P-COMP.past really 3-run.away.P

Yiską́ągoósh ’adeestsił nínízingo bee na’anishí hasht’enilééh?

tomorrow-Q 1-make.F 2-want.NI-GO tool 3-2-prepare.I

ʼAwéé chʼídeeldloʼ. ʼA’áshįįh daatsʼí nihee dahólǫ́.

baby 3-laugh.P Navajo.salt perhaps 2dpl-with pl-HO-exist.NI