Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

Shichʼéʼé kinaasdaʼgo bitsiiʼ shá beʼdíítłʼóół. Tʼáásh ʼáko?

1-daughter 3-reach.puberty.P-GO 3-hair 1-for 3-2-tie.F just-Q okay

’Asdzą́ą́ ’éí ’ashkii ha’át’íí yeiní’ą́?

woman TOP boy what 3-to-3-3-move.SRO.P

’Áádóó shą’?

and.then Q

Béésh náábał dóó haa nízahdi nighan?

windmill and how 3-long.N-at 2-home

Chidí daats’í bee hólǫ́ ’éí doodaii’ niísh chidí nee hólǫ́?

car maybe 3-with 4-exist.N TOP or 2-Q car 2-with 4-exist.NI

Chidí naat’a’í ’íinilaaígíí háajį’ ninít’a’?

airplane 3-2-make.P-ÍGÍÍ where-up.to 3-fly.P

Chidí naat’a’íísh hooghan yikáá’góó ch’ét’a’ doodaii’ dził bąąhgóósh ch’ét’a’?

airplane-Q hogan 3-over-along 3-fly.P or mountain 3-side-along-Q 3-fly.P

Chidí naat’a’íísh hooghankáá’góó ch’ínísaal ’éí doodaii’ dziłghą́ą́’góó daats’í?

airplane house-over-along over-3-fly.P TOP or mountain-attached-along perhaps

Da’ ’ałní’ní’ą́ąjį’ tł’óo’di nishínílnish?

Q noon-until outside-at 2-work.P

Da’ chidíísh bee hólǫ́ doodaii’ ni daats’í chidí nee hólǫ́?

Q car-Q 3-with 4-exist.NI or 2 maybe car 2-with 4-exist.NI

Da’ dichinísh nínízin?

Q hunger-Q 2-feel.NI

Da’ Ron saad neiskáá’?

Q Ron word 3-3-investigate.P

Daniel hahgosh hidilníísh?

Daniel when-Q 3-start.work.I

Dibé nee hólǫ́, ya’?

sheep 2-with 3-exist.NI Q

Dichin nínízin ya’?

hungry 2-want.NI Q

Díí chąą’ shą’ háádę́ę́’ niníyęęzh?

this manure-Q where-from 3-ooze.P

Díkwíí jį́ lá nanilnish?

how.many Q days 2-work.I

Díkwíí lá nibeegashii?

how.many-Q 2-cow

Díkwíísh ninááhai?

how.many-Q 2-winter.NI

Díkwííshą’ nibeegashii?

how.many-Q 2-cow

Gohwééh t’áá bizhání ’éí doodaii’ ’abe’ bgo daats’í nínízin?

coffee only TOP or milk 3-with-GO perhaps 3-2-want.NI

Ha’a’aahdę́ę́sh naaghan ’éí doodago e’e’aahdę́ę́sh naaghan?

east-from-Q 2-home TOP or west-from-Q 2 home

Ha’át’éego lá ’íiyisíí ’atiinjį’ ’ańdeeshdááł lá?

how Q main road-up.to 1-back-on-go.sg.F DISC

ha’át’éégóó

Ha’át’íí baa ’áłah ’aleeh jiní?

what 3-for meeting 4-say.NI

ha’át’íí biniyé/ biniinaa

Ha’át’íísh biniinaa nanichxǫ’?

what-Q 3-because 2-pout.CI

Ha’át’íísh Mary nayiisnii’?

What-Q Mary 3-to.buy.I

Ha’át’íísh neidiyoołnih nínízin?

who-Q 3-3-buy.F 2-think.NI

haa néelt’e’

’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Haa nízahjį’ hanínáshyįh dooleeł t’áá ’ákwíí jį́?

how 3-long.N-up.to 1-rest.R FUT every day

haa yídéetą́ą́’

’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Hahgo lá tá’dinigizh?

When part 2-shear.F

Hastiin dóó ’at’ééd ha’át’íí lá ’áyiilaa?

man and girl what Q 3-3-make.P

há’at’é-P.ENCLITIC

háajį’go

Háágóóshą díníyá?

where-to.Q 2-go.F

Háí dahoneesná, Kinłánídę́ę́’ ’Óola yee ’ádadójíhígíí doodago Gah Bikee’ Taah Yí’áhídę́ę́’ Hado yee ’ádadójíhígíí daats’í?

who pl-3-win.P Denver-from nugget 3-with RFLX-pl-4-call.NI-nom or Florida-from heat 3-with RFLX-pl-4-call.NI-nom perhaps

Háí lá tsinaa’eeł ’áyiilaa?

who Q boat 3-3-make.P

Mary ha’át’íí nayiisnii’?

Mary what 3-3-buy.P

Na’azhǫǫshgi díkwíí shį́į́ shaa woobįįh?

hoop.and.pole.game-at how.much 1-to pass-win.I

Na’azhǫǫshgi díkwíí shį́į́ shaa woobįįh?

hoop.and.pole.game-at how.much 1-to pass-win.I

Na’nízhoozhígóó deeyá, ya’?

Gallup-toward 2-go.sg.F Q

Na’nízhoozhígóó náádínídzáago háadish ’adeeshį́į́ł nínízin?

Gallup-toward again-2-go.R-GO where-Q 1-eat-F 2-want.NI

Nádí daats’í ’éí doodaii’ nideezhí daats’í bááh ’íidoolííł?

older.sister perhaps or younger.sister perhaps bread 3-make.F

Nichidí háadishą’ nííníłbą́ą́z

2-car where-at-Q 3-2-park.P

Nichidísh háadi nííníłbą́ą́z?

2-car-Q where-at 3-2-park.P

Shééhonísinísh?

1-2-know.NI-Q

T’ahdiísh nahałtin?

still-Q area-rain.CI

Yiską́ągo Na’nízhoozhídi háadish ’adeeshį́į́ł ninízin?

tomorrow Gallup-at where-Q 2-eat.F 2-want.CI