Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’Adą́ą́dą́ą́’ shá bíighah kintahdi tádísháahgo shee ’i’íí’ą́.

yesterday sun proportionate town-at 1-go.about.Prog-GO 1-on 3-sun.went.down.P

’Áko ’índa yáníłti’ bidííniid.

after.that 2.talk.I 3-1.told.P

’Áłahji’ tó dilchxoshí síníł’ą́ą dooleeł.

always water popping-Í 3-2-keep.SPN will.be.F

’Áłchíní hastą́ą́ binidááhaidóó deigo hodees’áago t’áá ’ałtso da’ółta’go yá’át’ééh.

children six 3-year.P-from up areal-extend.NP all pl-3-study.NI-GO 3-good.N

’índa

-ba-

-ii’

CONJ

-k’é

-nah

Asdzą́ą́ yázhí bichidí doondó’ naalnish da.

woman little 3-car not.even but 3-work.P NEG

bíhoosh’aah

1-learn.it.I

Daniel hahgosh hidilníísh?

Daniel when-Q 3-start.work.I

daoo’aal

pl-3DO-2dpl-chew.it.P

daooyą́ą́’

pl-3DO-2dpl-eat.it.P

deishbéézh

pl-3DO-3dpl-boil.it.P

Díkwíí jį́ nanilnish?

how.many-Q day 2-work.I

Díkwíí shą’ ninááhai?

how.many Q 2-winter.NI

Dlǫ́ǫ́’ ’akǫ́ǫ́ náájilwod.

Prairie Dog LOC-there It. 4-2-run.I
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

doo ’asht’é’égóó

haa nízahdę́ę́’ hoolzhiizh

’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

hadadéélbįįd

pl-3DO-1dpl-fill.something.up.with.it.P

Hahgo hooghan ’ánílééh?

when hogan 3-2-make.I

haoogeed

3DO-2dpl-dig.it.out.P

jíí’aal

3DO-4-chew.it.P

Na’nízhoozhídę́ę́’ shíká bił ’oolwoł.

Gallup 1-for 3-with 3-drive.I

Naakaii bizaad jółta’ le’ dzinízingo dzizdá.

mexican language 4-read.I wish 4-wish.O-GO 4-sit.P

Ni'dózhoł.

term-3-sprinkle.O
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

nidadiilyeeł

pl-3DO-1dpl-carry.a.ropelike.thing.around.F

nidajizlá

pl-3DO-4dpl-carry.a.ropelike.thing.around.P

Nidlóóhísh doodaii’ doo daats’í nidlóoh da?

2-cold.I-Q or neg perhaps 2-cold.I neg

Nihizaad ’índa bik’i’diishtį́į́h ndi k’ad bee yashtí’ łeh.

1du-language until.now 3-1-understand.I but now 3-by.means.of 1-talk.DI usually

nisiilyá

3DO-1dpl-carry.a.ropelike.thing.around.P

Nizhónígo ha’íí’ą́ yę́ędą́ą́’ sxíiłgo da’ségis.

beautiful sunrise past quickly pl-3-1-wash.P

Níwe, doo aghaa’ bee nijinée da!

stop NEG wool 3-with 3-4-play.I NEG
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Shidá’í éí t’óó chaha’oh ła’ nijó’aah laanaa ní.

my.uncle TOP just arbor one 4-build.O hope 2-say.P

Shimá sání lééchą́ą́’í tsin bee nidiiłhaal.

1-grandma dog stick 3-for 3-1-hit.P

Shí hanii t’éiyá Naasht’ézhí bizaad sh bééhózin.

I contrary only English 3-language 1-with 3-know.P

Shíká ’anilyeed.

1-for 2-run.I

Shínaaí shikétł’á ’iiyilgo łį́į́’ bikáá’ hasis’na’.

1-older.brother 1-foot-bottom 3-3-boost.P-GO horse 3-top up-1-crawl.P

T’áá ká ’áshįįh dah díníilghaazh bik’íóónííł.

NEG salt fry.bread 3-on-3-2-sprinkle.PlO.O

T’áá ká baa hojólne’

Neg 3-about 4-tell.O

T’áá ká tó tsíídkáá’ dididííkááł.

NEG water charcoal-on start-3-2-put.OC.F

Tsé ’ayóí ’áníłtso léi’ tsékooh góyaa hadah ch’ééłmááz.

rock remarkably large INDEF canyon areal-down areal-edge out-3-1-roll.P

Tł’éédą́ą́’ mą’ii léi’ shidááh gónaa ch’élwod.

last-night coyote there 1-before areal-around 3-move-rapidly.P

Tł’éédą́ą́’ásh nahóółtą́ kééhót’ínígi?

night-past-Q rain.P 2-live.NI-at

yiishgish

3DO-1-make.one.cut.in.it.I

yíní’aal

3DO-2-chew.it.P

Łį́į́ b níníłjooł.

horse 3-for 3-2-handle.NCM.F

Łį́į́’ bik’i dah ’ashishnííł.

horse 3-on up 3-1-saddle.I

ʼAtʼééd doo bzhǫ́ǫ da dooleeł.

girl NEG 3-with 3-happy.NI NEG 3-become.F