Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’Ahbínídą́ą́’ ch’ééh niba’ hasht’e’ ’ádííníszin.

morning-Past in.vain 2-wait ready REFL-1-keep.CI

’Ajótł’óół laanaa nissin ndi ’aghaa’ shee ’ádin.

4-weave.O hope 3-1-want.CI but wool 3-1-with.me 3-none.NI

’Asdzą́ą́ ’éí ’ashkii ha’át’íí yeiní’ą́?

woman TOP boy what 3-to-3-3-move.SRO.P

’Ashkii bi’éé’ hazhó’ó ’ayíyiischid dóó ’ólta’ góne’ yah ’ííyá.

boy 3-shirt nicely 3-3-tuck.in.P and 3-go.P

’Ashkii chizh dáádílkał yiníkáiyiníłhan.

boy firewood door 3-through-3-3-throw.P

’Ałk’idą́ą́’ ’ayóo nahałtin ńt’éé’.

long.ago very areal-rain.I past

’Ałk’idą́ą́’ Diné bikéyah bikáa’gi łį́į́’ bichąą bíighahgo tł’oh deíl’áá ńt’éé’ jiní.

long.ago Navajo.land 3-upon-at horse 3-belly sufficient-GO Pl-3-extend.out.of.sight.SNP hearsay

’Át’ahígo da’diidį́į́ł.

soon pl-’-1dpl-eat.F

’Oółháásh lágo.

2-sleep.O don’t

'Ólta’góó dayínóhkááh.

school-toward pl-2dpl-go.pl.I

*Nidlóóhísh doodaii’ doo sha’shin nidlóoh da?

2-cold.X-Q or NEG perhaps 2-cold.X-Q NEG

-dę́ę́’

-iih

-naashii

-ts’ąą

Bibee’eldǫǫh haiyííłhan’ii’ ’bįįh yił ’adeesdǫǫh.

gun 3-jerk.out.P-and deer 3-shot.P

bik’ídadisoodiz

pl-3DO-2dpl-wrap.it.around.it.P

Ch’į́į́góó ch’ééh tádííyá.

fail in.vain 1-go.P

Chaha’oh biyaagi ni’dííłbąs.

shade.house 3-under-at 2-drive.F

Chidíísh bee hólǫ́ doodago ni daats’í chidí nee hólǫ́?

car-Q 3-with 4-exist.N or 2 maybe car 2-with 4-exist.NI

daats’í

deigo

deiłhį́į́h

pl-3DO-3dpl-melt.it.(snow).I

doo ’ashohodéébéézhgóó

Doo hah shił ’ílwod da léi’ t’áá ’íídą́ą́’ da’oodą́ą́’ lá.

NEG quick me.with 3.drive.P NEG since already 3pl.eat.P discover

dooshą’ --- lá

Ha’át’éegoshą’ ’ayóo náníldzid?

why-Q very 2-fear.I

hadoołtééł

3DO-2dpl-carry.him/her.up.out.of.something.F

hazhnííłchaad

3DO-4-card.it.(as.in.wool).P

Háidíígíí lá neidiyoołnih?

which.one-ÍGÍÍ DISC 3-3-buy.F

Háí shą’ bił nanilnish?

who Q 3-with 2-work.I

naohłé

3DO-2dpl-carry.a.ropelike.thing.around.I

Ndáa’di shizhé’é diné ła’ y ’ahi’niigą́ą’go bita’ niséyá.

summer.ceremony-at 1-father man one 3-fight.P-GO 3-between 3-1-go.siP

Neeznáadigóó ’oolkiłgo ’áłah ’aleeh daaní.

ten.at-toward time-GO meeting pl-4-say.NI

Nichidí lá háadi nííníłbą́ą́z?

2-car where-at-Q 3-2-park.P

Nichxǫ’ báhádzid.

stop 3-P-be.dangerous

Níléí dá’ák’ehdi ła’ joogááł.

there cornfield-at some 4-walk.Prog

Sháahsita’gi yihę́ęsgo tsin-ts’ósí bee yích’id.

1-point.between.shoulder.blades 3-itch.I-GO stick 3-with 3-1-scratch.P

Shilį́į́’ doo dah didíłdąsh da.

1-horse NEG up start-3-2.jerk.F NEG

Shimá bighangóó náshdáahgo łééchąą’í baná’ástso’.

1-mother 3-house-toward again-1-go-GO dog 3-again-1-feed.R

Shiyáázh shaa yógháah le’ nissingo sédá.

my.son 1-for 3-arrive.O hope 3-1-want.CI-GO 1-sit.I

Shį́į́dą́ą́’ łį́į́’ yázhí shee hazlį́į́’.

summer-past pony 1-with 3-become.P

Sitsóóké da’ółta’go t’óó bik’iisdził.

1-grandchildren pl-school-GO just 3-1-support.Prog

T’áá ’ashání ’ashą́ą ndi sitsį’ yę́ę ’áádįįł.

just 1-eat.I-í 1-eat.I but 1-flesh past 3-dwindle.Prog

T’áá ká ’adinoólgháásh.

neg 2-oversleep.O

Ts’ídá ’iishxáashgo shiyáázh bił ná’ílwod.

about 1-to.sleep 1-son with 3-drove.in.again.R

yidííłhį́į́’

3DO-3-melt.it.P

Yílk’idę́ę́’ télii ła’ ’adah náádáałgo yiiltsą́.

hill-from donkey INDEF down 3-return.Prog 3-1du-see.P

łahágóó

łáháda