An example search has returned 50 entries

’Éí naanishígíí haa nízahdę́ę́’ binanilnishgo hoolzhiizh?

that work-ÍGÍÍ how 3-long.N-past 3-2-work-GO time.move.P

Béésh náábał dóó haa nízahdi nighan?

windmill and how 3-long.N-at 2-home
listenloadingplaying

How far is your place from the windmill?

Chidí naat’a’íísh hooghan yikáá’góó ch’éta’ ’éí doodago daats’í dził yąąhgóó ch’ét’a’?

airplane-Q house 3-over-along 3-fly.P TOP or perhaps mountain 3-over-along 3-fly.P

Chidíísh bee hólǫ́ doodaii’ ni daats’í chidí nee hólǫ́?

car-Q 3-with 4-exist.NI or 2 maybe car 2-with 4-exist.NI

Da’ chidíísh bee hólǫ́ doodaii’ ni daats’í chidí nee hólǫ́?

Q car-Q 3-with 4-exist.NI or 2 maybe car 2-with 4-exist.NI

listenloadingplayingSpeaker: Lorene B LegahlistenloadingplayingSpeaker: Lorene B Legah

Does s/he have a car or do you have a car?

Da’ k’ad daats’í ch’iyáán ’áníléehgo n ’adazh’niiyą́ą́’?

Q now perhaps food 2-make.I-GO 2-for feast.happen

Dííshą’ látsíní háádę́ę́’ naa ninídee’?

this-Q bracelet where-from 2-to 3-arrive.PlO.P

Díkwíí shą’ ninááhai?

how.many Q 2-winter.NI
listenloadingplaying

How old are you?

Díkwíí lá ninááhai?

how.many Q 2-winter
listenloadingplaying

How old are you?

Gohwééh haa néeląą’ nee hólǫ́?

coffee how 3-much.N 2-with 4-exist.NI

Gohwééh t’áá bizhání ’éí doodaii’ ’abe’ bgo daats’í nínízin?

coffee only TOP or milk 3-with-GO perhaps 3-2-want.NI

Ha’at’íí shą’ baa naniná?

what Q 3-2.do.I

Ha’át’éegoshą’ ’ayóo náníldzid?

why-Q very 2-fear.I

listenloadingplayingSpeaker: Tyler TinhornlistenloadingplayingSpeaker: Tyler Tinhorn

Why are you afraid?

Ha’át’íí lá neidiyoołnih lá?

what DISC 3-3-buy.F DISC
listenloadingplaying

What is she going to buy?

Ha’át’íísh Mary nayiisnii’?

What-Q Mary 3-to.buy.I
listenloadingplaying

What did Mary buy?

haa níłtsááz

listenloadingplaying

how big around, how thick is it

haa níłtso

listenloadingplaying

how big is it

Haa’í shą’ neezgai?

where Q 3-hurt.N
listenloadingplaying

Where does it hurt?

Haa’ísh neezgai?

where-Q 3-hurt.N
listenloadingplaying

Where does it hurt?

Haa’ísh nínígai?

where-Q 2-hurt.I
listenloadingplaying

Where do you hurt?

Haashą’ ʼátʼé, shí bichʼįʼ haʼdiisdzih.

how-Q 3-be.NI 1 3-to 1-speak.F

Haaʼísh dáʼákʼeh?

where-Q cornfield
listenloadingplaying

Where is the cornfield?

Haaʼísh niʼnis´bąąs?

where-Q 3-1-park.F
listenloadingplaying

Where should I park?

Hastiin dóó ’at’ééd lá ha’át’íí ’áyiilaa?

man and girl Q what 3-3-make.P
listenloadingplaying

What did the man and the girl make?

há’at’é-P.ENCLITIC

listenloadingplaying

where. The expressions formed with ’há’at’é-’ either appear with a postpositional enclitic (also with the subordinating complementizer ’-go’, which we listed separately)

háádóó

listenloadingplaying

where from (specifically)

hááji

listenloadingplaying

where, which way

H lá bá nidáá’?

who Q 3-for 2-enemyway.ceremony

Háí lá sis łigai ’iił’įh

who-Q belt silver 3-3-make.U
listenloadingplaying

Who makes silver concho belts?

Háí lá tsinaa’eeł ’áyiilaa?

who Q boat 3-3-make.P
listenloadingplaying

Who made a boat?

Háí lá́ bá nidáá’?

who Q 3-for 2-enemyway.ceremony
listenloadingplaying

Who is enemyway ceremony for?

Háísh ’átsą́ą́’ jóyą́ą́’ laanaa nízin?

Who ribs 4-eat.O hope 3-3-want.CI

Háísh tsinaa’eeł ’áyiilaa?

who-Q boat 3-3-make.P

Háíshą’ tsinaa’eeł ’áyiilaa?

who-Q boat 3-3-make.P

Nichidí lá háadi nííníłbą́ą́z?

2-car where-at-Q 3-2-park.P

Nichidíshą’ háadi nííníłbą́ą́z?

2-car-Q where-at 3-2-park.P

Nidlóóhísh doodaii’ doo daats’í nidlóoh da?

2-cold.I-Q or neg perhaps 2-cold.I neg
listenloadingplaying

Are you cold or not?

Nizhé’ésh ha’át’íí nayiisnii’?

2-father-Q what 3-3-buy.P
listenloadingplaying

As for your father, what did he buy?

Ńléí ’asdzą́ą́ sáníshą’ háí ’át’į́?

there woman old-Q what 3-be.N
listenloadingplaying

Who’s that old lady over there?

Shééhonísinísh?

1-2-know.NI-Q
listenloadingplaying

Do you know me?

T’ahdiísh nahałtin?

still-Q area-rain.CI
listenloadingplaying

Is it still raining?

Tł’éédą́ą́’ásh nahóółtą́ kééhót’ínígi?

night-past-Q rain.P 2-live.NI-at

Tł’óodiísh t’ah ’áłchíní nidaané?

outside-Q still children pl-3-play.I
listenloadingplaying

Are the children still playing outside?

Yadiizíníshą’ haa néelt’e’go nínízin?

can-Q how 3.many.N-GO 2-want.NI

Yiską́ągo Na’nízhoozhídi háadish ’adeeshį́į́ł ninízin?

tomorrow Gallup-at where-Q 2-eat.F 2-want.CI

Yiską́ągo Na’nízhoozhídi, háádish ’adeeshį́į́ł ninízin?

tomorrow Gallup-at where-Q 2-eat.F 2-want.CI

Yiską́ągoósh ’adeestsił nínízingo bee na’anishí hasht’enilééh?

tomorrow-Q 1-make.F 2-want.NI-GO tool 3-2-prepare.I