An example search has returned 50 entries

’Ałah ’aleehgóó deesháál nínízinísh doodago béésh nitsíkeesí daats’í bee nidoonááł ’éí doodago t’áá hooghanídi daats’í KTNN yídíiłts’iił?

meeting-to 1-go-F 3-2 want.NI-Q or computer possibly 2-watch.F or just home-at possibly KTNN 3-2-listen.F

’Éí naanishígíí haa nízahdę́ę́’ binanilnishgo hoolzhiizh?

that work-ÍGÍÍ how 3-long.N-past 3-2-work-GO time.move.P

Bikáá’ dah ’asdáhí bikáa’gi doodaai’ ni’góó daats’í nishdaah?

chair 3-top-at or floor-on perhaps 1-sit.NI

Ch’iyáánísh hólǫ́?

food-Q 4-exist.NI
listenloadingplaying

Is there any food?

Chidí naat’a’íísh hooghan yikáá’góó ch’ét’a’ doodaii’ dził bąąhgóósh ch’ét’a’?

airplane-Q hogan 3-over-along 3-fly.P or mountain 3-side-along-Q 3-fly.P

Chidíísh bee hólǫ́ doodago ni daats’í chidí nee hólǫ́?

car-Q 3-with 4-exist.N or 2 maybe car 2-with 4-exist.NI

Da’ Cubadę́ę́’ tsinaa’eeł nił ní’éél?

Q Cuba-from boat 2-with 3-float.P

Da’ dibé nee hólǫ́?

Q sheep 2-with 3-exist.NI
listenloadingplaying

Do you have sheep?

Da’ dichinísh nínízin?

Q hunger-Q 2-feel.NI

Da’ Ron saad neiskáá’?

Q Ron word 3-3-investigate.P
listenloadingplaying

Did Ron study words?

Da’ Ron saad nináánéíłkaah ya’?

Q Ron word 3-3-investigate.I Q
listenloadingplaying

Ron’s investigating words again?

Dibé nee hólǫ́, ya’?

sheep 2-with 3-exist.NI Q

Díigi ’át’éegoósh ’ájiił’įįh?

this-at 3-be-GO-Q SUP-4-do.P

Díkwíí shą’ ninááhai?

how.many Q 2-winter.NI

Díkwíí lá ninááhai?

how.many Q 2-winter
listenloadingplaying

How old are you?

Gohwééh t’áá bizhání ’éí doodaii’ ’abe’ bgo daats’í nínízin?

coffee only TOP or milk 3-with-GO perhaps 3-2-want.NI

Ha’át’éego lá ’íiyisíí ’atiinjį’ ’ańdeeshdááł lá?

how Q main road-up.to 1-back-on-go.F DISC
listenloadingplaying

How can I get back onto the main road?

ha’át’éédę́ę́’

listenloadingplaying

here from

Ha’át’íísh Mary nayiisnii’?

What-Q Mary 3-to.buy.I
listenloadingplaying

What did Mary buy?

Ha’át’íísh náádaadi’ní?

what-Q again-pl-3dpl-say.I

Ha’át’íísh neidiyoołnih nínízin?

who-Q 3-3-buy.F 2-think.NI

Haa néelą́ą́’ nidá’ák’eh?

how 3-much.N 2-cornfield
listenloadingplaying

How many cornfields do you have?

Haa’ísh nínígai?

where-Q 2-hurt.I

listenloadingplayingSpeaker: Natalie R. DesideriolistenloadingplayingSpeaker: Linda Platero

Where do you hurt?

Haashą’ ʼátʼé, shí bichʼįʼ haʼdiisdzih.

how-Q 3-be.NI 1 3-to 1-speak.F

Hastiin dóó ’at’ééd ha’át’íí lá ’áyiilaa?

man and girl what Q 3-3-make.P
listenloadingplaying

What did the man and the girl make?

há’at’é-P.ENCLITIC

listenloadingplaying

where. The expressions formed with ’há’at’é-’ either appear with a postpositional enclitic (also with the subordinating complementizer ’-go’, which we listed separately)

Háadi lá dibé nidahaniih?

where-at Q sheep pl-3-pass-sell.CI

Háadi lá lį́į́’ naakai?

where-at Q horse 3-walk.pl.I

Háadi niyaa hazlį́į́’?

where-at 2-under area-grow.P
listenloadingplaying

Where did you grow up?

Hádą́ą́’sh Mary ’ólta’dę́ę́’ nádzá?

when-past-Q Mary school-from 3-return.P

Hái da shą’ tsinaa’eeł ’ájiilaa lá?

who DA Q boat 3-4-make.P DISC
listenloadingplaying

(I wonder) who made this boat?

Hái da shą’ tsinaa’eeł ’ájiilaa?

who DA Q boat 3-4-make.P
listenloadingplaying

(I wonder) who made this boat?

Háidíígíí lá neidiyoołnih?

which.one-ÍGÍÍ Q 3-3-buy.F
listenloadingplaying

Which one is s/he going to buy?

Háidíígíísh neidiyoołnih nínízin?

which.one-ÍGÍÍ-Q 3-3-buy.F 2-think.NI

Háí lá tsinaa’eeł ’áyiilaa?

who Q boat 3-3-make.P
listenloadingplaying

Who made a boat?

Háísh yiską́ągo ’adoogis?

who-Q tomorrow 3-wash.F

Háíshą’ tsinaa’eeł ’áyiilaa?

who-Q boat 3-3-make.P

K’aa’ísh ’aní’á biyaa doodago daats’í báhátis ’ayiist’oh ?

arrow-Q bridge 3-under or perhaps 3-over 3-3-shot.P

Kwe’éshą’ haa nízah nináhálzhishgo nináháltį́į́h?

here-Q how 3-long.N-up.to time.move.R-GO rain.R

listenloadingplayingSpeaker: Lorene B LegahlistenloadingplayingSpeaker: Lorene B Legah

How often does it rain here?

Mary ha’át’íí yinízin?

Mary what 3-3-want.NI

Na’nízhoozhígóósh díníyá?

Gallup-to-Q 2-go.SP

Nádí daats’í ’éí doodaii’ nideezhí daats’í bááh ’íidoolííł?

older.sister perhaps or younger.sister perhaps bread 3-make.F
listenloadingplaying

Is your older sister or your younger sister going to make bread? / Maybe your older sister or your younger sister is going to make bread.

Nidlóóhísh doodaii’ doo daats’í nidlóoh da?

2-cold.I-Q or neg perhaps 2-cold.I neg

Nizhé’é ha’át’íísh nahideeshnih nízin.

2-father-Q what 3-1-buy.F 3-want.NI

Yadiizíníshą’ haa néelt’e’go nínízin?

can-Q how 3.many.N-GO 2-want.NI

Yadiizíníshą’ haa néelt’e’go nínízin?

can-Q how 3.many.N-GO 2-want.NI