An example search has returned 50 entries

ʼAshiiké ’éí ʼatsʼos bee ʼazhish biniiyé chahashʼoh ʼádeidoolííł.

boy-pl TOP feather 3-means-of dance 3-reason shade-house 3-3-pl-build.F

’Aghaa’ daołgááh.

wool pl-3-2dpl-make.white.I

’Ahbínídą́ą́’ t’áadoo ’ííyą́ą́’góó biniinaa wónáásdóó dichin shi’niiłhį́.

morning-past NEG 1-eat.P-NEG.GO because soon hunger 1-3-kill.P

’Ahwééh doo dich’í’ígíí ła’ jóódlą́ą́’.

coffee NEG 3-bitter.NI-NOM some 3-4-drink.O
listenloadingplaying

I want to drink coffee that isn’t bitter.

’Anishkeed, t’áá ká nóólk’oł.

2-3-photograph.I neg 2-blink.O

’Ałk’idą́ą́’ ye’iitsoh lei’ jiní “łeeh nideeshbish.”

long.ago giant INDEF 4-say.P ground-into 2-1.roast.F
listenloadingplaying

Long ago, a giant said, “I will roast you in the pit”.

’Éí naanishígíí haa nízahdę́ę́’ binanilnishgo hoolzhiizh?

that work-ÍGÍÍ how 3-long.N-past 3-2-work-GO time.move.P

’Ííłta’ dóó ’iiłghaazh.

1-read.P CONJ 1-sleep.P

’Óshą́ą́’ laanaa’ dichin shi’niiłxį́.

1-eat.O wish hunger 1-3-kill.I

Baa tįįh náádiikah.

3-for achieve 1dpl-walk.pl.I

Bibee’eldǫǫh haiyííłhan’ii’ ’bįįh yił ’adeesdǫǫh.

gun 3-jerk.out.P-and deer 3-shot.P

bik’ídísdis

3DO-1-wrap.it.around.it.I

bik’ízhdeezdiz

3DO-4-wrap.it.around.it.P

bik’ízhdidoodis

3DO-4-wrap.it.around.it.F

Chidí nidabinołtłáád.

car pl-3-2dpl-stop.I

listenloadingplayingSpeaker: Ron GenelistenloadingplayingSpeaker: Irene Silentman

You all stop the car!

dadínółkaad

pl-3DO-2dpl-start.to.herd.them.(animals).I

dajíí’aal

pl-3DO-4dpl-chew.it.P

deidoołbish

pl-3DO-3dpl-boil.it.F

deiyą́

pl-3DO-3dpl-eat.it.I

didazhdidoołjah

pl-3DO-4dpl-start.fire.F

diididoołjah

3DO-3-start.fire.F

dizhdiłjeeh

3DO-4-start.fire.I

Doo kingóó diit’ash da.

NEG town-to 1dpl-go.du.Prog NEG

Dziłgóó ’o’ooldee’ yę́ę ná’ooldah.

mountain-to 3-go.pl.P past 3-return.pl.I

hadanołchaad

pl-3DO-2dpl-card.it.(as.in.wool).I

hadaołgéésh

pl-3DO-2dpl-cut.it.out.I

hadoołtééł

3DO-2dpl-carry.him/her.up.out.of.something.F

Haidą́ą́’ shich’ą́ą́h ’ííchííl na’nishkaadgo.

winter-past 1-protect 3-snow.P 3-1-herd.CI-GO

hainiłchaad

3DO-3-card.it.(as.in.wool).I

Háadi lá łį́į́’ naakai?

where-at Q horse 3dpl-walk.I

joodlą́ą́’

3DO-4-drink.it.P

Na’ashǫ́’ii doo baa nijit’į́į́ da.

snake NEG 3-with 4-bother.O NEG
listenloadingplaying

Do not bother snakes.

nideidooleeł

pl-3DO-3dpl-carry.a.ropelike.thing.around.F

nidiilyeeł

3DO-1dpl-carry.a.ropelike.thing.around.F

niséłkáá’

3DO-1-investigate.it.P

Sha’áłchíní Toohgóó bił ’eesbąs.

1-children Shiprock-to 3-with 1-drive.Prog

She’abe’ sits’ą́ą́’ wóódlą́ą́’ lágo.

1-milk 1-from 3-2-drink.O LÁGO

Shi’éé’ kin bikáá’dóó hadah (or bidah, ’adah) ’ahé’ah.

1-clothes house 3-on-from areal-downward 3-1-toss.FFO.P

Shilį́į́’ tł’aaká’ii dóó shilį́į́’ biyéél bił tsodizin ’íishłaa.

1-appaloosa and 1-horse 3-saddle 3-with prayer 3-1-make.P

Shiyáázh niʼíłtááh. Bá daʼdiidííł; ʼákohgo chʼiyáán ʼálʼį́įgi shiká ʼadoojah.

1-son 3-graduate.I 3-for 1pl-eat.F so-then food indef-make-at 1-after 3pl-help.F
listenloadingplaying

My son is graduating, let’s have a dinner, I need everyoneʼs help preparing the meal.

T’áadoo hosh niyą́ní.

T’ÁADOO cactus 3-2-eat.I-Í
listenloadingplaying

Don’t eat cactus.

T’áá ká ’ooshháásh.

neg 1-go.to.sleep.O

Tsinaabąąs bee nida’abąąs yę́ędą́ą́’ shi’dizhchį́.

wagon 3-with pl-3-drive.I past 1-pass-born.P

Tł’éé’ hodooleeł t’ahádą́ą́’ chizh ła’ ’ahidíłne’.

night 3-become.F before.thus wood some 3-2-chop.I

wohtł’ó

3DO-2dpl-weave.it.I

yiidlą́ą́’

3DO-1dpl-drink.it.P

yishą́

3DO-1-eat.it.I

yiyííyą́ą́’

3DO-3-eat.it.P