Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries
ʼÁłah ʼaleehdi ʼamá bééhániih daats'í bá dazhniiyą́ą́? ʼÁko daatsʼí nímasii łaʼ ʼakǫ́ǫ́ dííkááł.
meeting-at mother 3-remember perhaps 3-for 4-pl-eat.F potatoes perhaps some there 3-2-take.F’Adą́ą́dą́ą́’ ch’iyáán ’áshłaago dajííyą́ą́’.
yesterday food 1-make.P-GO pl-4-eat.P’Ahwééh ła’ wóshdlą́ą́’.
coffee some 3-1-drink.O’Ajóółháásh laanaa.
4-sleep.O wish’Anishkeed, t’áá ká nóólk’oł lágo.
2-3-photograph.I neg 2-blink.O LÁGO’Atsį́’ísh ’éí doodaii’ łóó’ísh nínízin?
meat-Q or fish-Q 3-2-want.NI’Áłah ’aleehgo ch’iyáán ’ádadiilnííł ’áko shį́į́ ’índa diné ndahidookah.
meeting-Comp food 3-1-Pl-make.F CONJ people 3-Pl.will-arrive.F'Ólta’góó dayínóhkááh.
school-toward pl-2dpl-go.pl.IBįįh bił da’doółdǫǫh.
deer 3-with pl-2dpl-shoot.ODa’ ’áájí ’ałdó’ ’áłah ’azlį́į́’?
Q that-side also meeting 1-happen.P
’íísíníłts’ą́ą́’
bee ’ééhóziní
- Perfective (P) (yi, ni, si, yi-∅)find in Navajo Verb Modes
- ’aleeh happen, occurfind in Navajo Verb Modes
- dó’, ’ałdó’ too, alsofind in Navajo Adverb Lexicon
- da’ particle for yes/no questionsfind in Navajo Questions
- -jí on the side of, in the direction of, in the manner offind in Navajo Postposition Lexicon
- location
dajishbéézh
pl-3DO-4dpl-boil.it.Pdajííłhį́į́’
pl-3DO-4dpl-melt.it.(snow).PDamóo yę́ędą́ą́’ dziłghą́ą́’dę́ę́’ shádí dóó ba’áłchíní bił ’adaashkai.
sunday past-time mountain top.of-from 1-elder.sister and 3-children 3-with downward-1-go.Pl.Pdeidííłhį́į́’
pl-3DO-3dpl-melt.it.Pdeiigish
pl-3DO-1dpl-make.one.cut.in.it.Idideidiłjeeh
pl-3DO-3dpl-start.fire.IDii éé’ shił nizhónígo nahideeshniih nisin nt’éé’ ’áko ndi ayóo ilį́į́ lá.
this clothing 1-with 3-like-GO 3-1-buy.F 1-think.Cl Past even then very 3-expensive Discdizhdidoołjah
3DO-4-start.fire.FDoo nídahiyoołnaah da.
neg pl-3-2dpl-resuscitate.I negDooshą’ gah t’áá gééd náshdááh lá.
ensure rabbit just without 1-return.I DISChadadéélbįįd
pl-3DO-1dpl-fill.something.up.with.it.Phadajiłgéésh
pl-3DO-4dpl-cut.it.out.Ihaidoołtééł
3DO-3-carry.him/her.up.out.of.something.Fhazhnííłchaad
3DO-4-card.it.(as.in.wool).PHoozdohgóó daats’í deeshááł ’éí doodaii’ Be’eldííldahsínilgóó deeshááł.
Phoenix-toward maybe 1-walk.F or Albuquerque-toward 1-walk.FJoe dóó Louise dóó Kii dahataał.
Joe and Louise and Kii pl-3-sing.CINichxǫ' doo ájíníi da.
stop NEG 4-say.thus.NI NEGnideidooleeł
pl-3DO-3dpl-carry.a.ropelike.thing.around.FNighéí na’ashch’ąą’ígíí níil’į́.
over.there painting-ÍGÍÍ 3-2-du.look.IShibéézh bik’í’óshch’iid le’ ’éé’ bitahgi yóó’ ’eelts’id.
1-knife 1-find.it.O clothes 3-among 3-move.PShichidí t’ahdii yá’át’ééh, ’át’ah ’índa ła’ ninááhideeshnih.
1-car still 3-good.NI later one again-3-1-buy.FShichídí shá hooghangóó dídzį́į́s.
1-car 1-for hogan-GÓÓ start-3-2-tow.IShimá dóó shizhé’é bił dibé dóó tł’ízí ta’nda’díígish nt’éé’.
1-mom and 1-dad 3-with sheep and goats 3-pl.shear.I past
’íísíníłts’ą́ą́’
bee ’ééhóziní
- dóó and, and thenfind in Navajo Conjunction Lexicon
- -ił withfind in Navajo Postposition Lexicon
- dóó and, and thenfind in Navajo Conjunction Lexicon
- Imperfective (I) (∅, ni, si, yi-∅)find in Navajo Verb Modes
- tá’dishgéésh shear itfind in Navajo Verb Modes
- ńt’éé’ pastfind in Navajo Conjunction Lexicon
- ńt’éé’ relates to past timefind in Navajo Adverb Lexicon