Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

ʼÁłah ʼaleehdi ʼamá bééhániih daats'í bá dazhniiyą́ą́? ʼÁko daatsʼí nímasii łaʼ ʼakǫ́ǫ́ dííkááł.

meeting-at mother 3-remember perhaps 3-for 4-pl-eat.F potatoes perhaps some there 3-2-take.F

’Adą́ą́dą́ą́’ ch’iyáán ’áshłaago dajííyą́ą́’.

yesterday food 1-make.P-GO pl-4-eat.P

’Ahwééh ła’ wóshdlą́ą́’.

coffee some 3-1-drink.O

’Ajóółháásh laanaa.

4-sleep.O wish

’Anishkeed, t’áá ká nóólk’oł lágo.

2-3-photograph.I neg 2-blink.O LÁGO

’Atsį́’ísh ’éí doodaii’ łóó’ísh nínízin?

meat-Q or fish-Q 3-2-want.NI

’Áłah ’aleehgo ch’iyáán ’ádadiilnííł ’áko shį́į́ ’índa diné ndahidookah.

meeting-Comp food 3-1-Pl-make.F CONJ people 3-Pl.will-arrive.F

'Ólta’góó dayínóhkááh.

school-toward pl-2dpl-go.pl.I

Bįįh b da’doółdǫǫh.

deer 3-with pl-2dpl-shoot.O

Da’ ’áájí ’ałdó’ ’áłah ’azlį́į́’?

Q that-side also meeting 1-happen.P

dajishbéézh

pl-3DO-4dpl-boil.it.P

dajííłhį́į́’

pl-3DO-4dpl-melt.it.(snow).P

Damóo yę́ędą́ą́’ dziłghą́ą́’dę́ę́’ shádí dóó ba’áłchíní bił ’adaashkai.

sunday past-time mountain top.of-from 1-elder.sister and 3-children 3-with downward-1-go.Pl.P

deidííłhį́į́’

pl-3DO-3dpl-melt.it.P

deiigish

pl-3DO-1dpl-make.one.cut.in.it.I

dideidiłjeeh

pl-3DO-3dpl-start.fire.I

Dii éé’ shił nizhónígo nahideeshniih nisin nt’éé’ ’áko ndi ayóo ilį́į́ lá.

this clothing 1-with 3-like-GO 3-1-buy.F 1-think.Cl Past even then very 3-expensive Disc

dizhdidoołjah

3DO-4-start.fire.F

Doo nídahiyoołnaah da.

neg pl-3-2dpl-resuscitate.I neg

Dooshą’ gah t’áá gééd náshdááh lá.

ensure rabbit just without 1-return.I DISC

hadadéélbįįd

pl-3DO-1dpl-fill.something.up.with.it.P

hadajiłgéésh

pl-3DO-4dpl-cut.it.out.I

haidoołtééł

3DO-3-carry.him/her.up.out.of.something.F

hazhnííłchaad

3DO-4-card.it.(as.in.wool).P

Hoozdohgóó daats’í deeshááł ’éí doodaii’ Be’eldííldahsínilgóó deeshááł.

Phoenix-toward maybe 1-walk.F or Albuquerque-toward 1-walk.F

Joe dóó Louise dóó Kii dahataał.

Joe and Louise and Kii pl-3-sing.CI

Nichxǫ' doo ájíníi da.

stop NEG 4-say.thus.NI NEG
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

nideidooleeł

pl-3DO-3dpl-carry.a.ropelike.thing.around.F

Nighéí na’ashch’ąą’ígíí níil’į́.

over.there painting-ÍGÍÍ 3-2-du.look.I

Shibéézh bik’í’óshch’iid le’ ’éé’ bitahgi yóó’ ’eelts’id.

1-knife 1-find.it.O clothes 3-among 3-move.P

Shichidí t’ahdii yá’át’ééh, ’át’ah ’índa ła’ ninááhideeshnih.

1-car still 3-good.NI later one again-3-1-buy.F

Shichídí sh hooghangóó dídzį́į́s.

1-car 1-for hogan-GÓÓ start-3-2-tow.I

Shimá dóó shizhé’é bił dibé dóó tł’ízí ta’nda’díígish nt’éé’.

1-mom and 1-dad 3-with sheep and goats 3-pl.shear.I past

T’ah doo ashą́ą da.

not.yet 1-eat.I NEG

T’áá hooshch’į’ déshnish.

suddenly 1-start.work.P

T’áá ká ’ooshháásh.

neg 1-go.to.sleep.O

T’óó tá’ádeesgizii’ ’ííyą́ą́’.

just 3-reflex-wash.P-CONJ 3-eat.P

yidoołbish

3DO-3-boil.it.F

yidíníłkaad

3DO-3-start.to.herd.them.(animals).I

yiigish

3DO-1dpl-make.one.cut.in.it.I

yiilbéézh

3DO-1dpl-boil.it.I

yiishgish

3DO-1-make.one.cut.in.it.I

yiitł’ó

3DO-1dpl-weave.it.I

yiyiigish

3DO-3-make.one.cut.in.it.I

yiyíí’aal

3DO-3-chew.it.P

yiyííyą́ą́’

3DO-3-eat.it.P

yínídlą́ą́’

3DO-2-drink.it.P

Ła’ damóo yę́ędą́ą́’ dah ’iyétł’ónée, k’ad ’ałníí’góó ’eeshtł’óół.

one Sunday past up 3-1-set.P-past now middle-toward 1-weave.Prog

Łáháda ’ach’íí’ náshdį́į́h.

now.and.then rolled.intestine 1-eat.R

“Sh naa’aash ’ałgháádidiit’ash”, ní ma’ii jiní.

1-with cousin 1du-race.F 3-say.P coyote 4-say.P