Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’Ahwééh náánááshdlą́ą́’.

coffee again-1-drink.R

’Áde’óóyą́ą́’ lágo.

self-2-eat.O don’t

’Áłchíní hazhóʼí bik’i yíldził.

children careful 3-for 2-support.Prog

’Ákót’éego ’i’íímas ’ájiił’įįh ni.

like.this-GO FOC twill 3-4-make.U EMPH

'Áłahji’ tó dilchxoshí síníł’ą́.

always water popping-Í 3-2-keep.SPN

"Doildinę́ę’ daazts’ą́ą́ lá," didííniił.

3-be.outcast.NI-deceased 3-die.P DISC 3-2-tell.F

Baa dahwiinít’ínígíí sh bééhodoozįįł nissin.

agenda 1-with 3-about-ho-find.out.F 3-1-want.NI

bik’ídideesdis

3DO-1-wrap.it.around.it.F

Da’diidį́į́ł.

pl-1dpl-eat-pl.F

dadidínóołkał

pl-3DO-2dpl-start.to.herd.them.(animals).F

dazhdidoołhįh

pl-3DO-4dpl-melt.it.F

deidíníłkaad

pl-3DO-3dpl-start.to.herd.them.(animals).I

deiyííyą́ą́’

pl-3DO-3dpl-eat.it.P

Diné nishłį́ndi Bilaagana bizaad t’éí bee yáshti’.

Navajo 1-be.NI but English language only 3-with 1-speak.I

Díí tł’óół yílééł.

this rope 3-2-carry.SFO.Prog

Haa léí’ yit’éehgo nichidí yichxǫ’ígíí doo baa níni’ da?

why-Q since 3-be.NI 2-car 3-ruin.P-NOM NEG 3-of 2-mind NEG

hadadéélbįįd

pl-3DO-1dpl-fill.something.up.with.it.P

hadaniilchaad

pl-3DO-1dpl-card.it.(as.in.wool).P

hadeidoołtééł

pl-3DO-3dpl-carry.him/her.up.out.of.something.F

haniłgéésh

3DO-2-cut.it.out.I

Hosh doo jiyą́ą da.

cactus NEG 3-4-eat.DI NEG
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

háínígeed

3DO-2-dig.it.out.P

Jáanísh naalnish?

John-Q 3-work.I

jishóóh

3DO-4-brush/comb.it.I

jííshóó’

3DO-4-brush/comb.it.P

Kwii sínídáa dooleeł.

here 2-sit.SPN will.be.F

Na’ashǫ́’ii doo baa nijit’į́į́ da.

snake NEG 3-with 4-bother.O NEG
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Nédáá dóó bikáá’adání bik’i ndinís’eez.

1-sit and table 3-on 1-place-1-foot.P

Nichxǫ' doo ájíníi da.

stop NEG 4-say.thus.NI NEG
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Nichxǫ' doo ájít’į́į da.

stop NEG 4-act.thus.I NEG
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

nideizlá

pl-3DO-3dpl-carry.a.ropelike.thing.around.P

nijiskáá’

3DO-4-investigate.it.P

Nimá yázhí bighangóó díílwoł dóó ’ááaad késhdę́ę́’į́">jí ’awéé’ baa ’áhólyą́dooleeł.

your aunt 3-house-to 2-run-and that-way baby 3-for 2-care.CI FUT

Níwe, bíni'dii ’áyą́!

stop 3-let 3-3-eat.I
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Shá bíighah yáshti’ lá.

sun proportionate 1-talk.I DISC

Shibéézh bik’í’óshch’iid le’ ’éé’ bitahgi yóó’ ’eelts’id.

1-knife 1-find.it.O clothes 3-among 3-move.P

Shichídí sh hooghangóó dídzį́į́s.

1-car 1-for hogan-GÓÓ start-3-2-tow.I

Shimásaní hooghan namzí góne' ch'iyaan íílééh.

1-grandmother hogan round inside food 3-3-make.IP

Shitsilíké ’éiyáhá nda’ałkǫ́ǫ́’.

1-little.brother-pl TOP 3-pl-swim.IP

Tsxį́įłgo łees’áán ’ánílééh; nimásání nihaa níyá!

quickly tortilla 2-make.I 2-mat.grandma 1.pl-to 3-came.P

Tł’óodi didíłjeeh.

outside 3-2-start.fire.I

wooshjį́į́h

Optative Mode: 1-become.black.O

wooyą́ą́’

3DO-2dpl-eat.it.P

yiidą́ą́’

3DO-1dpl-eat.it.P

yiilyį́į́h

3DO-1dpl-melt.it.(snow).I

yik’íididoodis

3DO-3-wrap.it.around.it.F

Yishdlosh le’.

peg-1-trot.Prog LE’
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Yiską́ągo Na’nízhoozhígóó deet’áazhgo haa’í lá ’adiidį́į́ł?

tomorrow Gallup-to 1dpl-go.du.F-GO where Q 1pdl-eat.F

yíníshóó’

3DO-2-brush/comb.it.P

Ła’ nídeezid yę́ędą́ą́’ ’áajigo niséyá.

one month past that-way-GO 1.go.P