Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’Oółháásh lágo.

2-sleep.O don’t

Asdzą́ą́ yázhí bichidí doondó’ naalnish da.

woman little 3-car not.even but 3-work.P NEG

bik’ídadidoohdis

pl-3DO-2dpl-wrap.it.around.it.F

bik’ídínídiz

3DO-2-wrap.it.around.it.P

dajiigish

pl-3DO-4dpl-make.one.cut.in.it.I

dajiyą́

pl-3DO-4dpl-eat.it.I

daoo’aal

pl-3DO-2dpl-chew.it.P

deidooyį́į́ł

pl-3DO-3dpl-eat.it.F

deiilbéézh

pl-3DO-1dpl-boil.it.I

deishóóh

pl-3DO-3dpl-brush/comb.it.I

deiyííyą́ą́’

pl-3DO-3dpl-eat.it.P

dididííłjah

3DO-2-start.fire.F

didiiljéé’

3DO-1dpl-start.fire.P

diilbish

3DO-1dpl-boil.it.F

Díí tł’óół tsin bik’ídísdis.

this rope stick 3-on-3-1-wrap.I

Díí dibé yázhí yíłtééł.

TOP sheep little 3-2-carry.AnO.Prog

Gólízhii dégo dasidoo’į́įgo da’oołzhish nỉ.

skunk up-GO pl-3-look.I-GO pl-3-dpl-dance.I
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Haaláyéé diitlʼééʼ ʼajiłhwosh.

caution this-night 4-sleep.I

Hada’niłhosh le’!

up-pl-3-3-bubble.up.CI LE’
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

hadazhdoołtééł

pl-3DO-4dpl-carry.him/her.up.out.of.something.F

hadííłtééł

3DO-2-carry.him/her.up.out.of.something.F

Haidą́ą́’ ’a’áán góne’ naashnish ńt’éé’ --- doo sh yá’át’éeh da.

winter-past mine.shaft 1-work.I past neg 1-with 3-good.N neg

haiilgizh

3DO-1dpl-cut.it.out.P

hazhniłchaad

3DO-4-card.it.(as.in.wool).I

Hoozdohgóó daats’í deeshááł ’éí doodaii’ Be’eldííldahsínilgóó deeshááł.

Phoenix-toward maybe 1-walk.F or Albuquerque-toward 1-walk.F

jidoołbish

3DO-4-boil.it.F

jííłhį́į́’

3DO-4-melt.it.(snow).P

Láshdóón chidí bídadiiltłʼółígíí k'ad hashtʼe dadiilnííł.

ribbon car 3-dist.pl-3-tie.F-ÍGÍÍ now prepare 3-1pl-make.F

Nichxǫ' doo ájíléeh da.

stop NEG 3-4-make.I NEG
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

nidajiskáá’

pl-3DO-4dpl-investigate.it.P

nideizlá

pl-3DO-3dpl-carry.a.ropelike.thing.around.P

Nizhéʼé nilą́ąjįʼ yigáałgo bikééʼ yilwoł.

2-father 2-in.front-to 3-walk.Prog-GO 3-behind 2-run.Prog

Níwe, doo tsésǫ’ góne’ ch’ééjí’nah da!

stop NEG window 3-into 4-crawl.R NEG
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Níwe, doo tł’ée’go ’ízdísooł da!

stop NEG outside-GO 4-whistle.I NEG
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Saad biihi’níłí bee neilnish.

word computer 3-with pl-2-du.work.I

Shá bíighah na’ashkǫ́ǫ́’.

sun proportionate 1-swim.CI

shiilbéézh

3DO-1dpl-boil.it.P

Shił dó’eeł!

1-with 3-float.O
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Shí ’éí doo shił bééhozin da nít’éé’.

1-possessive TOP NEG 3-3-knowledge.CI NEG past

Shíká ’anilyeed.

1-for 2-run.I

Siláo yik’ee noochééł.

police account 3-flee.Prog

italic highlight particle_0" aria-label="zaashchíín">T’áadoo yéego ’aho’niiłtįįhí chizh lą’ígo yah ’ahideeshjih.before very start-rain.(F)NEG wood many-GO up

before very rain-hard-(F)NEG wood many.GO up ser-1-bring.in(F)

Tó háálínídi ’ahéédidiit’ashałní’ní’ą́ągo.

spring-at refl-1du-meet.F noon-GO

yiilyį́į́’

3DO-1dpl-melt.it.(snow).P

yiishjį́į́h

Imperfective Mode: 1-become.black.I

yishóóh

3DO-1-brush/comb.it.I

yishóóh

3DO-3-brush/comb.it.I

yiłhį́į́h

3DO-3-melt.it.(snow).I

“Níléí dził binaagóó ’ahééh hi’díníilchééł”, ní jiní ma’ii.

yonder.there mountain 3-around-GÓÓ around 2-du-run.F 3-say.P 4-say.P coyote

“Sh naa’aash ’ałgháádidiit’ash”, ní ma’ii jiní.

1-with cousin 1du-race.F 3-say.P coyote 4-say.P