Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’Ałk’idą́ą́’ ye’iitsoh lei’ jiní “łeeh nideeshbish.”

long.ago giant INDEF 4-say.P ground-into 2-1.roast.F
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

’Áłchíní hazhóʼí bik’i yíldził.

children careful 3-for 2-support.Prog

Ashkii tó nílinígíi yiih dzółhaał.

Boy flowing.water-ÍGÍÍ 3-in 3-3-fall.O

bik’ídínídiz

3DO-2-wrap.it.around.it.P

Chidí léi’ la’ ch’ééh dah diilyeed.

car because surprise in.vain up 3-go.I

Chidí nidabinołtłáád.

car pl-3-2dpl-stop.I
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Chidí sits’ą́ą́’ hashtł’ish yiih yilwodgo t’áá ch’į́į́góó ch’ééh ’ííł’įįd.

car 1-from mud 3-into 3-go.P-GO failure in.vain 1-act.P

Da’ ’ałní’ní’ą́ąjį’ tł’óo’di nishínílnish?

Q noon-until outside-at 2-work.P

dadizhdínóołkał

pl-3DO-4dpl-start.to.herd.them.(animals).F

dadoołbish

pl-3DO-2dpl-boil.it.F

dadołhį́į́h

pl-3DO-2dpl-melt.it.I

dajiłbéézh

pl-3DO-4dpl-boil.it.I

dajííshóó’

pl-3DO-4dpl-brush/comb.it.P

daohtł’ó

pl-3DO-2dpl-weave.it.I

dazhdiłhį́į́h

pl-3DO-4dpl-melt.it.I

dazhdooyį́į́ł

pl-3DO-4dpl-eat.it.F

Dá’ák’eh góyaa yishwoł.

cornfield down.that.way 1-run.Prog

deiilzhóóh

pl-3DO-1dpl-brush/comb.it.I

didadidiiljah

pl-3DO-1dpl-start.fire.F

Díí tł’éé’ t’áá ká dóola dá’ák’eólyeed lágo.

this night NEG bull into.field-3-run.O hope.not LÁGO

Díí tł’éé’ t’áá ká dóola dá’ák’eólyeed.

this night NEG bull into.field-3-run.O

Ha’át’íí biniiyé ’ákǫ́ǫ́ díníyá?

what 3-for.purpose there 2-start.go.P

hadeizgeed

pl-3DO-3dpl-dig.it.out.P

hadííníłbįįd

3DO-2-fill.something.up.with.it.P

Haidą́ą́’ ’a’áán góne’ naashnish ńt’éé’ --- doo sh yá’át’éeh da.

winter-past mine.shaft 1-work.I past neg 1-with 3-good.N neg

haniilchaad

3DO-1dpl-card.it.(as.in.wool).I

haniilchaad

3DO-1dpl-card.it.(as.in.wool).P

Hosh doo jiyą́ą da.

cactus NEG 3-4-eat.DI NEG
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

jiyą́

3DO-4-eat.it.I

Naʼahóóhai nitsaaígóó dóola dííyééł.

rodeo 3-big-to bull 2-haul.F

Ni'dózhoł.

term-3-sprinkle.O
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Nichxǫ' doo ájíléeh da.

stop NEG 3-4-make.I NEG
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

nidajiskáá’

pl-3DO-4dpl-investigate.it.P

nidiilyeeł

3DO-1dpl-carry.a.ropelike.thing.around.F

Nighéí na’ashch’ąą’ígíí níil’į́.

over.there painting-ÍGÍÍ 3-2-du.look.I

Nimá yázhí bighanaad késhdę́ę́’į́">góó díílwoł dóó ’áájí ’awéé’ baa ’áhólyą́dooleeł.

your aunt 3-house-to 2-run-and that-way baby 3-for 2-care.CI FUT

Shicheii béeso bideená naalnish.

1-grandfather money 3-exchange.for 3-work.I

Shidá'í, nilį́į́’ sha’níłteeh.

1-maternal.uncle 2-horse 1-to-3-2-lend.AnO.I
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Shimá sání dah díníilghaazh ’ayiila’ii’, nihí yaa néíni’ką́.

1-grandmother frybread 3-3-make.P-and 1.dpl under 3-3-place.P

Shí ’éí t’áá naanishdóó kingóó déyá.

I TOP just work-from town-to 1-go.I

Shį́įgo ch’ééh jiyáán yishį́į́h ’áádóó tó lą’í yishdlį́į́h.

summer-GO watermelon 3-1-eat.U and.then water lots 3-1-drink.U

Tó lą’ígo nidlą́ ’áko bee nitah yá’áh’hoot’ééh dooleeł.

water many 3-2-drink.DI so 3-with 2-among pl-3-good.NI future

wooyą́ą́’

3DO-2dpl-eat.it.P

woołhį́į́’

3DO-2dpl-melt.it.(snow).P

yididínóołkał

3DO-3-start.to.herd.them.(animals).F

yiit’aal

3DO-1dpl-chew.it.P

yiyííshóó’

3DO-3-brush/comb.it.P

Ła’ damóo yę́ędą́ą́’ dah ’iyétł’ónée, k’ad ’ałníí’góó ’eeshtł’óół.

one Sunday past up 3-1-set.P-past now middle-toward 1-weave.Prog

Łį́į́’ bik’i dah ’ashishnííł.

horse 3-on up 3-1-saddle.I

ʼAwéé chʼídeeldloʼ. ʼA’áshįįh daatsʼí nihee dahólǫ́.

baby 3-laugh.P Navajo.salt perhaps 2dpl-with pl-HO-exist.NI