An example search has returned 50 entries

Jáan biʼdizhchínéejįʼ ʼanááyííłką́. Bá daʼdiidį́į́ł.

John 3-birth.past-up-to again-day.P 3-for 1pl-eat.F
listenloadingplaying

It is Johnʼs birthday. Let’s have a dinner for him.

Shideezhí t’áadoo ’ałtso ’ółta’í nihaa nádzá.

1-sister NEG finish school-NEG 1du-to 3-return.P
listenloadingplaying

My little sister came back to us before she finished school.

’Ahbínídą́ą́’ t’áadoo ’ííyą́ą́’góó biniinaa wónáásdóó dichin shi’niiłhį́.

morning-past neg 1-eat.P-GO.NEG 3-because soon hunger 1-3-kill.I

’Atsiniltł’ish dóó tó dayókeedígíí baa ’áłah ’aleeh lá.

electricity and water pl-3-request.I-NOM 3-for meeting DISC

Ashkii tł'óodi naashné ni. Nit'éé' bimá aní k'adee' 'aadéé' chiíłtsxóoí yilwoł.

boy outside-at 1-play.IP 3-say. past 3-mother 3-say.IP now there-from vehicle-yellow-NMZ 3-moving.fast.F

Bíni’dii ’awáalyaa sitį́.

3-let-stay jail 3-lay.SPN
listenloadingplaying

Let him stay in jail!

Ch’il t’áadoo yishnizhí t’óó 'ahayóí hanáánáájéé’.

plant NEG 3-1-rip.P-NEG just many 3-again.return.P
listenloadingplaying

I hadn’t pluck the weeds before a lot grew back again.

Ch’óóshdą́ą́dą́ą́’ Bilagáanaa Bizaad doo diists’a’ da. K’ad ’éí t’áá shxǫǫ t’áá bee yáshti’.

formerly English neg 1-understand.I neg. Now TOP good.thing barely 3.with 1.speak-I

Ch’óóshdą́ą́dą́ą́’ Diné Bizaad t’éiyá bee yádeilti’ nít’ę́ę́’.

formerly Navajo language only 3-with pl-3-speak.I past

Chaha’oh biyaagi ni’dííłbąs.

shade.house 3-under-at 2-drive.F

Chidí léi’ la’ ch’ééh dah diilyeed.

car because surprise in.vain up 3-go.I

Chidí nidabinołtłáád.

car pl-3-2dpl-stop.I
listenloadingplaying

You all stop the car!

Dah díníilghaazh ’áshįįh bik’ídíínił.

fry.bread salt 3-on-3-2-sprinkle.PlO.F
listenloadingplaying

You will sprinkle salt on the fry bread. Sprinkle salt on the fry bread.

dayiigish

pl-3DO-3dpl-make.one.cut.in.it.I

Dichinísh doodaii’ dibáá’ísh dzinízin?

hunger-Q or thirst-Q 3-4-want.NI

dideidiłjeeh

pl-3DO-3dpl-start.fire.I

diidííłjéé’

3DO-3-start.fire.P

Doo dibé ch’íi’niił da.

NEG sheep pl-3-2-du-take.out.I NEG
listenloadingplaying

We (us two) are not taking out the sheep. (YM 1987: 293)

doohsį́į́ł

3DO-2dpl-eat.it.F

dołhį́į́h

3DO-2dpl-melt.it.I

Díí tł’óół yílééł.

this rope 3-2-carry.SFO.Prog

dííníłhį́į́’

3DO-2-melt.it.P

Ha’át’íísh náádaadi’ní?

what-Q again-pl-3dpl-say.I

haashgéésh

3DO-1-cut.it.out.I

hadanołchaad

pl-3DO-2dpl-card.it.(as.in.wool).I

Háá’íshą’. ’Ákǫ́ǫ́ dílyeed!

what-Q there 2-run.F

jidooyį́į́ł

3DO-4-eat.it.F

K’os hazlį́į́’ t’áá shǫǫ nahodoołtį́į́ł.

cloud 3-become.P EMP just good 3-rain.F

Nédáá dóó bikáá’adání bik’i ndinís’eez.

1-sit and table 3-on 1-place-1-foot.P
listenloadingplaying

I sat down and put my feet on the table.

Ni daats’í nił bééhózin ’éí doodaii’ nicheii daats’í bił bééhózin?

2 perhaps 2-with 3-know.CI TOP or 2-grandfather perhaps 3-with 3-know.CI

nidasiilyá

pl-3DO-1dpl-carry.a.ropelike.thing.around.P

N bééhózinísh ’éí doodaii’ nicheii daats’í b bééhózin?

2-with 3-know.CI-Q TOP or 2-grandfather perhaps 3-with 3-know.CI

Níyolgo t’áá ’áko niishch’ił.

wind-GO immediately 3-blink.U
listenloadingplaying

When it’s windy, I usually blink.

Sha’ałchíní ayóó niłch’í naalkídi deineł’į́ ’áko ndi shí éí shináá bąą adin.

1-children very air 3-move.I 3-3.look.I however I 1-eyes 3-on doesn’t exist.

Shá bíighah na’ashkǫ́ǫ́’.

sun proportionate 1-swim.CI

Shicheii haastihgo łáháda ninálnish.

1-grandfather 3-become.old.P-GO seldom 3-work.R

Shilééchąą’í sitsijį’ yilwoł.

1-dog 1-ahead-to 3-run.I

Shiyáázh nih ’oołbąs dooleeł.

1-son 1pl-with 3-drive.Prog will.be

shéłbéézh

3DO-1-boil.it.P

Sitsóóké da’ółta’go t’óó bik’iisdził.

1-grandchildren pl-school-GO just 3-1-support.Prog

Tsézéí lą’í joyéełgo nidaaz dooleeł.

gravel a.lot 3-4-haul.I-GO 3-heavy.NI 3-become.F

Tł’éédą́ą́, yá’át’ééhgo iiłhaaz. Night.last good.GO 1-sleep.P

Night.last good.GO 1-sleep.P

Tł’éé’ hodooleeł t'ahádą́ą́’ chizh ła’ ’ahidíłne’.

night 3-become.F before.thus wood some 3-2-chop.I

wołbéézh

3DO-2dpl-boil.it.I

yiilbéézh

3DO-1dpl-boil.it.I

yiyííshóó’

3DO-3-brush/comb.it.P

yíníłhį́į́’

3DO-2-melt.it.(snow).P

Ła’ damóo yę́ędą́ą́’ dah ’iyétł’ónée, k’ad ’ałníí’góó ’eeshtł’óół.

one Sunday past up 3-1-set.P-past now middle-toward 1-weave.Prog

ʼAzhishgóó, sis łigaii shaʼ díílééł.

dance-to 1-go.F belt silver 1-borrow3-lend.SFO.F

“Shich’e’e’ baa shíni' diniine’ t’ahdíish doo yá’át’ééh da?

1-daughter 3-about 1-mind 2-say.P still-Q NEG well NEG
listenloadingplaying

You said “you were worried about your daughter”, is she still not well.