An example search has returned 50 entries

’Ach’íí’ ła’ deeshį́į́ł.

rolled.intestine some 1-eat.F
listenloadingplaying

I will eat rolled intestines now and then.

’Ííyą́ą́dóó bik’ijį’ tsinyaagi nétį́į́ dóó ’iiłhaazh.

1-eat.P and 3-after tree-under-at.spec 1-lie.down.P and 1-sleep.P

Béégashii báháchxį’go bik’ee neeshchééł.

cattle 3-become.angry.I-GO 3-on.account.of 1-flee.Prog

bik’ídínídiz

3DO-2-wrap.it.around.it.P

bik’ízhdeezdiz

3DO-4-wrap.it.around.it.P

Bini’ íídeeshtah doodago ’éiyá yóó’ ’adeeshwoł.

let will-1-school or only away 1-off-run.P

Ch’óóshdą́ą́dą́ą́’ Bilagáanaa Bizaad doo diists’a’ da. K’ad ’éí t’áá shxǫǫ t’áá bee yáshti’.

formerly English neg 1-understand.I neg. Now TOP good.thing barely 3.with 1.speak-I

Chidí bits’ą́ą́’ niiltłago t’óó yíyooyił.

car 3-from 3-stop.P-GO just 3-3-push.Prog

Chidí nidabinołtłáád.

car pl-3-2dpl-stop.I
listenloadingplaying

You all stop the car!

Da’ shééhonísin?

Q 1-2-know.NI

dadoołbish

pl-3DO-2dpl-boil.it.F

dazhdidoołhįh

pl-3DO-4dpl-melt.it.F

deiilzhóó’

pl-3DO-1dpl-brush/comb.it.P

deishbéézh

pl-3DO-3dpl-boil.it.P

didííłhįh

3DO-2-melt.it.F

diididoołjah

3DO-3-start.fire.F

Doo kingóó diit’ash da.

NEG town-to 1dpl-go.du.Prog NEG

Ha’át’íísh neidiyoołnih nínízin?

who-Q 3-3-buy.F 2-think.NI

Ha’át’íísh nizhé’é nahideeshnih nízin.

what-Q 2-father 3-1-buy.F 3-want.NI

hadadoołtééł

pl-3DO-2dpl-carry.him/her.up.out.of.something.F

hadasiigeed

pl-3DO-1dpl-dig.it.out.P

hadeiilgéésh

pl-3DO-1dpl-cut.it.out.I

Haidą́ą́’ ’a’áán góne’ naashnish ńt’éé’ --- doo sh yá’át’éeh da.

winter-past mine.shaft 1-work.I past neg 1-with 3-good.N neg

haiigeed

3DO-1dpl-dig.it.out.P

haiilgéésh

3DO-1dpl-cut.it.out.I

hajííłgizh

3DO-4-cut.it.out.P

hanołchaad

3DO-2dpl-card.it.(as.in.wool).I

hanííníłchaad

3DO-2-card.it.(as.in.wool).P

jidoołbish

3DO-4-boil.it.F

Kintah góyaa yishááł ńt’éé’ béeso ńdiiłtsooz

areal-down 1-go.Prog past money 3-1-pick.FFO.P

Kwe’é k’ad łe’esh’aah.

here now earth-1-put.into.I.SRO
listenloadingplaying

Now, I am putting it (SRO) into the ground here.

Mary ha’át’íí lá yinízin?

Mary what Q 3-3-want.NI

Ná’oolkiłí sits’ą́ą́’ tanáóó’nił lágo!

watch 1-away 3-1-take.apart.O don’t

Neel’ą́ą le’.

term-3-reach.up.to.NI LE’
listenloadingplaying

I wish water to reach (my stomach).

neiilyé

3DO-1dpl-carry.a.ropelike.thing.around.I

neiskáá’

3DO-3-investigate.it.P

Nida’iilyéego ’áłt’ąą yiską́ągo ’índanááł doo.

pass.pay.I-go after.all tomorrow only.then 2-come.Prog future

Nisneez sélį́į’go shicheii nahałáhági ’át’éego nahashłáa doo nisin.

1-tall.NI 1-become.P-GO 1-grandfather 3-perform.ceremony.CI-similar.to 1-perform.ceremony.CI future 3-want.NI
listenloadingplaying

When I get big I want to conduct ceremonies just like my grandfather.

nisoolá

3DO-2dpl-carry.a.ropelike.thing.around.P

Saad biihi’níłí doo bee neilnish da.

word computer NEG 3-with pl-2-du.work.I NEG
listenloadingplaying

We (us two) don’t work with computers.

Sha’áłchíní Toohgóó bił ’eesbąs.

1-children Shiprock-to 3-with 1-drive.Prog

shiilbéézh

3DO-1dpl-boil.it.P

Shíká ’anilyeed.

1-for 2-run.I
listenloadingplaying

Help me. / You’re helping me. (lit. You’re running for me.)

T’ah doo naat’áanii naaltsoos ná heidiléeh da.

not.yet leader paper 2-for 3-fill.out.I NEG

T’áadoo hadahooł’áhí.

neg pl-3s-2dpl-make.noise.NP-Í

T’áadoo yaa nidanoht’áhí.

NEG down pl-3-2dpl-put.SRO.I-Í

italic highlight particle_0" aria-label="particle">T’áadoo ’ashą́ní Dibé bikee’ dah diiyá.

before 1-eat.(I)Neg sheep follow start-out 1-walk.(I)

Tį’ ninádeiilnish.

let’s.go again-pl-1dpl-work.R

yiit’aal

3DO-1dpl-chew.it.P