Your search for the mode Perfective (P) (yi, ni, si, yi-∅)
has returned 50 entries

’Adą́ą́dą́ą́’ shá bíighah kintahdi tádísháahgo shee ’i’íí’ą́.

yesterday sun proportionate town-at 1-go.about.Prog-GO 1-on 3-sun.went.down.P

’Ahbínídą́ą́’ hashbį’go baa nídiisdzá ’ákondi t’áadoo ’áłtso da.

morning-past 1-clear.I-GO 3-for 1-start.P however but not-yet all NEG

’Ałk’idą́ą́’ dahane’ yę́ę bíneeshdlį́įgo yíłta’.

long.ago pl-story past 3-1-admire.I-GO 3-1-read.P

’Áádóó éí haa daadzaa?

and.then TOP what pl-3-do.P

’Áádóó hainidzaa?

and.then what-3-2-do.P

’Ííłta’ dóó ’iiłghaazh.

1-read.P CONJ 1-sleep.P

’Ádą́ą́dą́ą́’ásh nishínílnish?

yesterday-Q 2-work.P

Asdzą́ą́ yázhí bichidí doondó’ ndi naalnish da.

woman little 3-car not.even but 3-work.P NEG

Bibee’eldǫǫh haiyííłhan’ii’ ’bįįh yił ’adeesdǫǫh.

gun 3-jerk.out.P-and deer 3-shot.P

bik’ídadisoodiz

pl-3DO-2dpl-wrap.it.around.it.P

Ch’ééh déyáago hooghangóó nááshdááł.

in.vain 1-go.sg.P-GO home-to 1-return.Prog

Chidí sits’ą́ą́’ hashtł’ish yiih yilwodgo t’áá ch’į́į́góó ch’ééh ’ííł’įįd.

car 1-from mud 3-into 3-go.P-GO failure in.vain 1-act.P

Da’ ’ałní’ní’ą́ąjį’ tł’óo’di nishínílnish?

Q noon-until outside-at 2-work.P

dadiilyį́į́’

pl-3DO-1dpl-melt.it.P

dajíí’aal

pl-3DO-4dpl-chew.it.P

dajííłhį́į́’

pl-3DO-4dpl-melt.it.(snow).P

Damóo yę́ędą́ą́’ Yootóógóó niséyá.

Sunday past Santa.Fe-to 1-go.P

daoo’aal

pl-3DO-2dpl-chew.it.P

didadiiljéé’

pl-3DO-1dpl-start.fire.P

didííníłjéé’

3DO-2-start.fire.P

Dlǫ́ǫ́’ ’a’ą́ą́dę́ę́’ hanoolne’ dóó naneesne’.

prairie.dog hole-from stick.head.up.out.P and 3-look.around.P

hadadoołbįįd

pl-3DO-2dpl-fill.something.up.with.it.P

hadasoogeed

pl-3DO-2dpl-dig.it.out.P

hadeishgizh

pl-3DO-3dpl-cut.it.out.P

haniilchaad

3DO-1dpl-card.it.(as.in.wool).P

hanííníłchaad

3DO-2-card.it.(as.in.wool).P

hayíígeed

3DO-3-dig.it.out.P

hazhnííłchaad

3DO-4-card.it.(as.in.wool).P

Háí dahoneesná, Kinłánídę́ę́’ ’Óola yee ’ádadójíhígíí doodago Gah Bikee’ Taah Yí’áhídę́ę́’ Hado yee ’ádadójíhígíí daats’í?

who pl-3-win.P Denver-from nugget 3-with RFLX-pl-4-call.NI-nom or Florida-from heat 3-with RFLX-pl-4-call.NI-nom perhaps

K’idadeelyáá nit’éé’ t’óó daazgan, háálá doo nahałtin da.

1pl-plant.P past just 3pl-dry.SPN, because NEG 3-rain.CI NEG

Kin bighą́ą́’dę́ę́’ hadah ’adzííłhaal ndi t’áadoo ’ádadénih da.

house 3-to-from down 1-tumble.P but NEG RFLX-1-hurt.P NEG

Na’ná’á biyaa góne’ dóó báhátis ’adiłt’oh.

bridge 3-under below and 3-across 3-3-shoot.P

Nibéézh bee hane’ doo ndi naalnish da.

2-cellphone NEG but 3-work.P NEG

nidasiilkáá’

pl-3DO-1dpl-investigate.it.P

niséłkáá’

3DO-1-investigate.it.P

Nizhónígo ha’íí’ą́ yę́ędą́ą́’ sxíiłgo da’ségis.

beautiful sunrise past quickly pl-3-1-wash.P
listenloadingplaying

I quickly did my laundry during the beautiful sunrise.

T’áá hooshch’į’ déshnish.

suddenly 1-start.work.P

T’óó tá’ádeesgizii’ ’ííyą́ą́’.

just 3-reflex-wash.P-CONJ 3-eat.P

Tsé’áándę́ę́’ dóó tsédáajį’ ninish’na’.

cave-from and cliff-to 1-crawl.P

Tł’éédą́ą́’ shį́į́ nida’a’nééhgóó nidadziskai.

last.night perhaps game-to pl-3-3-go.pl.P
listenloadingplaying

Perhaps they attended the game last night.

wooshóó’

3DO-2dpl-brush/comb.it.P

yiidlą́ą́’

3DO-1dpl-drink.it.P

yishdlą́ą́’

3DO-1-drink.it.P

Yiłką́ą́dą́ą́’ n’diish’na áádóó ’olta’goo dah diiyá. (YM 1987:764)

Dawn.last 1-got.up and school.GOO off.to 1-walk.P
listenloadingplaying

At dawn, I got up and took off for school.

yí’aal

3DO-1-chew.it.P

yíní’aal

3DO-2-chew.it.P

yínídlą́ą́’

3DO-2-drink.it.P

yíłhį́į́’

3DO-1-melt.it.(snow).P

Ła’ nídeezid yę́ędą́ą́’ ’áajigo niséyá.

one month past that-way-GO 1.go.P