Your search for the ’áhát’íní Perfective (P) (yi, ni, si, yi-∅)
biihidzóhí 50 entries

’Adą́ą́dą́ą́’ ’íítseedgo bee na’anishí hasht’enáshdlééh.

yesterday 1-pound.P-GO tool 3-1-put.back.I

’Ahbínídą́ą́’ t’áadoo ’ííyą́ą́’góó biniinaa wónáásdóó dichin shi’niiłhį́.

morning-past neg 1-eat.P-GO.NEG 3-because soon hunger 1-3-kill.I

’Ahbínídą́ą́’ t’áadoo ’ííyą́ą́’góó biniinaa wónáásdóó sitsiits’iin díínii’.

morning-past neg 1-eat.P-GO.NEG because soon 1-head 3-ache.P

’Ałk’ésdisí naháłnii’go sitsilí dóó shideezhí ’aheełt’éego bá ’ahá níjaa’.

candy 3-1-buy.P-GO 1-little.brother and 1-little.sister RECP-equal-GO 3-for RECP-for 3-lie.aligned.PlO.NP

’Ałk’idą́ą́’ tóniteel bąąhgóó tádííyáhę́ę bénááshnii’.

long.ago ocean 3-beside-along around-1-past 3-1-remember.P

Ííshją́ą́ shį́į́ díí ’atoo’ béésh bii’ kǫ’í bikáá’ dah séką́.

certainly perhaps this stew stove 3-on up 3-1-put.OC.P

Asdzą́ą́ yázhí bichidí doondó’ ndi naalnish da.

woman little 3-car not.even but 3-work.P NEG

bik’ídadeediz

pl-3DO-1dpl-wrap.it.around.it.P

Bitsii’ nineez nít’ę́ę́’ k’íinígizh lá.

3-hair 3-long.N past 3-3-cut.P DISC

Chidí ’ániidígíí naháłnii’ nít’éé’ bee lą́ą́ shąąh háájil.

car new-ÍGÍÍ One 3-1-buy.P-GO 3-with many 1-on 3-charge.P

Chidí bits’ą́ą́’ niiltłago t’óó yíyooyił.

car 3-from 3-stop.P-GO just 3-3-push.Prog

dajishbéézh

pl-3DO-4dpl-boil.it.P

dajííłhį́į́’

pl-3DO-4dpl-melt.it.(snow).P

daoohdlą́ą́’

pl-3DO-2dpl-drink.it.P

daooshóó’

pl-3DO-2dpl-brush/comb.it.P

daooyą́ą́’

pl-3DO-2dpl-eat.it.P

dayoodlą́ą́’

pl-3DO-3dpl-drink.it.P

dayííłhį́į́’

pl-3DO-3dpl-melt.it.(snow).P

dazhdííłhį́į́’

pl-3DO-4dpl-melt.it.P

deiit’aal

pl-3DO-1dpl-chew.it.P

didadiiljéé’

pl-3DO-1dpl-start.fire.P

didoołjéé’

3DO-2dpl-start.fire.P

Dziłgóó ’o’ooldee’ yę́ę ná’ooldah.

mountain-to 3-go.pl.P past 3-return.pl.I

Gohwééh nayiisnii’diísh b bééhózin?

coffee 3-3-buy.P-at-Q 3-with 3-know.NI

hadaoołgizh

pl-3DO-2dpl-cut.it.out.P

hadeidééłbįįd

pl-3DO-3dpl-fill.something.up.with.it.P

hadeishgizh

pl-3DO-3dpl-cut.it.out.P

haiigeed

3DO-1dpl-dig.it.out.P

hanííníłchaad

3DO-2-card.it.(as.in.wool).P

hanííłchaad

3DO-1-card.it.(as.in.wool).P

Hastiin éí tsídii ła’ ’adah ’ayídzí’ą́.

man TOP bird INDEF down 3-3-knock.off.SRO.P

hayíígeed

3DO-3-dig.it.out.P

háágeed

3DO-1-dig.it.out.P

jidííłhį́į́’

3DO-4-melt.it.P

joodlą́ą́’

3DO-4-drink.it.P

nidajizlá

pl-3DO-4dpl-carry.a.ropelike.thing.around.P

nidasiilkáá’

pl-3DO-1dpl-investigate.it.P

Níká ’adeeshwoł biniiyé níyá.

2-for 1-run.F 3-purpose.of 1-came.P

Shibéézh bik’í’óshch’iid le’ ’éé’ bitahgi yóó’ ’eelts’id.

1-knife 1-find.it.O clothes 3-among 3-move.P

Shiye’ bicheii yi’ká ’análwo’dooleeł biniiyé ba’niłtį́į́́ nt’éé’ sits’ą́ą́’ yił nikidíńiit’ą́ą́zh. (YM 1987:632)

1-son 3-grand.father for 3-1-help.F for 3-loan for 1-away with 2-dpl.walk.P

Shínaaí shíká ’adoolwoł nisin ńt’éé’ ’áłt’ąą t’áadoo níyáa da.

1-older.brother 1-for 3-run.F 1-want.NI but after.all NEG 3-come.sg.P NEG

Sitsóí bi’éé’ nizhónígo bá nishéch’ąą’.

1-grandchild 3-clothes 3-beautiful.NI-GO 3-for designed.P 1-it

T’áá ’íídą́ą́’ ła’ nímasii bik’ééłgizh.

already some potato 3-1-peel.P

T’áá hooshch’į’ déshnish.

suddenly 1-start.work.P

T’ą́ą́tsoh táá’góó yoołkáłę́ędą́ą́’ ’ałdó’ Tóta’góó tádííyá.

May three-góó day-past also Farmington-góó 1-went.P

Tsinaabąąs bee nida’abąąs yę́ędą́ą́’ shi’dizhchį́.

wagon 3-with pl-3-drive.I past 1-pass-born.P

Tsinaabąąs t’éiyá bee ch’aa nida’asdee’ ha’níigo dahane’.

wagon only 3-it travel pl-3-go.P 3-say-GO.NI pl-3-tell.P

Tsxį́įłgo łees’áán ’ádíílííł nimásání nihaa yighááh!

quickly tortilla 3-2-make.F 2.poss-mat.grandma-NOM 1.pl-to 3-come.F

Tł’éédą́ą́ łééchąą’í léi’ nihił ’yaííyá’ii’ neeztį́.

last.night dog strange 1dpl-with 3-come.inside.P-and lie.down.SNP

yíní’aal

3DO-2-chew.it.P