An example search has returned 50 entries

’Ahbínídą́ą́’ t’áadoo ’ííyą́ą́’góó biniinaa wónáásdóó dichin shi’niiłhį́.

morning-past neg 1-eat.P-GO.NEG 3-because soon hunger 1-3-kill.I

’Ayóigo deesk’aaz --- ’áyąą dah dinítsiz.

terribly cold no.wonder up 2-shiver.NI

’Áłchíní hastą́ą́ binááhaidóó deigo hodees’áago t’áá ’ałtso da’ółta’go yá’át’ééh.

children six 3-year.P-from up areal-extend.NP all pl-3-study.NI-GO 3-good.N

’Áłah ’aleehgo ch’iyáán ’ádadiilnííł ’áko shį́į́ ’índa diné ndahidookah.

meeting-Comp food 3-1-Pl-make.F CONJ people 3-Pl.will-arrive.F

-k’eh

-na’

-tah, -taa-, -ta-

At’ééd na’abąąs yíhooł’ą́ą’go bimá yił ’oołbąs.

girl driving 3-3-learn.P-GO 3-mother 3-with 3-drive.Prog

Ch’óóshdą́ą́dą́ą́’ Na’nízhoozhídi kééhasht’į́ ńt’éé’.

formerly Gallup-at 1-live.I past
listenloadingplaying

I used to live in Gallup. I lived formerly in Gallup.                                                                                                                                                                        

Chahash’ohjí ch’ínááhoníshóó’.

brush arbor-JÍ out-again-area-sweep.R
listenloadingplaying

I swept the brush arbor again.

Chidí daats’í bee hólǫ́ ’éí doodaii’ niísh chidí nee hólǫ́?

car maybe 3-with 4-exist.N TOP or 2-Q car 2-with 4-exist.NI

Chidí naat’a’íísh hooghan yikáá’góó ch’ét’a’ doodaii’ dził bąąhgóósh ch’ét’a’?

airplane-Q hogan 3-over-along 3-fly.P or mountain 3-side-along-Q 3-fly.P

Da’ ’áájí ’ałdó’ ’áłah ’azlį́į́’?

Q that-side also meeting 1-happen.P

Daniel hahgosh hidilníísh?

Daniel when-Q 3-start.work.I
listenloadingplaying

When does Daniel go to work?

deeshį́į́ł

3DO-1-eat.it.F

deigo

Dibé yázhí ła’ yóó’ ’ííyáá ńt’ę́ę́’ tsiyi’di bik’íníyá.

lamb one away 3-go.P past forest-at 3-find.it.P

didishjeeh

3DO-1-start.fire.I

dishhį́į́h

3DO-1-melt.it.F

Díí chąą’ shą’ háádę́ę́’ niníyęęzh?

this manure-Q where-from 3-ooze.P

Díí hastiin tł’ééjí hataałgo bee béého’doolzįįd.

listenloadingplaying

This man became famous as a Night Chant singer.

Díísh haa yit’éego ’atiin?

this-Q how 3-be.NI road
listenloadingplaying

How is this road?

ha’át’éégóó

listenloadingplaying

where to

Ha’át’íísh Mary nayiisnii’?

What-Q Mary 3-to.buy.I

hadazhdééłbįįd

pl-3DO-4dpl-fill.something.up.with.it.P

hainiłchaad

3DO-3-card.it.(as.in.wool).I

haniłgéésh

3DO-2-cut.it.out.I

Hastiin dóó ’at’ééd lá ha’át’íí ’áyiilaa?

man and girl Q what 3-3-make.P

What did the man and the girl make?

Hastóíí dóó sáanii k’inááda’didlé.

3-men and 3-women planting.again.PL.R
listenloadingplaying

The men and women are planting again.

Háágóó shą’ díníyá?

where-to.Q 2-go.F

jidooyį́į́ł

3DO-4-eat.it.F

jidoołbish

3DO-4-boil.it.F

Mary bimá sání yá ’ata’ halne’.

Mary 3-grandmother 3-for indef.between 3-talk.DI

Nanise’ígíí ch’iiyáán daohsą́ ’áko bee nihits’íís bitah ya’ádahoot’ééh dooleeł.

plant-ÍGÍÍ food pl-2-eat.I so 3-with 2pl-body 3-among pl-3-good.NI future

Ná’oolkiłí sits’ą́ą́’ tanáóó’nił lágo!

watch 1-away 3-1-take.apart.O don’t

Náhookǫsdę́ę’go níłch’igo ’ayóo deesk’aaz.

north.from-GO breeze-GO very cold.SPN

nijiskáá’

3DO-4-investigate.it.P

nisíníłkáá’

3DO-2-investigate.it.P

Shimá bighangóó náshdáahgo łééchąą’í baná’ástso’.

1-mother 3-house-toward again-1-go-GO dog 3-again-1-feed.R
listenloadingplaying

Whenever I go to my mother’s house, I feed the dog.

Shiye’ éí naaki béeso yideená chidí yésį́.

1-son TOP two money 3-exchange.for car 3-stand.SPN
listenloadingplaying

My son is standing, guarding the car for two dollars.

Shínaaí shich’ą́ą́h naaghá.

1-older.brother 1-protect 3-go.CI
listenloadingplaying

My older brother protects me.

T’áá kintahdi ’ííyą́ą́’ nidi náá’áshdą́.

just town-at 1-eat.P but 3-1eat.R
listenloadingplaying

I ate in town, but I am eating again.

T’ááłáhádi kin binída’shiilzhiizh dóó hooghangóó dah ńdiikai.

once-at house 3-into-Pl-1dpl-dance.P home-toward start start-1dpl-go.pl.P

Tooh ńlínígíí ha’naa shił ’adeezbą́ą́z ńt’éé’ tsinaabąąs nihits’ą́ą́’ k’é’éłtǫ’.

water river areal-across 1-with 3-drive.P past wagon 2dpl-away 3-break.P
listenloadingplaying

I started to ride across the river (by wagon) but it broke down on us.

Tó bąąhjí naa’ołí k’idíílá.

Ts’ídá ’iishxáashgo shiyáázh bił ná’ílwod.

about 1-to.sleep 1-son with 3-drove.in.again.R
listenloadingplaying

As I was about to take a nap, my son drove in again.

Tsékooh góyaa shilééchąą’í hadah (’adah, bidah) ’abikéé’.

canyon areal-down 1-dog areal-down 3-trail-out:NI
listenloadingplaying

My dog’s tracks lead down into the canyon.

Tsin níbaal yíyah ’ada’atsih.

post tent 3-under 3-3-set posts.I
listenloadingplaying

S/he is setting up posts under the tent to support it.

Tł’óół tsin bigaan binah dah sélá.

rope stick arm 2-against up 3-1-hung.P

wooshjį́į́h

Optative Mode: 1-become.black.O
listenloadingplaying

I hope to become black, get sunburned