Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’Adą́ą́dą́ą́’ shá bíighah ’atah ’adishdiłgo ’i’íí’ą́.

yesterday 1-for 3-passing down 1-play.stick.dice.RI-GO evening

’Asdzą́ą́ ’éí ’ashkii ha’át’íí yeiní’ą́?

woman TOP boy what 3-to-3-3-move.SRO.P

’Atsą́ą́’ ła’ jóyą́ą’ le’.

ribs some 4-eat.O desire

’Awéé’ dah sidá.

baby up 3-sit.SPN

’azhą́ndi

’Áłtsé baa nitsídadiikos ’áko shį́į́ ’índa bik’i nidadii’nił.

first about 3-3.think.F then only 3-3pl.record.I

’Oółháásh lágo.

2-sleep.O don’t

-dę́ę́’

-íighah

-jí

-niinaa

-yaa

Chidí daats’í bee hólǫ́ ’éí doodaii’ niísh chidí nee hólǫ́?

car maybe 3-with 4-exist.N TOP or 2-Q car 2-with 4-exist.NI

Chidí na’na’í łęęzh yíyooyił.

tractor dirt 3-3-push.Prog

Chizh ła’ ’ahidíłkaał ’áko ’índa nich’į’ n’deeshłééł.

firewood some 2-chop CONJ 2-to 1-pay.F

Da’ Cubadę́ę́’ tsinaa’eeł nił ní’éél?

Q Cuba-from boat 2-with 3-float.P

dajishbéézh

pl-3DO-4dpl-boil.it.P

Dá’ák’eh góyaa yishwoł.

cornfield down.that.way 1-run.Prog

didíníilkał

3DO-1dpl-start.to.herd.them.(animals).F

Díí chizh shá ’ałk’íniishóósh.

this firewood 1-for 3-2-split.I

doodago

CONJ

Ha’át’íí neidiyoołnih nínízin?

who 3-3-buy.F 2-think.NI

haa nízah

’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

haa níłtsááz

’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Haa’í shą’ neezgai?

where Q 3-hurt.N

hadaoołgizh

pl-3DO-2dpl-cut.it.out.P

Hatáálgóó déyáago shikélchí t’óó tsxį́į́łgo bił ’ada’shéshiizhgo ńdaséłkad.

ceremony-1-go-Fut-GO 1-moccasin merelyhurry.GO 3-with 3-1-pierce-GO 3-1-sew-P

hayíígeed

3DO-3-dig.it.out.P

hayííłgizh

3DO-3-cut.it.out.P

Háágóó lá díníyá?

where-to.Q 2-go.F

Hádą́ą́’sh Mary ’ólta’dę́ę́’ nádzá?

when-past-Q Mary school-from 3-return.P

Háísh tsinaa’eeł ’áyiilaa?

who-Q boat 3-3-make.P

Hááaad késhdę́ę́’į́">dę́ę’shą’ díí ch’ah nizhóní léi’ naa yílts’id?

where-from-Q DEM hat 3-beautiful.NI INDEF 2-to 3-move.air.SRO.P

Kǫ’ ’ayóigo bee n’deezdíín ndi doo shiníłdoi da.

fire very 3-with 3-sheds.light.P but NEG 1-3-warm.SPN NEG

Mary ha’át’íí nayiisnii’?

Mary what 3-3-buy.P

Mósí dóó łeechą́ą́’ii’ baniłts’ood’ii’, bił hózhǫ́.

cat dog 3-1-feed.P-and 3-with 3-happy.NI

Mósí yázhí chizhtah yiyah yílwod.

kitten woodpile.among 3-under 3-run.P

Ndáa’di shizhé’é diné ła’ y ’ahi’niigą́ą’go bita’ niséyá.

summer.ceremony-at 1-father man one 3-fight.P-GO 3-between 3-1-go.siP

Ne’eshłééh. T’áá ká nóólk’oł.

2-1-copy.I 2-blink.O

Nichidí háadish nííníłbą́ą́z?

2-car where-at-Q 3-2-park.P

nidaohłé

pl-3DO-2dpl-carry.a.ropelike.thing.around.I

Ńléí dził bighą́ą́’dóó łid yót’ááh yít’i’.

over.there mountain 3-over there smoke to.rise.up into-I.

Shi’éé’ kin bikáá’dóó hadah (or bidah, ’adah) ’ahé’ah.

1-clothes house 3-on-from areal-downward 3-1-toss.FFO.P

Shimá sitsilí bibéésh bee hane’í bits’ą́ą́’ náádii’ą́.

1-mother 1-little.brother 3-cellphone 3-away.from 3-3-return.P

Shimá sitsilí bibéésh bee hane’í bits’ą́ą́’ náádii’ą́.

1-mother 1-little.brother 3-cellphone 3-away.from 3-3-return.P

t’áá

Tooh ńłínígíí ha’naa shił ’adeeshdloozh ńt’éé’ łį́į́’ shił deezgo’

water river areal-across 1-with 3-move.P past horse 1-with 3-fall.P

Tó diłhił bá hooghan góne’ sáanii ’ałk’iijée’go hááhgóóshį́į́ jó shí da ’adadanishchidgo sédá.

bar 3-at women RECIP-3-fight.P-GO very instead 1-flinch.I-GO 1-sit.P

yididínóołkał

3DO-3-start.to.herd.them.(animals).F

Łah shicheii nahałáago bá ’asmaz ńt’éé’.

once 1-grandpa 3-perform.ceremony.CI-GO 3-for 3-1-twirl.CI past