Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’Adą́ą́dą́ą́’ shá bíighah kintahdi tádísháahgo shee ’i’íí’ą́.

yesterday sun proportionate town-at 1-go.about.Prog-GO 1-on 3-sun.went.down.P

’Aseezį́ binaaltsoos biníkádinishchid.

gossip 3-paper 3-through-1-stick.finger.P

’Atsį’ísh ’éí doodaii’ łóó’ísh nínízin?

meat-Q or fish-Q 3-2-want.NI

’Ałk’ésdisí naháłnii’go sitsilí dóó shideezhí ’aheełt’éego bá ’ahá níjaa’.

candy 3-1-buy.CI-GO 1-little.brother and 1-little.sister 3-1 split-GO.I 3-for 3-1 gave.I

’Ałk’idą́ą́’ Diné bikéyah bikáa’gi łį́į́’ bichąą bíighahgo tł’oh deíl’áá ńt’éé’ jiní.

long.ago Navajo.land 3-upon-at horse 3-belly sufficient-GO Pl-3-extend.out.of.sight.SNP hearsay

’áyąą, ’áyaańda

-ba’

-k’ee

Béésh bee hane’é b nááshbał.

phone 3-with 1-whirl.Prog

bik’ídideesdis

3DO-1-wrap.it.around.it.F

Bilagáana bizaad bił nantł’a.

English language 3-with 3-difficult.NI

Chidí daats’í bee hólǫ́ ’éí doodaii’ niísh chidí nee hólǫ́?

car maybe 3-with 4-exist.N TOP or 2-Q car 2-with 4-exist.NI

Chidíísh bee hólǫ́ doodaii’ ni daats’í chidí nee hólǫ́?

car-Q 3-with 4-exist.NI or 2 maybe car 2-with 4-exist.NI

da’

Da’ dibé nee hólǫ́?

Q sheep 2-with 3-exist.NI

deishbéézh

pl-3DO-3dpl-boil.it.P

didadidiiljah

pl-3DO-1dpl-start.fire.F

dideidííłjéé’

pl-3DO-3dpl-start.fire.P

didíníilkał

3DO-1dpl-start.to.herd.them.(animals).F

didíłjeeh

3DO-2-start.fire.I

diidiłjeeh

3DO-3-start.fire.I

Díí haa yit’éego ’atiin?

this how 3-be.NI road

Doo hanii ni ’ałdó’ nilį́į́’ bik’i dah ’íníił da.

NEG contrary 2 also 2-horse 3-on up saddle 3-2-put.PlO.I NEG

Doo t’áá k’ad bá’ólta’í sélį́į’ da.

NEG just now teacher 1-be.SPN NEG

Doo yéé niiłtsán.

NEG fear .P. 2-1-see-NOM

Díkwíí lá ninááhai?

how.many Q 2-winter

Ha’át’éegishą’ nich’ah nííní’ą́?

where-at-Q 2-hat 3-2-set.down.SRO.P

Ha’át’éegoshą’ t’áadoo ’azee’ál’į́į́góó nisíníyáa da?

why-Q NEG hospital-to 2-go.sg.P NEG

hah

hahgo

Hatáálgóó déyáago shikélchí t’óó tsxį́į́łgo bił ’ada’shéshiizhgo ńdaséłkad.

ceremony-1-go-Fut-GO 1-moccasin merelyhurry.GO 3-with 3-1-pierce-GO 3-1-sew-P

K’aa’ísh ’aní’á biyaa doodago daats’í báhátis ’ayiist’oh ?

arrow-Q bridge 3-under or perhaps 3-over 3-3-shot.P

K’aa’ísh ’aní’á biyaa doodago daats’í báhátis ’ayiist’oh?

arrow-Q bridge 3-under or perhaps 3-over 3-3-shot.P

Mósí yázhí bimá yits’ą́ą́’ yóó’ííyá.

kitten 2-mother 3-from away-3-go.P

náás

Niba’ sézį́.

2-wait 1-stand.SPN

nidajilé

pl-3DO-4dpl-carry.a.ropelike.thing.around.I

nisiilyá

3DO-1dpl-carry.a.ropelike.thing.around.P

Ńléí ’asdzą́ą́ sáníshą’ háí ’át’į́?

there woman old-Q what 3-be.N

Shichá si’ą́ągo ’iiłhaazh.

1-huddle 3-put-SPN-GO 1-sleep.P
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Shicheii t’áá ’íiyisíí hastihgo biniinaa kónááhoot’éhí doo na’ádódlíi da.

1-grandfather very 3-old.N-GO because next.year NEG 3-expect.live.NP NEG

Shighan bich’ą́ą́h łeeshch’ih désas.

1-hogan 3-protect ashes 3-1-strew.P

Shikee’ ’ániidígo biniinaa shikee’ bąąh tó’diisool.

1-shoe recently because 1-foot 3-on 3-blister.form.P

Shilééch’ąą’í bits’ąą ńdínésht’į́į́’.

1-dog 3-away.from 1-hide.P

Shimá sitsilí bibéésh bee hane’í bits’ą́ą́’ náádii’ą́.

1-mother 1-little.brother 3-cellphone 3-away.from 3-3-return.P

Shí shighan nihígíí bilááh ’áhoníltso.

1 1-house 2-Comp 3-bigger areal-big.NI

T’ą́ą́tsoh táá’góó yoołkáłę́ędą́ą́’ ’ałdó’ Tóta’góó tádííyá.

May three-góó day-past also Farmington-góó 1-went.P

Tł’ée’go shibee ni’dildlaadí bóhosésa’go ch’ééh ’ádináhweessił.

night-GO 1-flashlight 3-1-miss.P-GO in.vain reflex-around-1-grope.Prog
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

wołbéézh

3DO-2dpl-boil.it.I

yíní’aal

3DO-2-chew.it.P