Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

ʼAshiiké chahaʼoh ʼádeidoolííł, ʼatsʼos bee ʼazhish biniiyé.

boy-pl shade-house 3-3-pl-build.F feather 3-means-of dance 3-reason

’Anishkeed, t’áá ká nóólk’oł lágo.

2-3-photograph.I neg 2-blink.O LÁGO

’Asdzą́ą́ Báhoozhóní yinishyé.

woman happy 1-called.NI

’Ashkii bi’éé’ hazhó’ó ’ayíyiischid dóó ’ólta’ góne’ yah ’ííyá.

boy 3-shirt nicely 3-3-tuck.in.P and 3-go.P

’Awéé’ dah biséłdá.

baby up 3-1-CAUS-hold.AnO.SPN

’Ákǫ́ǫ́ shił díí’ash.

there 1-with 2sg-go.du.F

’Áłchíní bi’éé’ náádaségis.

children 3-clothes 3-1-wash.R

’Áłchíní hazhóʼí bik’i yíldził.

children careful 3-for 2-support.Prog

’Éí naanishígíí haa nízahdę́ę́’ binanilnishgo hoolzhiizh?

that work-ÍGÍÍ how 3-long.N-past 3-2-work-GO time.move.P

-ba-

-go

Béésh ’áłts’ózí bee ’atsidí bee ’aháníłne’.

wire hammer 3-with 3-1-beat.P

Chidí k’adę́ę yichxǫǫh lágo naháłnii’.

car almost 3-fall-apart.I altered 3-1-buy.P

dadizhdínóołkał

pl-3DO-4dpl-start.to.herd.them.(animals).F

dadínółkaad

pl-3DO-2dpl-start.to.herd.them.(animals).I

daoohdlą́ą́’

pl-3DO-2dpl-drink.it.P

dayoodlą́ą́’

pl-3DO-3dpl-drink.it.P

Dibé bighan báátis dah yiishte’.

Sheep corral 3-over up 1-climb.P

Dibé yázhi bimá doo boosáni da, biʼnootsaał.

sheep little 3-mother NEG 3-love.I NEG 3-starve.O
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Doo ’ííłta’go biniinaa t’áá ’ałtsojį’ t’áá shídin hazlį́į́’.

neg 1-go.to.school.P-GO 3-because every-up.to just 1-without 1-become.P

dííłbish

3DO-2-boil.it.F

haa yídéetą́ą́’

’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Haash nízah kodóó nighanjį’?

how-Q 3-long.N here-from 2-home-to

haashgéésh

3DO-1-cut.it.out.I

hadadéélbįįd

pl-3DO-1dpl-fill.something.up.with.it.P

haniłgéésh

3DO-2-cut.it.out.I

hazhdoołtééł

3DO-4-carry.him/her.up.out.of.something.F

Háadish nichidí nííníłbą́ą́z?

where-at-Q 2-car 3-2-.park.P

Háí shą’ bił nanilnish?

who Q 3-with 2-work.I

Kintahdę́ę́’ hahí néínídzáá lá.

town-from quickly 2-return.P DISC

Mary ha’át’íí nayiisnii’?

Mary what 3-3-buy.P

Mósí dóó łeechą́ą́’ii’ baniłts’ood’ii’, bił hózhǫ́.

cat dog 3-1-feed.P-and 3-with 3-happy.NI

Na’nízhoozhídę́ę́’ shíká b ’oolwoł.

Gallup-from 1-for 3-with 3-drive.I

Naakaii Bito’gi béégashii bee łá’í ’ídlínígíí bee ’anishtah.

mexican water-at cow 3-with one-unify.P-COMP 3-with 1-among.NI

Nichidí háadi-sh nííníłbą́ą́z?

2-car where-at-Q 3-2-park.P

Nichxǫ' doo ájíléeh da.

stop NEG 3-4-make.I NEG

Nichxǫ' doo ájít’į́į da.

stop NEG 4-act.thus.I NEG

nideilé

pl-3DO-3dpl-carry.a.ropelike.thing.around.I

Nimá yázhí bighangóó díílwoł dóó ’ááaad késhdę́ę́’į́">jí ’awéé’ baa ’áhólyą́dooleeł.

your aunt 3-house-to 2-run-and that-way baby 3-for 2-care.CI FUT

Níwe, doo ch’il bikáá’ nijigháa da!

stop NEG plant 3-on 3-4-walk.I NEG
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Saad biihi’níłí bee neilnish.

word computer 3-with pl-2-du.work.I

Shimá bighangóó náshdáahgo łééchąą’í baná’ástso’.

1-mother 3-house-toward again-1-go-GO dog 3-again-1-feed.R

T’áadoo yaa nidanoht’áhí.

NEG down pl-3-2dpl-put.SRO.I-Í

T’áá ká ’adah ’oogeeh (lágo)

Neg down 3-fall.O

T’áá ká ’adah ajógeeh (lágo)

Neg down 4-fall.O

Tó bidinínáágóó ni’ bikáá’ hasé’éél.

water 3-opposite-toward land 3-on 1-float.P

Tsékooh biniit’aají łįį’hoł sizį́į́go binísá.

canyon 3-barring.to.a.point horse 4-with 3-stand.SPN.GO 3-1-caught-up.P

wohtł’ó

3DO-2dpl-weave.it.I

Ániid iiyą́ą́ ’áko ndi t’ah dichin nisin.

Recently 1-eat.P even then still 3-hungry 1-want.NI

ʼAtʼééd doo bzhǫ́ǫ da dooleeł.

girl NEG 3-with 3-happy.NI NEG 3-become.F