An example search has returned 50 entries
’Ach’ą́ nisin ndi shidíbé nído’ahígíí ’ádin.
meat.hunger 1-want.NI but 1-sheep 4-butcher.F 3-1.none.NI’Ajóółháásh laanaa.
4-sleep.O wish’Ashkii tó nílinígíi yiih dzółhaał.
boy water 3-be.NI-ÍGÍÍ 3-in 3-fall.O’Awéé’ dah sidá.
baby up 3-sit.SPNBaa tįįh náádiikah.
3-for achieve 1dpl-walk.pl.IBéeso bá hooghan góne’ shił ha’ashch’ą́ą́l dóó ’azéé’ííł’íní bił yah ’ííyá.
money 3-for building inside 1-with 3-go.up.as.elevator.P and doctor 3-with into 1-GO.PDá ák’ehdi shizhé’é bił nishishnish j́į́į́dą́ą́.
Plant.field-at 1-father with 3-1-worked.P today.pastDibé t’áá daaztsą́ą́ lágo bik’íníyá.
sheep just pl-3-die.P DISC-GO 3-onto-1-come.PDíí tł’éé’ t’áá ká dóola dá’ák’eólyeed lágo.
this night NEG bull into.field-3-run.O hope.not LÁGODoo nídahiyoołnaah da.
neg pl-3-2dpl-resuscitate.I negDooládó’ shį́į́ shich’ohoos’ni’ da; ’adą́ą́dą́ą́’ kintah góyaa yishááł ńt’éé’ béeso naadiinígíí ńdiiłtsooz.
wow probably 1-lucky.P yesterday town areal down 1-go.I Past money twenty-NOM 3-sit.FFO.P
listen
Boy oh boy, I was in luck; yesterday I was walking down the street and found a twenty dollar bill.
bookmark- dooládó’ --- da lá (it) certainly isfind in Navajo Particle Lexicon
- shį́į́ perhaps, probably, possiblyfind in Navajo Particle Lexicon
- ’adą́ą́dą́ą́’ yesterdayfind in Navajo Adverb Lexicon
- góyaa downfind in Navajo Adverb Lexicon
- nit’ee’ pastfind in Navajo Particle Lexicon
- Perfective (P) (yi, ni, si, yi-∅)
- Imperfective (I) (∅, ni, si, yi-∅)
Díí tł’óół yílééł.
this rope 3-2-carry.SFO.ProgHastiin Nééz lą́ą hádadíníit’ı̨́ı̨́’.
Mister Neez emph pl-3-1dpl-search.IHáí lá sis łigai ’iił’įh
who-Q belt silver 3-3-make.UJacob 'éí ayóo naalnish
Jacob this.one very 3-work.CIjoodlą́ą́’
3DO-4-drink.it.PKwe’é k’ad łe’esh’aah.
here now earth-1-put.into.I.SRONaakiiskánídą́ą́’ dibé tó ła’ bá niníyį́.
two.days.ago sheep water INDEF 3-for 3-1-haul.PNeezdáago ’índa yiyííłtsą́.
3-sit.P-Comp only.then 3-3-see.PNi ga’ k’ad dibé bikéé’ díínááł.
you EMPH now sheep 3-behind 2-go.Fnisiilyá
3DO-1dpl-carry.a.ropelike.thing.around.PNizhónígo saad ha’oodzíí’ ’áníléehgo bik’e’íłchí.
nicely word HO-speak.P 3-2-make.I-GO 3-2-write.IShą́ą́’ ’ałk’idą́ą́’ baa hwiinít’į́į ni’.
remember long.ago 3-for 3-discuss.I recallShichidí t’ahdii yá’át’ééh, ’át’ah ’índa ła’ ninááhideeshnih.
1-car still 3-good.NI later one again-3-1-buy.FShidá’í éí t’óó chaha’oh ła’ nijó’aah laanaa ní.
my.uncle TOP just arbor one 4-build.O hope 2-say.PShimá dóó shizhe’é ’éiyáhá Kin Łánígóó naazh'áázh.
1-mother and 1-father TOP building many-to 3-roundtrip.pl.SPShimásaní hooghan namzí góne' ch'iyaan íílééh.
1-grandmother hogan round inside food 3-3-make.IPT’áadoo hadahooł’áhí.
neg pl-3s-2dpl-make.noise.NP-ÍT’áá ká chidí ba’óó’ááł lágo.
NEG car 3-3-borrow.O LÁGODon’t let him/her borrow the car.
bookmarkT’áá kintahdi ’ííyą́ą́’ nidi náá’áshdą́.
just town-at 1-eat.P but 3-1eat.RT’áá ’ahánigóó yiizįįh
just near 2-stand.ITó háálínídi ’ahéédidiit’ash ’ałní’ní’ą́ągo.
spring-at refl-1du-meet.F noon-GO
listen
Let’s meet at the spring at noon.
bookmark- Proposal, affirmativefind in Navajo Imperatives
- 1st person inclusive, Let’s!find in Navajo Imperatives
- -di atfind in Navajo Postposition Lexicon
- ’ałní’ní’ą́ągo at noonfind in Navajo Adverb Lexicon
- Command, affirmativefind in Navajo Imperatives
- 1st person inclusive, Let’s!find in Navajo Imperatives
- -di atfind in Navajo Postposition Lexicon
- ’ałní’ní’ą́ągo noon-atfind in Navajo Adverb Lexicon
- Future (F)
Tsinaabąąs bee nida’abąąs yę́ędą́ą́’ shi’dizhchį́.
wagon 3-with pl-3-drive.I past 1-pass-born.PTł’éédą́ą́’ shį́į́ nida’a’nééhgóó nidadziskai.
last.night perhaps game-to pl-3-3-go.pl.Pyiishjį́į́ł
Progressive Mode: 1-become.black.ProgI am in the process of becoming black, getting sunburned
bookmark