Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’Aghaa’ hooghan góne’ shijool.

wool house inside 3-lie.NCM.SPN

’Ahbínígo ch’éshááh ’áádóó sodiszįįh.

morning-GO 1-go.out.U and.then 1-pray.U

’Ahwééh ła’ yishdlą́.

coffee some 3-1-drink.I

’Atsiniltł’ish dóó tó dayókeedígíí baa ’áłah ’aleeh lá.

electricity and water pl-3-request.I-NOM 3-for meeting DISC

’Azhą́ shaa jidiijéé' ndi, t'áá hwéé deeshwoł.

even.though 1-from-4-start-run.P just but 1-run.F

’Áádę́ę́’ nánísdzáago łį́į́’ bá nida’deeshjoł.

from.there 1-return.P-GO horse 3-for pl-1-set.out.NCM.F

’Áádóó háajigo dah diníyá?

and.then which.way-GO start.off 2-go.I

’Eii łééchą̨ą’í t’áá ’áko taah yilwo’.

that dog immediately water.into 3-run.U
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Ííshją́ą́ shį́į́ díí ’atoo’ béésh bii’ kǫ’í bikáá’ dah séką́.

certainly perhaps this stew stove 3-on up 3-1-put.OC.P

bik’ídínídiz

3DO-2-wrap.it.around.it.P

dadidiilyįh

pl-3DO-1dpl-melt.it.F

dadiidį́į́ł

pl-3DO-1dpl-eat.it.F

dazhdiłhį́į́h

pl-3DO-4dpl-melt.it.I

deiidlą́ą́’

pl-3DO-1dpl-drink.it.P

deiitł’ó

pl-3DO-1dpl-weave.it.I

didiiljeeh

3DO-1dpl-start.fire.I

Díí gohwééh doondó’ sido da!

this coffee not.even 3-hot.SPN NEG

Díí tł’éé’ t’áá ká dóola dá’ák’eólyeed.

this night NEG bull into.field-3-run.O

Doo ’áłah dadiidleeł da.

NEG together pl-1dpl-meet.pl.F NEG

Dooládó’ dichin nisin da.

certainly hungry 1-want.N DA

Haalá t’áá ’éiyá naaltsoos niníłtsooz ni’.

what-Q just TOP paper 3-1-put.FFO.P recall

hadoołbįįd

3DO-2dpl-fill.something.up.with.it.P

haiłgéésh

3DO-3-cut.it.out.I

haniłgéésh

3DO-2-cut.it.out.I

Háadi lá dibé nidahaniih?

where-at Q sheep pl-3-pass-sell.CI

Háíshą’ tsinaa’eeł ’áyiilaa?

who-Q boat 3-3-make.P

Hodíína’go ch’í’deeshnił.

later.GO out.animals.F

Neeznáadigóó ’oolkiłgo ’áłah ’aleeh daaní.

ten.at-toward time-GO meeting pl-4-say.NI

nidajizlá

pl-3DO-4dpl-carry.a.ropelike.thing.around.P

nideiskáá’

pl-3DO-3dpl-investigate.it.P

Nimá sání bich’į́’ ch’iyáán ła’ dijááh.

2-grandmother 2-to food some start-3-2.take.PlO2.F

Nizhónígo saad ha’oodzíí’ ’áníléehgo bik’e’íłchí.

nicely word HO-speak.P 3-2-make.I-GO 3-2-write.I

N bééhózinísh ’éí doodaii’ nicheii daats’í b bééhózin?

2-with 3-know.CI-Q TOP or 2-grandfather perhaps 3-with 3-know.CI

Níwo’jį’ nídiidááh.

move-to 2-get.up.I

Níwe, tʼáádoo ʼałkʼésdisí niyą́ní.

stop NEG candy 3-2-eat.DI.NEG

Shideezhí náneeskaadí ’ánáánéídlééh.

1-younger.sister tortilla 3-3-make.R

Sitsiitł’óól tsásk’eh bikáá’ dah yishłééh.

Navajo.hair.tie bed 3-on up 3-1-put.SFO.U

Sohodizingo t’áá ká nídoó’nééh.

prayer-GO neg 2-get.up.O

T’óó la’ ajiłhosh.

contrary.to.appearances 4-sleep.NI

Tį’ ninádeiilnish.

let’s.go again-pl-1dpl-work.R

Tsé bikáa’gi béésh dah si’ą́.

rock 3-on-at knife up 3-sit.SNP

Tʼáadoo tʼóó yílnishí.

NEG just 2-work.Prog-í

woohdlą́ą́’

3DO-2dpl-drink.it.P

Yadiizíníshą’ haa néelt’e’go nínízin?

can-Q how 3.many.N-GO 2-want.NI

yiidą́

3DO-1dpl-eat.it.I

Yiską́ągo níléí hódahdi ’ółta’di ni’dí’néeshtįįł nissin.

tomorrow that up.at school-at 1-teach.F 1-want.CI

Ła’ damóo yę́ędą́ą́’ dah ’iyétł’ónée, k’ad ’ałníí’góó ’eeshtł’óół.

one Sunday past up 3-1-set.P-past now middle-toward 1-weave.Prog

Łį́į́’ bik’i na’ashnííł.

horse 3-on 3-1-unsaddle.I

Łį́į́’ dóó łeech’ąą’í dibé bíhooghan góne’ yah ahi’noolcháá’.

horse and dog sheep 3-corral inside into 2-together-run-in.P

ʼÉí ʼashkii hanii, habééso hólǫ́!

that boy NEG.FOC 4-money 3-exist.NI