An example search has returned 50 entries
’Aghaa’ hooghan góne’ shijool.
wool house inside 3-lie.NCM.SPN’Ashą́ą́ nít’ę́ę́’ t’áadoo hooyání shaa ’ílwod.
1-eat.Prog past suddenly 1-for 3-drive.P’Eii lá bóhólníih ni.
that FOC 3-lead.Prog EMPH'Ólta’góó dayínóhkááh.
school-toward pl-2dpl-go.pl.IBini’ íídeeshtah doodago ’éiyá yóó’ ’adeeshwoł.
let will-1-school or only away 1-off-run.PCh’é’étiingóó naanéhígíí shił bééhózin.
entrance-along 3-play.I-COMP 1-with 3-know.NICh’óóshdą́ą́dą́ą́’ Diné Bizaad t’éiyá bee yádeilti’ nít’ę́ę́’.
formerly Navajo language only 3-with pl-3-speak.I pastDibé dził binaashii nanishkaad.
sheep hill 3-across.from 3-1-herd.CIdínółkaad
3DO-2dpl-start.to.herd.them.(animals).IDíí dibé yázhí yíłtééł.
TOP sheep little 3-2-carry.AnO.ProgGohwééh t’áá bizhání ’éí doodaii’ ’abe’ biłgo daats’í nínízin?
coffee only TOP or milk perhaps 3-with 3-2-want.NIHa’át’íí biniiyé ’ákǫ́ǫ́ díníyá?
what 3-for.purpose there 2-start.go.Phadazhdoołtééł
pl-3DO-4dpl-carry.him/her.up.out.of.something.Fhadazhniłchaad
pl-3DO-4dpl-card.it.(as.in.wool).Ihaiłgéésh
3DO-3-cut.it.out.IHííłch’į’go ’índa ta’iideeshnih.
evening.GO until 1-mix.dough.FJáanísh naalnish?
John-Q 3-work.IMexicogóó daashin déyáa ni’.
Mexico-to was.it 2-go.I NI’na’ashkǫ́ǫ́’
1-swim.INahóółtą́ągo tł’óo’di dizhdółjeeh le’ nízin shicheii.
it.rained-GO outside.at 4-build.fire.O wish 3-3.want.CI my.grandfathernidiilyeeł
3DO-1dpl-carry.a.ropelike.thing.around.FNiłísh bééhosin doodaii’ biłísh bééhozin?
2-with-Q 3-know.CI or 3-with-Q 3-know.CI
listen
Do you know or does s/he know?
bookmark- -ísh enclitic for yes/no questionsfind in Navajo Questions Lexicon
- -ił withfind in Navajo Postposition Lexicon
- accompaniment
- Continuative Imperfective (CI)
- bééhózin there is knowledge
- doodaii’ particle orfind in Navajo Questions Lexicon
- Continuative Imperfective (CI)
- bééhózin there is knowledge
Ńdíshchíí’ yáázhí bąąh hasis’na’go shił yaa ’ádzaa.
pine.tree little 3-on 1-climb.P-GO 1-with down 3-act.PShá bíighah ’azee’ál’į́įdi sédá.
sun proportionate medicine 3-make.I 1-sit.SPNShá bíighah na’ashkǫ́ǫ́’.
sun proportionate 1-swim.CIShá bíighah yáshti’ lá.
sun proportionate 1-talk.I DISCShicheii haastihgo łáháda ninálnish.
1-grandfather 3-become.old.P-GO seldom 3-work.RShichidí t’ahdii yá’át’ééh, ’át’ah ’índa ła’ ninááhideeshnih.
1-car still 3-good.N later one again-3-1-buy.FShilééchąą’í bikéé’ yishááł.
my.dog 3-following 1-go.ProgShimá bighangóó náshdáahgo łééchąą’í baná’ástso’.
1-mother 3-house-toward again-1-go-GO dog 3-again-1-feed.RShimá dóó shizhé’é bił dibé dóó tł’ízí ta’nda’díígish nt’éé’.
1-mom and 1-dad 3-with sheep and goats 3-pl.shear.I past
listen
We used to shear sheep and goats with my mom and dad in the past.
bookmark- dóó and, and thenfind in Navajo Conjunction Lexicon
- -ił withfind in Navajo Postposition Lexicon
- dóó and, and thenfind in Navajo Conjunction Lexicon
- Imperfective (I) (∅, ni, si, yi-∅)
- tá’dishgéésh shear it
- ńt’éé’ pastfind in Navajo Conjunction Lexicon
- ńt’éé’ relates to past timefind in Navajo Adverb Lexicon
Shimósí yázhí tsin yąąh dah sidáago hádésh’na’ ńt’éé’ ’áłt’ąą hadanáálwod.
1-cat little tree 3-on up 3-sit.SPN-GO 1-climb.P but after.all 3-run.down.PShiníbaal doo tó biníkáoogeeh le’ ’át’éégóó ’íishłaa.
1-tent NEG water 3-through-3-flow.I prepare.against 3-1-make.PT’ah doo kintahgóó diit’aash da.
not.yet store-to 1du-go.I NEGT’áá kintahdi ’ííyą́ą́’ nidi náá’áshdą́.
just town-at 1-eat.P but 3-1eat.RT’áá ’aaníí ’aníigo t’éiyá doo bikee’ saad si’ą́ą da.
truly 3-say.I-GO only NEG 3-behind word 3-sit.SPN NEG
listen
If he’s telling the truth there will be nothing to say about it later.
bookmark- t’éiyá onlyfind in Navajo Adverb Lexicon
- T’áá ’aaníí trulyfind in Navajo Adverb Lexicon
- Imperfective (I) (∅, ni, si, yi-∅)
- doo expresses negationfind in Navajo Particle Lexicon
- -kéé’ behind, followingfind in Navajo Postposition Lexicon
- Si-Perfective Neuter (SPN)
- da expresses negationfind in Navajo Particle Lexicon