An example search has returned 50 entries
’At’ééd ’éí ch’iyáán ’ál’į́įgi łá’í nidi doo bił bééhózin da.
girl TOP food 3-make.NI-at one but 3-with 3-know.CI NEG
listen
The girl does not know how to cook food.
bookmark- ’éí topicfind in Navajo Particle Lexicon
- Neuter Imperfective (NI)
- -gi atfind in Navajo Postposition Lexicon
- łá’í ndi not even one, not a single onefind in Navajo Particle Lexicon
- doo expresses negationfind in Navajo Particle Lexicon
- -ił withfind in Navajo Postposition Lexicon
- Continuative Imperfective (CI)
- da expresses negationfind in Navajo Particle Lexicon
Ch’ééníshį́įgo náá’deeshtł’óół nissin.
return.summer.GO 1-again.weave.F 1-desire’Ahbínígo ch’éshááh ’áádóó sodiszįįh.
morning-GO 1-go.out.U and.then 1-pray.U’Ayóo deesk’aazgo beeldléí ditánígíí biih násh’nah.
very cold-GO blanket 3-thick.NI-ÍGÍÍ 3-into 1-crawl.R’Áádóó háajigo dah diníyá?
and.then which.way-GO start.off 2-go.I’Áłchíní bi’éé’ náádaségis.
children 3-clothes 3-1-wash.R’Áłchíní hazhóʼí bik’i yíldził.
children careful 3-for 2-support.ProgAsdzą́ą́ yázhí bichidí doondó’ naalnish da.
woman little 3-car not.even but 3-work.P NEGAłk'idą́ą́' 'éiyá naadą́ą́' ’ayóo k'éédadiilyééh ńt'éé'. Díísh jį́įdi 'éiyá kindę́ę́’ nidahiilniih.
long.ago TOP corn very pl-3-1dpl-plant.R past | this day-at TOP store-from pl-3-1dpl-buy.CI
listen
Long ago, we planted corn. Now, we buy corn from the store.
bookmark- 'éiyá topic markerfind in Navajo Particle Lexicon
- nit’ee’ pastfind in Navajo Particle Lexicon
- ’ałk’idą́ą́’ long ago, formerlyfind in Navajo Adverb Lexicon
- ’ayóo very, extremelyfind in Navajo Adverb Lexicon
- díísd jį́įdi nowadaysfind in Navajo Adverb Lexicon
- -di atfind in Navajo Postposition Lexicon
- Iterative (R)
- Continuative Imperfective (CI)
Béégashii báháchxį’go bik’ee neeshchééł.
cattle 3-become.angry.I-GO 3-on.account.of 1-flee.ProgBéésh hataałí t’áádoo de nídíłki’í.
radio NEG up 2-volume.turn.I-ÍCh’ééh déyáago hooghangóó nááshdááł.
in.vain 1-go.sg.P-GO home-to 1-return.Progdadíníilkaad
pl-3DO-1dpl-start.to.herd.them.(animals).IDamóo yę́ędą́ą́’ Yootóógóó niséyá.
Sunday past Santa.Fe-to 1-go.PDichinísh doodaii’ dibáá’ísh dzinízin?
hunger-Q or thirst-Q 3-4-want.NIDiné nishłį́į ndi Bilaagana bizaad t’éí bee yáshti’.
Navajo 1-be.NI but English language only 3-with 1-speak.IDíí jį́ ’áłchíní nááda’ołta’.
this day children again-pl-3-study.RDíí tł’éé’ t’áá ká dóola dá’ák’eólyeed; dádi’nítįįh.
this night NEG bull into.field-3-run.O hope.not 3-2-close.gate.IDíí dibé yázhí yíłtééł.
TOP sheep little 3-2-carry.AnO.ProgHáí shą’ ’ałhosh?
who Q 3-sleep.IHodíínáá’ágo bááh dootł’izhí ła’ deeshį́į́ł.
after.a.while-GO bread blue some 1-eat.FNa’azhǫǫshgi díkwíí shį́į́ shaa woobįįh?
hoop.and.pole.game-at how.much 1-to pass-win.INił bééhózinísh ’éí doodaii’ nicheii daats’í bił bééhózin?
2-with 3-know.CI-Q TOP or 2-grandfather perhaps 3-with 3-know.CI
listen
Do you know or does your grandfather know?
bookmark- -ił withfind in Navajo Postposition Lexicon
- accompaniment
- Continuative Imperfective (CI)
- nisin think, want
- -ísh enclitic for yes/no questionsfind in Navajo Questions Lexicon
- doodaii’ particle orfind in Navajo Questions Lexicon
- daats’í particle for perhapsfind in Navajo Questions Lexicon
- Continuative Imperfective (CI)
- nisin think, want