Your search for the imperative Command, negative
has returned 50 entries

’Anishkeed, t’áá ká nóólk’oł lágo.

2-3-photograph.I neg 2-blink.O LÁGO

’Anishkeed, t’áá ká nóólk’oł.

2-3-photograph.I neg 2-blink.O

’Áde’óóyą́ą́’ lágo.

self-2-eat.O don’t

Ashkiísh t’áádoo nideezhí yíni’ yá ahóólaa da?

boy NEG 2-younger.sister 3-mind 3-for 3s-3-make.P NEG
listenloadingplaying

Did the boy not make up your sister’s mind for her? (YM 1987: 128)

Chidí nidabinóołtłáád.

car pl-3-2dpl-stop.O

Dah nóóljííd lágo.

up 2-jump.O don’t

Díí tł’éé’ t’áá ká dóola dá’ák’eólyeed lágo, dádiʼnítįįh.

this night NEG bull into.field-3-run.O hope.not 3-2-close.gate.I

Doo nídahiyoołnaah da.

neg pl-3-2dpl-resuscitate.I neg

Doo tó tsíídkáá’ dididííkáał da.

NEG water charcoal-on start-3-2-put.OC.F NEG

Ha’a’aahgo doo jiztįį da, johonaa’ai hwił ołtáh jíní.

sunrise-GO NEG 4-lay.O NEG, sun 4-with count 4-say.I
listenloadingplaying

Do not lay after the sun rises, the sun will count you in with the dead.

Haa léí’ yit’éehgo nichidí yichxǫ’ígíí doo baa níni’ da?

why-Q since 3-be.NI 2-car 3-ruin.P-NOM NEG 3-of 2-mind NEG
listenloadingplaying

Why are you not worried about your car that is ruined?

Kʼadí! Tʼáadoo tʼóó ’ííyį́į̨́łí.

stop NEG just 2-eat.Prog-í

Mósí ch’óółt’e’ lágo.

cat out-3-2-carry.O LÁGO

Na’nízhoozhígóó chídí doo n dah didoolwoł da.

Gallup-to car NEG 2-with up start-3.drive.F NEG

Nichxǫ' doo ájíléeh da.

stop NEG 3-4-make.I NEG
listenloadingplaying

Stop, don’t do bad stuff!

Nichxǫ' t'áadoo baa nánít’íní.

stop NEG 3-about 2-bother.I-Í

Níwe, doo hastóí baa níjít’į́į da!

stop NEG men 3-with 3-4-bother.I NEG
listenloadingplaying

Stop, one does not bother men!

Níwe, doo mósí nidziłtseed da!

stop NEG cat 3-4-kill.I NEG
listenloadingplaying

Stop, one should not kill cats!

Níwe, doo tsésǫ’ góne’ ch’ééjí’nah da!

stop NEG window 3-into 4-crawl.R NEG
listenloadingplaying

Stop, one does not crawl through the window.

Níwe, tʼáádoo ʼabeʼ tʼóó bee naninéʼhí. Hazhóʼó nidlą́.

stop NEG milk just 3-with 2-play.R-NEG properly 3-2-drink.I

Níwe, tʼáádoo ʼałkʼésdisí niyą́ní.

stop NEG candy 3-2-eat.DI.NEG

She’abe’ sits’ą́ą́’ wóódlą́ą́’ lágo.

1-milk 1-from 3-2-drink.O LÁGO

Shiye’, t’áadoo nikídíltałí.

1-son NEG 2-stomp.IR-Í

Sohodizingo t’áá ká nídoó’nééh lágo.

prayer-GO neg 2-get.up.O LÁGO

Sohodizingo t’áá ká nídoó’nééh.

prayer-GO neg 2-get.up.O

T’áadoo ’anit’íní!

neg 2-do.NI-Í

T’áadoo hadahooł’áhí.

neg pl-3s-2dpl-make.noise.NP-Í

T’áadoo hosh biih dadoołtaałí.

neg cactus 3-in pl-2dpl-step.O-Í

T’áadoo hoshíníkéhé.

T’ÁADOO 2-scold.NI-Í

T’áadoo naaltsoos dayínółta’í.

neg book pl-3-2dpl-read.I-Í

T’áadoo yaa nidanoht’áhí.

NEG down pl-3-2dpl-put.SRO.I-Í

T’áá ká ’adinoólgháásh lágo.

neg 2-oversleep.O LÁGO

T’áá ká ’adinoólgháásh.

neg 2-oversleep.O

T’áá ká ’ooshháásh lágo.

neg 1-go.to.sleep.O LÁGO

T’áá ká ’ooshháásh.

neg 1-go.to.sleep.O

T’áá ká tó tsíídkáá’ dididííkááł.

NEG water charcoal-on start-3-2-put.OC.F

Yiską́ągo díí doo ’íídííłtah da. (K’ad tsxíiłgo ’ííníłta’.)

tomorrow this NEG 3-2-read.F NEG (now quickly 3-2-read.I)

“Shich’é’é baa shíni'" diníine’. T’ahdiísh t’áá 'ákónít’é?

1-daughter 3-about 1-mind 2-say.P still-Q just 2-well.NI
listenloadingplaying

You said “you were worried about your daughter.” Is she still not well?