Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’Awéé’ bimá bit’ah sitį́.

baby 3-mother 3-undercover 3-lying.SPN

’Áshįįh Bii’ Tóógóó náádísdzáago dziłghą́ą́’ hanáádeesh’nah.

Salt.Lake.City-toward again-1-go.F-GO mountain-back again-1-climb.R

’Ádą́ą́dą́ą́’ásh nishínílnish?

yesterday-Q 2-work.P

-ní

-tsi

-yaa

Chidí bąąh dah sitání bąąh dah shishtįįh ńt’éé’ adaagizí doo ’éí da lá.

car license plate 3-1-put. I SSO past Sup-with screw neg that neg Disc.

Chidí daats’í bee hólǫ́ doodaii’ niísh chidí nee hólǫ́?

car maybe 3-with 4-exist.N or 2-Q car 2-with 4-exist.NI

Chidíísh bee hólǫ́ doodago ni daats’í chidí nee hólǫ́?

car-Q 3-with 4-exist.N or 2 maybe car 2-with 4-exist.NI

Da’ Ron saad nináánéíłkaah ya’?

Q Ron word 3-3-investigate.I Q

dajiigish

pl-3DO-4dpl-make.one.cut.in.it.I

daooyą́ą́’

pl-3DO-2dpl-eat.it.P

dazhdiłhį́į́h

pl-3DO-4dpl-melt.it.I

deiłbéézh

pl-3DO-3dpl-boil.it.I

Díigi ’át’éego yigááł.

this-similar.to 3-walk.Prog

díníłkaad

3DO-2-start.to.herd.them.(animals).I

dííłhį́į́’

3DO-1-melt.it.P

hadeidoołtééł

pl-3DO-3dpl-carry.him/her.up.out.of.something.F

hadeiilgéésh

pl-3DO-1dpl-cut.it.out.I

haołgéésh

3DO-2dpl-cut.it.out.I

Hastiin Nééz doo ’asht’é’égóó nihibéégashii yá doolnih.

Mr. Long extremely 1pl-cow 3-for 3-annoy.Prog

Hastóíí dóó sáanii k’inááda’didlé.

3-men and 3-women planting.again.PL.R

hazhdínóołchał

3DO-4-card.it.(as.in.wool).F

háadi

Hííłch’į’go ’íinda ta’iideeshnih.

evening.GO until 1-mix.dough.F

Hooghangóó nikéédeeshdááł nisin ndi ółta’di ’éí náshiilkááh.

home-toward 1-go.F 1-want.NI but school-at there 1-spend.night.N CHECK VERB GLOSSES

Hónáhoot’éhí ’índa ch’aa deeshááł nissin.

next.year until travel will.go.F 1-desire.

Jáan, nanilnishísh?

John 2-work.I-Q

jidíníłkaad

3DO-4-start.to.herd.them.(animals).I

k’asdą́ą́’

KinŁánídi ’ííníshta’ ńt’éé’ ’áádóó t’áá ’ániidígo ’áadi náánísdzáá ńtéé’ ’ééhosisya’ lá.

Flagstaff-in 1-study.P past and.then just recently there-at 1-return.P past 1-get.hazy.P disc

Kǫ’ ’ayóigo bee n’deezdíín ndi doo shiníłdoi da.

fire very 3-with 3-sheds.light.P but NEG 1-3-warm.SPN NEG

Mary ha’át’íí nayiisnii’?

Mary what 3-3-buy.P

Naakidi tsin sitą́ądi daats’í kinaaldá b ’ahééniijéé’.

two mile 3-run.pl.P-at maybe purberty.ceremony 3-with RECIP-1dpl-run.pl.P

naashłé

3DO-1-carry.a.ropelike.thing.around.I

nidadoohłeeł

pl-3DO-2dpl-carry.a.ropelike.thing.around.F

ńt’éé’

Shimá tanaashgiizh ’áyiilaago ’áádóó deiilts’ee’.

1-mother pudding 3-make.P-GO and.then pl-3-1dpl-eat.MM.P

Shiníbaal doo tó biníkáogeeh le’ ’át’éégóó ’íishłaa.

1-tent NEG water 3-through-3-flow.O proof.against-NEG 3-1-make.P

Shitsili tsin ła’ nieidiitą́ii’ łeechą́ą́’ii’ łéi néídiiłhaal.

1-little.brother stick 3-3-pick.up.P-and dog INDEF 3-3-hit.P

Shizhé’é nihwiiłdlaadgo bikéé’ naad’ ’adaashjaah łeh.

1-father 3-3-plow.I-GO 3-behind corn 3Pl-1-drop.I Cust.

Shí shidá’ák’eh níhígíí bilááh ’áhoníłtéél.

1 1-cornfield 2-COMP 3-beyond areal-wide.NI

Shí t’óó ’ááłk’iis yisháałgo shizhé’é tsékooh gódeg ha’asbą́ą́z.

1 merely SUP-alongside 1-go.Prog-GO 1-father canyon areal-up up-3-drive.P

Shį́įgo ’ahbínígo ’ashdladi dóó ’ałníi’go k’adę́ę ha’a’aah łeh.

summer-GO morning-GO five-at and half-GO almost 3-sunrise.I usually
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

t’ahdii

Tł’éédą́á’ dibé ch’íníjéé’ yiists’ą́ą́’ ’áádóó t’óó ńléí tsé deez’áhí bizánághah góne’ ’ahosoolts’ą́ą́’.

last.night sheep out-3-run-Pl.P 3-sound.P and then merely there rock point 3-around areal-in out-are

Tł’éédą́ą́ łééchąą’í léi’ nihił ’yaííyá’ii’ neeztį́.

last.night dog strange 1dpl-with 3-come.inside.P-and lie.down.SNP

Yah ’anáníshkaad ’áko shį́į́ ’índa da’iidiilwosh.

into 1.herd.I until then only 1dpl.sleep.F

yiishgish

3DO-1-make.one.cut.in.it.I

Ła’ damóo yę́ędą́ą́’ dah ’iyétł’ónée, k’ad ’ałníí’góó ’eeshtł’óół.

one Sunday past up 3-1-set.P-past now middle-toward 1-weave.Prog