Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’Áłah ’aleehdi hastiin léi’ t’óó yááłtih yiits’a’.

meeting-at man INDEF just 3-talk.Prog 3-be.heard.I

’Áłtsé biba’ dooleeł ’áko shį́į́ ’índa nihił dah adidoolwoł.

first 3.for will until then only 1.with start 3-drive.F

Ííshją́ą́ shį́į́ díí ’atoo’ béésh bii’ kǫ’í bikáá’ dah séką́.

certainly perhaps this stew stove 3-on up 3-1-put.OC.P

Ániid ’iiyą́ą́’áko ndi t’ah dichin nisin.

recently 1-eat.P even then still 3-hungry 1-want.NI

Bee’eldííldahsinil kintahdi sh ’oolwoł ńt’éé’ tsístł’ahazt’i’ léi’ góne’ sh ’o’oolwod.

Albuquerque town-at 1-with 3-run.Prog past deadend a areal-in 1-with 3-drive.P

Bíni’dii si’ą́ t’áádoo baa nánít’íní.

3-let-stay 3-sit.SRO.SPN just.NEG 3-about 2-bother.NI

Ch’ééh jidighaahgo, ajółhosh laanaa jinizin łeh.

in.vain 4-walk.I-GO, 4-sleep.O hope 4-want.CI usually

Da’ ’ałní’ní’ą́ąjį’ tł’óo’di nishínílnish?

Q noon-until outside-at 2-work.P

Dibé dził binaashii nanishkaad.

sheep hill 3-across.from 3-1-herd.CI

didíníilkał

3DO-1dpl-start.to.herd.them.(animals).F

dizhdínóołkał

3DO-4-start.to.herd.them.(animals).F

Díí tł’éé’ t’áá ká dóola dá’ák’eólyeed lágo.

this night NEG bull into.field-3-run.O hope.not LÁGO

Doo hanii kintahgóó díníyáa da nisin.

NEG contrary town-toward 2-start.go.P NEG 1-think.CI

Dooládó’ shį́į́ shich’ohoos’ni’ da; ’adą́ą́dą́ą́’ kintah góyaa yishááł ńt’éé’ béeso naadiinígíí ńdiiłtsooz.

wow probably 1-lucky.P yesterday town areal down 1-go.I Past money twenty-NOM 3-sit.FFO.P

Dziłghą́ą́’góó deeshááł nissin.

mountain-top-toward 1-go.F 1-want.CI

Ha’át’íí baa ’áłah ’aleeh jiní?

what 3-for meeting 4-say.NI

hadadéélbįįd

pl-3DO-1dpl-fill.something.up.with.it.P

hadaołgéésh

pl-3DO-2dpl-cut.it.out.I

Haidą́ą́’ ’a’áán góne’ naashnish ńt’éé’ --- doo sh yá’áhoot’éeh da.

winter-past mine.shaft 1-work.I past neg 1-with area-good.N neg

Haidą́ą́’ ’a’áán góne’ naashnish ńt’ę́ę́’ --- doo shił yá’áhoot’éeh da.

winter-past mine.shaft inside 1-work.I past neg 1-with 3-good.N neg

haidoołtééł

3DO-3-carry.him/her.up.out.of.something.F

hainiłchaad

3DO-3-card.it.(as.in.wool).I

Halah doo bííghah jiztį́į da.

opposite.sibling NEG 3-beside 4-lay.O NEG

haoogeed

3DO-2dpl-dig.it.out.P

hayíígeed

3DO-3-dig.it.out.P

Háidíígíísh neidiyoołnih nínízin?

which.one-ÍGÍÍ-Q 3-3-buy.F 2-think.NI

Háí shą’ ’ałhosh?

who Q 3-sleep.I

háágeed

3DO-1-dig.it.out.P

jiyą́

3DO-4-eat.it.I

jíí’aal

3DO-4-chew.it.P

Na’nííshee’ dóó k’ad éí dah ’iishtł’ó.

3-1-warp.P and now TOP up 3-1-tie.DI

Na’nízhoozhígóó náádínídzáago háadish ’adeeshį́į́ł nínízin?

Gallup-toward again-2-go.R-GO where-Q 1-eat-F 2-want.NI

Nichxǫ' doo ájíníi da.

stop NEG 4-say.thus.NI NEG
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Nimá sání bich’į́’ ch’iyáán ła’ dijááh.

2-grandmother 2-to food some start-3-2.take.PlO2.F

Níká ’adeeshwoł biniiyé níyá.

2-for 1-run.F 3-purpose.of 1-came.P

Níwe, doo hastóí baa níjít’į́į da!

stop NEG men 3-with 3-4-bother.I NEG
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Shich’é’é bi’éé’ bá ’áshłéehgo naat’ą́hí hááłgizh.

1-daughter 3-clothes 3-for 3-1-make-I 1-GO fabric I-cut.P

Shichá si’ą́ągo ’iiłhaazh.

1-huddle 3-put-SPN-GO 1-sleep.P

Shitsilíké ’éiyáhá nda’ałkǫ́ǫ́’.

1-little.brother-pl TOP 3-pl-swim.IP

Shínaaí shíká ’adoolwoł nisin ńt’éé’ ’áłt’ąą t’áadoo níyáa da.

1-older.brother 1-for 3-run.F 1-want.NI but after.all NEG 3-come.sg.P NEG

shíníłbéézh

3DO-2-boil.it.P

Sohodizingo t’áá ká nídoó’nééh.

prayer-GO neg 2-get.up.O

T’ah doo la’ tł’oh ła’ baa náánágeeh da.

not.yet DISC hay some 3-for 3-haul.I NEG

T’áá hooshch’į’ déshnish.

suddenly 1-start.work.P

Tį’ ninádeiilnish.

let’s.go again-pl-1dpl-work.R

Tł’éédą́ą́, yá’át’ééhgo iiłhaaz. Night.last good.GO 1-sleep.P

Night.last good.GO 1-sleep.P

wohsą́

3DO-2dpl-eat.it.I

Yadiizíníshą’ haa néelt’e’go nínízin?

can-Q how 3.many.N-GO 2-want.NI

yíníshóó’

3DO-2-brush/comb.it.P

Ła’ nídeezid yę́ędą́ą́’ ’áajigo niséyá.

one month past that-way-GO 1.go.P