Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’Ahwééh yishdlį́į́h ’áádóó naanishgóó yishááh.

coffee 3-1-drink.U and.then work-toward 3-1-go.U

’Ałk’idą́ą́’ ye’iitsoh lei’ jiní “łeeh nideeshbish.”

long.ago giant INDEF 4-say.P ground-into 2-1.roast.F
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

bik’ídadidoohdis

pl-3DO-2dpl-wrap.it.around.it.F

Da’ dichin nínízin?

Q hungry 2-want.NI

dadidínóołkał

pl-3DO-2dpl-start.to.herd.them.(animals).F

dajiłbéézh

pl-3DO-4dpl-boil.it.I

deidíníłkaad

pl-3DO-3dpl-start.to.herd.them.(animals).I

deitł’ó

pl-3DO-3dpl-weave.it.I

Dibé dził binaashii nanishkaad.

sheep hill 3-across.from 3-1-herd.CI

Dichinísh doodaii’ dibáá’ísh jinízin?

hunger-Q or thirst-Q 3-4-want.NI

dideidiłjeeh

pl-3DO-3dpl-start.fire.I

Díí tł’éé’ t’áá ká dóola dá’ák’eólyeed lágo.

this night NEG bull into.field-3-run.O hope.not LÁGO

Díí tł’óół tsin bik’ídísdis.

this rope stick 3-on-3-1-wrap.I

Díí yihahígíí biyi’, háísh tówónaanígóó ch’aa deeyá?

this year.IGII within who overseas.GOO travel 3-going.F-Q

Doo ’áłah deiidleeh da.

NEG together pl-1dpl-meet.pl.I NEG

Doo kingóó diit’ash da.

NEG town-to 1dpl-go.du.Prog NEG

Doo t’áá k’ad nimasii yiyą́ą́ da.

do.not.want.to potatoes 1-eat.P NEG

Doondó’ ’awéé’ yicha da.

not.even baby 3-cry.I NEG

díníłkaad

3DO-2-start.to.herd.them.(animals).I

Ha’át’íí bik’i dah sínídá?

what-Q 3-on up 2-sit.I

Haa’íyee’ shimáyázhí daats’í ałtso ch’iyáán ’áyiilaa.

lets.see my-maternal.aunt finished food 3-3-making.P

hadeidínóołchał

pl-3DO-3dpl-card.it.(as.in.wool).F

hadeiłgéésh

pl-3DO-3dpl-cut.it.out.I

hadéélbįįd

3DO-1dpl-fill.something.up.with.it.P

hadínéeshchał

3DO-1-card.it.(as.in.wool).F

hadííłtééł

3DO-2-carry.him/her.up.out.of.something.F

Hónáhoot’éhí ’índa ch’aa deeshááł nissin.

next.year until travel will.go.F 1-desire.

jidííłhį́į́’

3DO-4-melt.it.P

jííshóó’

3DO-4-brush/comb.it.P

Naʼazhǫǫshgóó dooʼáazhgo nihikééʼ ʼiih deeshwoł.

casino-GÓÓ 2du-go.F-GO 2pl-behind 3-into 1-run.F

nidadoohłeeł

pl-3DO-2dpl-carry.a.ropelike.thing.around.F

Níwe, bíni’dii ’áyą́!

stop 3-let 3-3-eat.I
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Níwe, tʼáádoo łééchąąʼí nánítałʼí.

stop NEG dog 3-2-kicking.R.NEG

Shá bíighah na’ashkǫ́ǫ́’go yiishjį́į́’ lá.

sun proportionate 1-swim.CI-GO 1-sun.burn.I DISC

Shidá’í, nilį́į́’ sha’níłteeh.

1-maternal.uncle 2-horse 1-to-3-2-lend.AnO.I
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Shił dó’eeł!

1-with 3-float.O
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Shínaaí shíká ’adoolwoł nisin ńt’éé’ ’áłt’ąą t’áadoo níyáa da.

1-older.brother 1-for 3-run.F 1-want.NI but after.all NEG 3-come.sg.P NEG

Shoo, nahachagii t’óó ’ahayóí nihaanáá lá; ’áko shį́į́ baa ’ákodanosin dooleeł.

hey.look grasshopper merely many 1pl-to 3-migrate.P mirative then maybe 3-of 2pl-be.aware.NI FUT

Sitsii’ ndeeshshoh léi’ tó ’anideizgiz lá.

1-hair 3-1-moist.F because water 3-turn.off.R DISC

Sohodizingo t’áá ká nídoó’nééh lágo.

prayer-GO neg 2-get.up.O LÁGO

T’áadoo ’anit’íní!

neg 2-do.NI-Í

T’áadoo hosh niyą́ní.

T’ÁADOO cactus 3-2-eat.I-Í

T’áadoo naaltsoos dayínółta’í.

neg book pl-3-2dpl-read.I-Í

T’áá ká ’adinoólgháásh lágo.

neg 2-oversleep.O LÁGO

italic highlight particle_0" aria-label="zaashchíín">T’áadoo ’iishxáshí łį́į́’ tł’oh bá niníłjool.

before 1-sleep.(I)NEG horse for 2-1-give.(P)NCM

T’áá binaa naasháa dooleeł

just 3-nearby 1-walk.I FUTURE

Tóbąąhgóó yishtł’ééł.

river-toward 1-run.Prog

woohgish

3DO-2dpl-make.one.cut.in.it.I

yiyíí’aal

3DO-3-chew.it.P

yiyííyą́ą́’

3DO-3-eat.it.P