Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

Shilééchąą’í t’áadoo 'ayání dibé yikéé’ 'eelwod.

1-dog NEG 3-eat.I-NEG sheep 3-after 3-run.P

’Ahbínígo ch’éshááh ’áádóó sodiszįįh.

morning-GO 1-go.out.U and.then 1-pray.U

’Anishkeed, t’áá ká nóólk’oł lágo.

2-3-photograph.I neg 2-blink.O LÁGO

’Ákǫ́ǫ́ shił díí’ash.

there 1-with 2sg-go.du.F

’Áshįįh Bii’ Tóógóó náádísdzáago dziłghą́ą́’ hanáádeesh’nah.

Salt.Lake.City-toward again-1-go.F-GO mountain-back again-1-climb.R

’Áłah ’aleehdi hastiin léi’ t’óó yááłtih yiits’a’.

meeting-at man INDEF just 3-talk.Prog 3-be.heard.I

'Aghaa’ daołgááh.

wool pl-3-2dpl-make.white.I

Át’ah ’índa shaa náádíídááł.

later 1-to again-2-come.F

Bee’eldííldahsinil kintahdi sh ’oolwoł ńt’éé’ tsístł’ahazt’i’ léi’ góne’ sh ’o’oolwod.

Albuquerque town-at 1-with 3-run.Prog past deadend a areal-in 1-with 3-drive.P

Chidí sits’ą́ą́’ hashtł’ish yiih yilwodgo t’áá ch’į́į́góó ch’ééh ’ííł’įįd.

car 1-from mud 3-into 3-go.P-GO failure in.vain 1-act.P

Da’ ’ałní’ní’ą́ąjį’ tł’óo’di nishínílnish?

Q noon-until outside-at 2-work.P

daooyą́ą́’

pl-3DO-2dpl-eat.it.P

daoołhį́į́’

pl-3DO-2dpl-melt.it.(snow).P

dashoołbéézh

pl-3DO-2dpl-boil.it.P

dayiigish

pl-3DO-3dpl-make.one.cut.in.it.I

Dichin nínízin ya’?

hungry 2-want.NI Q

didideeshjah

3DO-1-start.fire.F

didííníłjéé’

3DO-2-start.fire.P

Doo t'áá k'ad nich'i' hasdzíí da.

do.not.want.to towards.you.pos 1-speak.P NEG

dííłbish

3DO-2-boil.it.F

hadaniilchaad

pl-3DO-1dpl-card.it.(as.in.wool).P

hadeidoołtééł

pl-3DO-3dpl-carry.him/her.up.out.of.something.F

hadeidínóołchał

pl-3DO-3dpl-card.it.(as.in.wool).F

hadééłbįįd

3DO-1-fill.something.up.with.it.P

Haidą́ą́’ ’a’áán góne’ naashnish ńt’ę́ę́’ --- doo shił yá’áhoot’éeh da.

winter-past mine.shaft inside 1-work.I past neg 1-with 3-good.N neg

Haidą́ą́’ shich’ą́ą́h ’ííchííl na’nishkaadgo.

winter-past 1-protect 3-snow.P 3-1-herd.CI-GO

Halah doo bííghah jiztį́į da.

opposite.sibling NEG 3-beside 4-lay.O NEG
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Jáan naalnishísh?

John 3-work.I-Q

jishbéézh

3DO-4-boil.it.P

Mósí ch’óółt’e’ lágo.

cat out-3-2-carry.O LÁGO

Nichxǫ' doo ájít’į́į da.

stop NEG 4-act.thus.I NEG

Nimá yázhí bighangóó díílwoł dóó ’ááaad késhdę́ę́’į́">jí ’awéé’ baa ’áhólyą́dooleeł.

your aunt 3-house-to 2-run-and that-way baby 3-for 2-care.CI FUT

néishjį́į́h

Iterative Mode: 1-become.black.R

Shá bíighah na’ashkǫ́ǫ́’.

sun proportionate 1-swim.CI

Shi’éé’ kin bikáá’dóó hadah (or bidah, ’adah) ’ahé’ah.

1-clothes house 3-on-from areal-downward 3-1-toss.FFO.P

Shichá si’ą́ągo ’iiłhaazh.

1-huddle 3-put-SPN-GO 1-sleep.P

Shimá dóó shizhé’é bił dibé dóó tł’ízí ta’nda’díígish nt’éé’.

1-mom and 1-dad 3-with sheep and goats 3-pl.shear.I past

Shiye’, t’áadoo nikídíltałí.

1-son NEG 2-stomp.IR-Í

Shí ’éí t’áá naanishdóó kingóó déyá.

I TOP just work-from town-to 1-go.I

T’áadoo yaa nidanoht’áhí.

NEG down pl-3-2dpl-put.SRO.I-Í

T’áá ká ’adinoólgháásh lágo.

neg 2-oversleep.O LÁGO

T’áá ká ’adinoólgháásh.

neg 2-oversleep.O

T’áá ká ’áshįįh dah díníilghaazh bik’íóónííł.

NEG salt fry.bread 3-on-3-2-sprinkle.PlO.O

T’áá ká ’ooshháásh.

neg 1-go.to.sleep.O

Tsé’áándę́ę́’ dóó tsédáajį’ ninish’na’.

cave-from and cliff-to 1-crawl.P

Tsinaabąąs bee nida’abąąs yę́ędą́ą́’ shi’dizhchį́.

wagon 3-with pl-3-drive.I past 1-pass-born.P

woohdlą́ą́’

3DO-2dpl-drink.it.P

yiigish

3DO-1dpl-make.one.cut.in.it.I

yishtł’ó

3DO-1-weave.it.I

Yiską́ągo daats’í doodaii’ naakiiską́ągo daats’í dah dideeshááł.

tomorrow.GO maybe either two.tomorrow-GO or start.off 1-start.go.F