Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

Shilééchąą’í t’áadoo 'ayání dibé yikéé’ 'eelwod.

1-dog NEG 3-eat.I-NEG sheep 3-after 3-run.P

’Ádą́ą́dą́ą́’ásh nishínílnish?

yesterday-Q 2-work.P

’Áłah ’aleehgo ch’iyáán ’ádadiilnííł ’áko shį́į́ ’índa diné ndahidookah.

meeting-Comp food 3-1-Pl-make.F CONJ people 3-Pl.will-arrive.F

At'ééd aní shí k'ad naalyéhé báhooghango déyá. Nit'éé' bimá aní k'adee' da'iigháásh.

girl 3-say.IP 1-now goods 3-for-home-GO directional-go. past 3-mother 3-say.IP now time-sleep.

Baa tįįh náádiikah.

3-for achieve 1dpl-walk.pl.I

bik’ídidiidis

3DO-1dpl-wrap.it.around.it.F

Chidí nidabinołtłáád.

car pl-3-2dpl-stop.I
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

dajííshóó’

pl-3DO-4dpl-brush/comb.it.P

daohsą́

pl-3DO-2dpl-eat.it.I

daohtł’ó

pl-3DO-2dpl-weave.it.I

Dá’ák’eh góyaa yishwoł.

cornfield down.that.way 1-run.Prog

Dichin nínízin ya’?

hungry 2-want.NI Q

didínííłkał

3DO-2-start.to.herd.them.(animals).F

dishhį́į́h

3DO-1-melt.it.F

dizhdínóołkał

3DO-4-start.to.herd.them.(animals).F

Díí tł’éé’ t’áá ká dóola dá’ák’eólyeed lágo.

this night NEG bull into.field-3-run.O hope.not LÁGO

Doo ’áłah deiidleeh da.

NEG together pl-1dpl-meet.pl.I NEG

Dooshą’ kót’éego áníléeh da lá.

ensure like.this 2-do.I DISC

Ha’át’íí baa ’áłah ’aleeh jiní?

what 3-for meeting 4-say.NI

hadadoołbįįd

pl-3DO-2dpl-fill.something.up.with.it.P

hadeidínóołchał

pl-3DO-3dpl-card.it.(as.in.wool).F

haidoołtééł

3DO-3-carry.him/her.up.out.of.something.F

hajíígeed

3DO-4-dig.it.out.P

haniilchaad

3DO-1dpl-card.it.(as.in.wool).P

Láshdóón chidí bídadiiltłʼółígíí k'ad hashtʼe dadiilnííł.

ribbon car 3-dist.pl-3-tie.F-ÍGÍÍ now prepare 3-1pl-make.F

na’ashkǫ́ǫ́’

1-swim.I

Na’nízhoozhígóó náádínídzáago háadish ’adeeshį́į́ł nínízin?

Gallup-toward again-2-go.R-GO where-Q 1-eat-F 2-want.NI

Na’níle’dii tó háníyáá nít’éé’ tóyę́ę ’ásdįįd .

dismay water 1-go.P past water-former 3-disappear.P DISC

naohłé

3DO-2dpl-carry.a.ropelike.thing.around.I

Naʼahóóhai nitsaaígóó dóola dííyééł.

rodeo 3-big-to bull 2-haul.F

Ni'dózhoł.

term-3-sprinkle.O
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Nibéézh bee hane’ doo ndi naalnish da.

2-cellphone NEG but 3-work.P NEG

Nichxǫ' doo ájíníi da.

stop NEG 4-say.thus.NI NEG
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Nichxǫ' doo ájíníi da.

stop NEG 4-say.thus.NI NEG
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

nidííleeł

3DO-2-carry.a.ropelike.thing.around.F

Níwe, doo tsésǫ’ góne’ ch’ééjí’nah da!

stop NEG window 3-into 4-crawl.R NEG
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Níwe, tʼáádoo łééchąąʼí nánítałʼí.

stop NEG dog 3-2-kicking.R.NEG

Sha’áłchíní Toohgóó bił ’eesbąs.

1-children Shiprock-to 3-with 1-drive.Prog

Shá bíighah na’ashkǫ́ǫ́’go yiishjį́į́’ lá.

sun proportionate 1-swim.CI-GO 1-sun.burn.I DISC

Shimá bighangóó shíni’ ńt’éé’ ch’ééh déago shhoogéé’.

1-mother 3-home-to 1-desire.to.go past in.vain 1-go.P-GO 1-with ho-become.lazy.X

Shimásaní hooghan namzí góne' ch'iyaan íílééh.

1-grandmother hogan round inside food 3-3-make.IP

Shí ’éí doo shił bééhozin da nít’éé’.

1-possessive TOP NEG 3-3-knowledge.CI NEG past

T’ah doo kintahgóó diit’aash da.

not.yet store-to 1du-go.I NEG

T’áadoo hosh biih dadoołtaałí.

neg cactus 3-in pl-2dpl-step.O-Í

T’áá ká ’ooshháásh.

neg 1-go.to.sleep.O

T’áá shǫǫ da la’ da’adą́ądi diné bich’iiyą’ hólǫ́ǫ́ .

at.least such.as some restaurant-at Navajo 3-food 3-exist.NI DISC

Tsxį́įłgo ni’éé’ biih ni’nééh.

hurry 2-clothes 3-into 2-crawl.I

Yishdlosh le’.

peg-1-trot.Prog LE’
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Yiską́ągo Na’nízhoozhídi háadish ’adeeshį́į́ł ninízin?

tomorrow Gallup-at where-Q 2-eat.F 2-want.CI

yíníyą́ą́’

3DO-2-eat.it.P