Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

Ch’ééníshį́įgo náá’deeshtł’óół nissin.

return.summer.GO 1-again.weave.F 1-desire

’Atsį’ísh ’éí doodaii’ łóó’ísh nínízin?

meat-Q or fish-Q 3-2-want.NI

Asdzání ní’jookąąhgo kintahdi nijighá.

woman-NOM Rep-3a-beg.I-GO town-at about-3a-walk.I

Beeldléí danołtsóós.

blanket pl-3-2dpl-bring.FFO.I

bíhoosh’aah

1-learn.it.I

Ch’ééh jiyáán hastiin baa nahashniihgo ch’ééh ’ííł’įįd ’ahbínídą́ą́’.

watermelon man 3-from 3-1-buy.CI-GO tried in.vain 1-act.P morning-past

Ch’ééh jiyáán náánááshdą́ą́’.

watermelon again-1-eat.R

Chidí sits’ą́ą́’ hashtł’ish yiih yilwodgo t’áá ch’į́į́góó ch’ééh ’ííł’įįd.

car 1-from mud 3-into 3-go.P-GO failure in.vain 1-act.P

dajitł’ó

pl-3DO-4dpl-weave.it.I

deidíníłkaad

pl-3DO-3dpl-start.to.herd.them.(animals).I

deitł’ó

pl-3DO-3dpl-weave.it.I

Díí tł’éé’ t’áá ká dóola dá’ák’eólyeed; dádi’nítįįh.

this night NEG bull into.field-3-run.O hope.not 3-2-close.gate.I

Díí tł’óół tsin bik’ídísdis.

this rope stick 3-on-3-1-wrap.I

Gohwééh t’áá bizhání ’éí doodaii’ ’abe’ bgo daats’í nínízin?

coffee only TOP or milk perhaps 3-with 3-2-want.NI

Haa léí’ yit’éehgo nichidí yichxǫ’ígíí doo baa níni’ da?

why-Q since 3-be.NI 2-car 3-ruin.P-NOM NEG 3-of 2-mind NEG

hadeidééłbįįd

pl-3DO-3dpl-fill.something.up.with.it.P

hadeizgeed

pl-3DO-3dpl-dig.it.out.P

hadeiłgéésh

pl-3DO-3dpl-cut.it.out.I

hanííníłchaad

3DO-2-card.it.(as.in.wool).P

hazhdééłbįįd

3DO-4-fill.something.up.with.it.P

hazhniłchaad

3DO-4-card.it.(as.in.wool).I

Háadi lá lį́į́’ naakai?

where-at Q horse 3-walk.pl.I

Hooghan binááshwoł ńt’éé shimá sání shich’ahóóshkeed.

hogan 3-encircling-1-run.Prog past 1-grandmother 1-3-scold.P

háínígeed

3DO-2-dig.it.out.P

jididoołhįh

3DO-4-melt.it.F

jííyą́ą́’

3DO-4-eat.it.P

Mexicogóó daashinyáa ni’.

Mexico-to was.it 2-go.I NI’

Na’ashǫ́’ii doo baa nijit’į́į́ da.

snake NEG 3-with 4-bother.O NEG

Na’nízhoozhígóó deeyá, ya’?

Gallup-toward 2-go.sg.F Q

Nighéí na’ashch’ąą’ígíí níil’į́.

over.there painting-ÍGÍÍ 3-2-du.look.I

nisínílá

3DO-2-carry.a.ropelike.thing.around.P

Níyolgo t’áá ’áko niishch’ił.

wind-GO immediately 3-blink.U

Saad biihi’níłí bee neilnish.

word computer 3-with pl-2-du.work.I

Shichídí sh hooghangóó dídzį́į́s.

1-car 1-for hogan-GÓÓ start-3-2-tow.I

Shilééchąą’í b na’nishkaadgo jooł b ’abíńjíshhałgo yikéé’ náádiilwo’.

1-dog 3-with 1-herd.CI ball 3-for 3-1-bat.R-GO 3-after 3-run.R

Shí ’éí doo shił bééhozin da nít’éé’.

1-possessive TOP NEG 3-3-knowledge.CI NEG past

Shį́įgo ch’ééh jiyáán yishį́į́h ’áádóó tó lą’í yishdlį́į́h.

summer-GO watermelon 3-1-eat.U and.then water lots 3-1-drink.U

Sitsóí yik’i sidáhí béé’éshdlééh.

1-grandchild 3-on 3-sit.SPN-nom 3-1-copy.I

T’áadoo hosh biih dadoołtaałí.

neg cactus 3-in pl-2dpl-step.O-Í

T’áadoo hosh niyą́ní.

T’ÁADOO cactus 3-2-eat.I-Í

T’áadoo yaa nidanoht’áhí.

NEG down pl-3-2dpl-put.SRO.I-Í

T’áá hooshch’į’ déshnish.

suddenly 1-start.work.P

Tó dasiyę́ę ’ałtso naaltséi .

water pl-3-sit.LPB.SPN-deceased completely 3-dried.up.P DISC

Tł’éédą́ą́’ ’iiłhaazh.

night-past 1-sleep.P

yidoołbish

3DO-3-boil.it.F

yiidlą́ą́’

3DO-1dpl-drink.it.P

yik’ídéididis

pl-3DO-3dpl-wrap.it.around.it.I

yishóóh

3DO-3-brush/comb.it.I

yiłbéézh

3DO-3-boil.it.I

yíyą́ą́’

3DO-1-eat.it.P