Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

bik’ídazhdidis

pl-3DO-4dpl-wrap.it.around.it.I

bik’ídédiz

3DO-1-wrap.it.around.it.P

Bíni’dii ’awéé’ ałhosh, yee nǫǫsééł.

3-let-stay baby 3-sleep.I 3-by.means.of 3-grow.I

Ch’é’étiingóó naanéhígíí shił bééhózin.

entrance-along 3-play.I-COMP 1-with 3-know.NI

Ch’óóshdą́ą́dą́ą́’ Diné Bizaad t’éiyá bee yádeilti’ nít’ę́ę́’.

formerly Navajo language only 3-with pl-3-speak.I past

Chidí ’anáshdlééh, háálá doo naalnish da.

car 3-1-repair.I because NEG 3-work.I NEG

dadizhdínóołkał

pl-3DO-4dpl-start.to.herd.them.(animals).F

dadoołbish

pl-3DO-2dpl-boil.it.F

Dah díníilghaazh ’áshįįh bik’ídíínił.

fry.bread salt 3-on-3-2-sprinkle.PlO.F

Damǫ́ǫgo tódilchxoshí yishdlį́į́h.

Sunday-GO soda 3-1-drink.U

daoohdlą́ą́’

pl-3DO-2dpl-drink.it.P

deiyííyą́ą́’

pl-3DO-3dpl-eat.it.P

didadidiiljah

pl-3DO-1dpl-start.fire.F

Dii éé’ shił nizhónígo nahideeshniih nisin nt’éé’ ’áko ndi ayóo ilį́į́ lá.

this clothing 1-with 3-like-GO 3-1-buy.F 1-think.Cl Past even then very 3-expensive Disc

diidííłjéé’

3DO-3-start.fire.P

diilyį́į́’

3DO-1dpl-melt.it.P

Dzi’izí bikee’ náásxis nít’éé’ bił daalkaałí baa’íí’á.

bicycle 3-tire 3-3-turn.Prog past nail 3-into-3-extend.NP

Dziłghą́ą́’góó deeshááł nissin.

mountain-top-toward 1-go.F 1-want.CI

Dziłgóó ’o’ooldee’ yę́ę ná’ooldah.

mountain-to 3-go.pl.P past 3-return.pl.I

Gah bik’ee’ taah yí’áhígóó ’eesbąs.

rabbit foot water 3-into1-drive.Prog

hadadoołbįįd

pl-3DO-2dpl-fill.something.up.with.it.P

hadííłtééł

3DO-2-carry.him/her.up.out.of.something.F

hajiłgéésh

3DO-4-cut.it.out.I

Hazhóʼí síní. Tʼáadoo naaní’dííldisí.

careful 2-sit.I NEG again-2-wander.Prog-í

Háágóó lá Bíl doogááł nízin Jáan?

where-toward Q Bill 3-go.sg.F 3-want.CI John

Kintah góyaa yishááł ńt’éé’ béeso ńdiiłtsooz

areal-down 1-go.Prog past money 3-1-pick.FFO.P

Kʼadí! Tʼáadoo tʼóó ’ííyį́į̨́łí.

stop NEG just 2-eat.Prog-í

Na’azhǫǫshgi díkwíí shį́į́ shaa woobįįh?

hoop.and.pole.game-at how.much 1-to pass-win.I

Na’nízhoozhídę́ę́’ shíká b ’oolwoł.

Gallup-from 1-for 3-with 3-drive.I

Na’nízhoozhídę́ę́’ shíká bił ’oolwoł.

Gallup 1-for 3-with 3-drive.I

neiilyé

3DO-1dpl-carry.a.ropelike.thing.around.I

Nédáá dóó bikáá’adání bik’i ndinís’eez.

1-sit and table 3-on 1-place-1-foot.P

Nichxǫ' t'áadoo baa nánít’íní.

stop NEG 3-about 2-bother.I-Í
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

nideilé

pl-3DO-3dpl-carry.a.ropelike.thing.around.I

nizhdooleeł

3DO-4-carry.a.ropelike.thing.around.F

Níwo’jį’ nídiidááh.

move-to 2-get.up.I

Sha’áłchíní Toohgóó bił ’eesbąs.

1-children Shiprock-to 3-with 1-drive.Prog

Shichá si’ą́ągo ’iiłhaazh.

1-huddle 3-put-SPN-GO 1-sleep.P

Shicheii bighangóó yishááł.

1-grandfather house-toward 1-go.Prog

Shichidí t’ahdii yá’át’ééh, ’át’ah ’índa ła’ ninááhideeshnih.

1-car still 3-good.N later one again-3-1-buy.F

Shidá'í, nilį́į́’ sha’níłteeh.

1-maternal.uncle 2-horse 1-to-3-2-lend.AnO.I
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Sohodizingo t’áá ká nídoó’nééh.

prayer-GO neg 2-get.up.O

T’áadoo naaltsoos dayínółta’í.

neg book pl-3-2dpl-read.I-Í

T’áádoo shich’į’ béésh nídiiłts’į́hí

NEG 1-to phone 2-call.R-Í

woołhį́į́’

3DO-2dpl-melt.it.(snow).P

woshóóh

3DO-2dpl-brush/comb.it.I

yideeshjį́į́ł

Future Mode: 1-become.black.F

yiilbéézh

3DO-1dpl-boil.it.I

yiishjį́į́ł

Progressive Mode: 1-become.black.Prog

Łééchąą’í kin bitł’ááh góyaa ’ałhosh.

dog house 3-under down 3-sleep.NI