An example search has returned 50 entries

Jáan biʼdizhchínéejįʼ ʼanááyííłką́. Bá daʼdiidį́į́ł.

John 3-birth.past-up-to again-day.P 3-for 1pl-eat.F
listenloadingplaying

It is Johnʼs birthday. Let’s have a dinner for him.

ʼAshiiké ’éí ʼatsʼos bee ʼazhish biniiyé chahashʼoh ʼádeidoolííł.

boy-pl TOP feather 3-means-of dance 3-reason shade-house 3-3-pl-build.F

ʼÁłah ʼaleehdi ʼamá bééhániih daats'í bá ’ádazhniiyą́ą́’? ʼÁko daatsʼí nímasii łaʼ ʼakǫ́ǫ́ dííkááł.

group gathering-at mother 3-3-remember perhaps 3-for 4-pl-eat.P so perhaps potatoes some there 3-2-take.OC.F
listenloadingplaying

Are they perhaps having a Mother’s Day dinner at the chapter meeting? Perhaps you could take some potatoes there.

’Ahbínídą́ą́’ t’áadoo ’ííyą́ą́’góó biniinaa wónáásdóó dichin shi’niiłhį́.

morning-past NEG 1-eat.P-NEG.GO because soon hunger 1-3-kill.P

’Ak’ah ła’ dishhį́įhgo baa naashá.

lard some 3-1-melt.I 3-to 1-go.CI

’Ashkii t’áá shǫǫ ółta’ lá.

boy good.thing 3-learn.I DISC

At’ééd na’abąąs yíhooł’ą́ą’go bimá yił ’oołbąs.

girl driving 3-3-learn.P-GO 3-mother 3-with 3-drive.Prog

bik’ídidiidis

3DO-1dpl-wrap.it.around.it.F

Chizh ła’ yah ’aníjááh.

firewood some in 2-bring.I

dadołhį́į́h

pl-3DO-2dpl-melt.it.I

dajíí’aal

pl-3DO-4dpl-chew.it.P

deiłbéézh

pl-3DO-3dpl-boil.it.I

Dichin nínízin ya’?

hungry 2-want.NI Q

didazhdidoołjah

pl-3DO-4dpl-start.fire.F

dishhį́į́h

3DO-1-melt.it.F

dizhdidoołjah

3DO-4-start.fire.F

Díí ’abíní dibé tóógóó neeshkał.

this morning sheep water-to 3-1-herd.Prog

Díí tł’éé’ ’iidííłhosh.

this night 2-sleep.F

Doo nídahiyoołnaah da.

neg pl-3-2dpl-resuscitate.I neg

Díí jį́ Nida’iiníísh ’áko shį́į́ nihich’į’ nida’iil, ya’?

today Friday then.maybe 1pl-toward 1pl-payment.I Q

hadeizgeed

pl-3DO-3dpl-dig.it.out.P

haidééłbįįd

3DO-3-fill.something.up.with.it.P

hazhdééłbįįd

3DO-4-fill.something.up.with.it.P

hazhdínóołchał

3DO-4-card.it.(as.in.wool).F

Hodíina’go bááh dootł’izhí deeshį́į́ł dóó ’ahwéé b ła’ deeshdlį́į́ł.

after.a.while-GO bread blue 3-1-eat.F and coffee 3-with some 3-1-drink.F

Hózhó’ógo baa nitsínkeesgo níni’ bá na’iłt’oh.

3-harmonious.I-GO 3-toward 2-think.I-GO 2-mind 3-for 2-smoke.I
listenloadingplaying

Have positive thoughts while you are smoking.

jííłhį́į́’

3DO-4-melt.it.(snow).P

naashłé

3DO-1-carry.a.ropelike.thing.around.I

Ná’oolkiłí sits’ą́ą́’ tanáóó’nił lágo!

watch 1-away 3-1-take.apart.O don’t

neilé

3DO-3-carry.a.ropelike.thing.around.I

Nichxǫ' doo ájíníi da.

stop NEG 4-say.thus.NI NEG
listenloadingplaying

Stop, don’t say it!

nidadiilyeeł

pl-3DO-1dpl-carry.a.ropelike.thing.around.F

Níléí dá’ák’ehdi ła’ joogááł.

there cornfield-at some 4-walk.Prog

Níyolgo t’áá ’áko niishch’ił.

wind-GO immediately 3-blink.U
listenloadingplaying

When it’s windy, I usually blink.

NTUdi hooghannimází góne’ Diné bizaad baa ’iinishta’

NTU-at hogan inside Diné 3-language 3-for 1-read.I

Níwe, tʼáádoo łééchąąʼí nánítałʼí.

stop NEG dog 3-2-kicking.R.NEG

Shá bíighah na’ashkǫ́ǫ́’go yiishjį́į́’ lá.

sun proportionate 1-swim.CI-GO 1-sun.burn.I DISC

She’abe’ sits’ą́ą́’ wóódlą́ą́’ lágo.

1-milk 1-from 3-2-drink.O LÁGO

Shicheii haastihgo łáháda ninálnish.

1-grandfather 3-become.old.P-GO seldom 3-work.R

Shidá'í, nilį́į́’ sha’níłteeh.

1-maternal.uncle 2-horse 1-to-3-2-lend.AnO.I
listenloadingplaying

My uncle, lend me your horse.

Shiyáázh nih ’oołbąs dooleeł.

1-son 1pl-with 3-drive.Prog will.be

T’ah doo la’ shą́ą́’ ’azhjaa’góó náádiikáah da.

not.yet DISC flea market-to 1pl-run.I NEG

T’áadoo hadahooł’áhí.

neg pl-3s-2dpl-make.noise.NP-Í

T’áá hooshch’į’ déshnish.

suddenly 1-start.work.P

Yadiizíníshą’ haa néelt’e’go nínízin?

can-Q how 3.many.N-GO 2-want.NI

yiit’aal

3DO-1dpl-chew.it.P

yik’íideezdiz

3DO-3-wrap.it.around.it.P

Yiską́ągo Na’nízhoozhídi háadish ’adeeshį́į́ł ninízin?

tomorrow Gallup-at where-Q 2-eat.F 2-want.CI

Ła’ damóo yę́ędą́ą́’ dah ’iyétł’ónée, k’ad ’ałníí’góó ’eeshtł’óół.

one Sunday past up 3-1-set.P-past now middle-toward 1-weave.Prog

“Sh naa’aash ’ałgháádidiit’ash”, ní ma’ii jiní.

1-with cousin 1du-race.F 3-say.P coyote 4-say.P
listenloadingplaying

“My cousin, letʼs have a race”, Coyote said to the skunk, they said.