Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries
Baa tįįh náádiikah.
3-for achieve 1dpl-walk.pl.Ibik’ídisoodiz
3DO-2dpl-wrap.it.around.it.PBįįh bił da’doołdǫǫh.
deer 3-with pl-2dpl-shoot.IBįįh bił da’doółdǫǫh.
deer 3-with pl-2dpl-shoot.OChidí léi’ la’ ch’ééh dah diilyeed.
car because surprise in.vain up 3-go.IChidí sits’ą́ą́’ hashtł’ish yiih yilwodgo t’áá ch’į́į́góó ch’ééh ’ííł’įįd.
car 1-from mud 3-into 3-go.P-GO failure in.vain 1-act.PDa’ k’ad daats’í ch’iyáán ’áníléehgo ná ’adazh’niiyą́ą́’?
Q now perhaps food 2-make.I-GO 2-for feast.happendadidoołhįh
pl-3DO-2dpl-melt.it.Fdajoodlą́ą́’
pl-3DO-4dpl-drink.it.Pdaohsą́
pl-3DO-2dpl-eat.it.Idaohtł’ó
pl-3DO-2dpl-weave.it.Idaołhį́į́h
pl-3DO-2dpl-melt.it.(snow).Idazhdidoołhįh
pl-3DO-4dpl-melt.it.Fdeiidą́
pl-3DO-1dpl-eat.it.Ideiilbéézh
pl-3DO-1dpl-boil.it.IDibé tóógóó neeshkał.
sheep water-toward 3-1-herd.ProgDíí yiską́ągo ’íídííłtah.
this tomorrow 3-2-read.FDoo ’áłah diidleeł da.
NEG together pl-1dpl-meet.pl.F NEGDoo dibé ch’íi’niił da.
NEG sheep pl-3-2-du-take.out.I NEGDooládó’ shį́į́ shich’ohoos’ni’ da; ’adą́ą́dą́ą́’ kintah góyaa yishááł ńt’éé’ béeso naadiinígíí ńdiiłtsooz.
wow probably 1-lucky.P yesterday town areal down 1-go.I Past money twenty-NOM 3-sit.FFO.P
’íísíníłts’ą́ą́’
bee ’ééhóziní
- dooládó’ --- da lá (it) certainly isfind in Navajo Particle Lexicon
- shį́į́ perhaps, probably, possiblyfind in Navajo Particle Lexicon
- ’adą́ą́dą́ą́’ yesterdaysaad ’át’éii zanoo’į́ bik’ídáahgi
- góyaa downsaad ’át’éii zanoo’į́ bik’ídáahgi
- nit’ee’ pastfind in Navajo Particle Lexicon
- ’Áhoodzaii’áhát’íní hoolzhishgi bik’ídáahgi
- T’ahdii ’áhát’íní hoolzhishgi bik’ídáahgi
Gólízhii dégo dasidoo’į́įgo da’oołzhish nỉ.
skunk up-GO pl-3-look.I-GO pl-3-dpl-dance.Ihadadíníilchał
pl-3DO-1dpl-card.it.(as.in.wool).Fhadadínóołchał
pl-3DO-2dpl-card.it.(as.in.wool).Fhadeidoołtééł
pl-3DO-3dpl-carry.him/her.up.out.of.something.Fhadeidínóołchał
pl-3DO-3dpl-card.it.(as.in.wool).Fhajííłgizh
3DO-4-cut.it.out.Phayííłgizh
3DO-3-cut.it.out.Phazhdoołtééł
3DO-4-carry.him/her.up.out.of.something.FHáadi lá lį́į́’ naakai?
where-at Q horse 3-walk.pl.IHáidíígíísh neidiyoołnih nínízin?
which.one-ÍGÍÍ-Q 3-3-buy.F 2-think.NILáshdóón chidí bídadiiltłʼółígíí k'ad hashtʼe dadiilnííł.
ribbon car 3-dist.pl-3-tie.F-ÍGÍÍ now prepare 3-1pl-make.FNáá’íídéeshtah nisin doodago t’óó siláogóó deeshááł.
again-1-go.school.F 1-want or merely military-to 1-go.Fnideiskáá’
pl-3DO-3dpl-investigate.it.PNisneez sélį́į’go shicheii nahałáhági ’át’éego nahashłáa doo nisin.
1-tall.NI 1-become.P-GO 1-grandfather 3-perform.ceremony.CI-similar.to 1-perform.ceremony.CI future 3-want.NIniyą́
3DO-2-eat.it.ISha’áłchíní Toohgóó bił ’eesbąs.
1-children Shiprock-to 3-with 1-drive.ProgShe’abe’ sits’ą́ą́’ wóódlą́ą́’ lágo.
1-milk 1-from 3-2-drink.O LÁGOShibéézh bik’í’óshch’iid le’ ’éé’ bitahgi yóó’ ’eelts’id.
1-knife 1-find.it.O clothes 3-among 3-move.PShichídí shá hooghangóó dídzį́į́s.
1-car 1-for hogan-GÓÓ start-3-2-tow.IShidá'í, nilį́į́’ sha’níłteeh.
1-maternal.uncle 2-horse 1-to-3-2-lend.AnO.IShí ’éí t’áá naanishdóó kingóó déyá.
I TOP just work-from town-to 1-go.Iitalic highlight particle_0" aria-label="zaashchíín">T’áadoo naanishgóó dah diisháhí Shicheii kojį’ bił ni’ilwod.
before 1-work.(I)GOO start-out 1-walk.NEG grandpa here with 3-2-drive.(I)Tó lą’ígo nidlą́ ’áko bee nitah yá’áhoot’ééh dooleeł.
water many 3-2-drink.DI so 3-with 2-among pl-3-good.NI future
’íísíníłts’ą́ą́’
bee ’ééhóziní
- T’ahdii ’áhát’íní hoolzhishgi bik’ídáahgi
- ’áko so, so that, so thenfind in Navajo Conjunction Lexicon
- -ee by means of’akéé’ si’ání zanoo’į́ bik’ídáahgi
- -tah, -taa-, -ta- among, mixing’akéé’ si’ání zanoo’į́ bik’ídáahgi
- Neuter Imperfective (NI)’áhát’íní hoolzhishgi bik’ídáahgi
- dooleeł futuresaad ’át’éii zanoo’į́ bik’ídáahgi