Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries
ʼAshiiké chahashʼoh ʼádeidoolííł, ʼatsʼos bee ʼazhish biniiyé.
boy-pl shade-house 3-3-pl-build.F feather 3-means-of dance 3-reason’Ahwééh doo dich’í’ígíí ła’ jóódlą́ą́’.
coffee NEG 3-bitter.NI-NOM some 3-4-drink.O’Ahwééh náánááshdlą́ą́’.
coffee again-1-drink.R’Awééh kweʼé ninishteeh, adaʼoogeeh.
baby here 3-carry.AnO.I 3-fall.O’Áłchíní hazhóʼí bik’i yíldził.
children careful 3-for 2-support.ProgAshkii tó nílinígíi yiih dzółhaał.
Boy flowing.water-ÍGÍÍ 3-in 3-3-fall.OCh’ééh jiyáán náshdį́į́h ’áádóó tó náshdlį́į́h.
watermelon again-1-eat.R then water again-1-drink.RChidí nidabinołtłáád.
car pl-3-2dpl-stop.IDa’ dichin nínízin?
Q hungry 2-want.NIdajííłhį́į́’
pl-3DO-4dpl-melt.it.(snow).Pdaohtł’ó
pl-3DO-2dpl-weave.it.Ideiidą́ą́’
pl-3DO-1dpl-eat.it.Pdeiyííyą́ą́’
pl-3DO-3dpl-eat.it.Pdidadidoołjah
pl-3DO-2dpl-start.fire.Fdidííníłjéé’
3DO-2-start.fire.PDii éé’ shił nizhónígo nahideeshniih nisin nt’éé’ ’áko ndi ayóo ilį́į́ lá.
this clothing 1-with 3-like-GO 3-1-buy.F 1-think.Cl Past even then very 3-expensive Discdizhdííłjéé’
3DO-4-start.fire.PGohwééh t’áá bizhání ’éí doodaii’ ’abe’ biłgo daats’í nínízin?
coffee only TOP or milk 3-with-GO perhaps 3-2-want.NIGohwééh ła’ shaa níkaah.
coffee some 1-to 2-give.OC.IHa’at’iish náádaadi’ní?
what-Q again-pl-3-say.Ihadazhdééłbįįd
pl-3DO-4dpl-fill.something.up.with.it.Phadoołtééł
3DO-2dpl-carry.him/her.up.out.of.something.Fhadéélbįįd
3DO-1dpl-fill.something.up.with.it.Phaiilgizh
3DO-1dpl-cut.it.out.Phainííłchaad
3DO-3-card.it.(as.in.wool).PHoozdohgóó daats’í deeshááł ’éí doodaii’ Be’eldííldahsínilgóó deeshááł.
Phoenix-toward maybe 1-walk.F or Albuquerque-toward 1-walk.Fháágeed
3DO-1-dig.it.out.Pjidoołbish
3DO-4-boil.it.Fjidííłhį́į́’
3DO-4-melt.it.PKintahgóó diit’ash.
town-to 1dpl-go.du.ProgNichxǫ’ báhádzid.
stop 3-P-be.dangerousNichxǫ' doo ájíléeh da.
stop NEG 3-4-make.I NEGnisíníłkáá’
3DO-2-investigate.it.PNíwe, doo tsésǫ’ góne’ ch’ééjí’nah da!
stop NEG window 3-into 4-crawl.R NEGSaad biihi’níłí bee neilnish.
word computer 3-with pl-2-du.work.IShiyáázh nihił ’oołbąs dooleeł.
1-son 1pl-with 3-drive.Prog will.beShiyáázh shaa yógháah le’ nissingo sédá.
my.son 1-for 3-arrive.O hope 3-1-want.CI-GO 1-sit.IT’áadoo naaltsoos dayínółta’í.
neg book pl-3-2dpl-read.I-ÍT’áadoo yaa nidanoht’áhí.
NEG down pl-3-2dpl-put.SRO.I-ÍT’áádoo shich’į’ béésh nídiiłts’į́hí
NEG 1-to phone 2-call.R-Íitalic highlight particle_0" aria-label="particle">T’áadoo yéego ’aho’niiłtįįhí chizh lą’ígo yah ’ahideeshjih.before very start-rain.(F)NEG wood many-GO up
before very rain-hard-(F)NEG wood many.GO up ser-1-bring.in(F)T’áá ’ahánigóó yiizįįh
just near 2-stand.ITł’éédą́ą́ łééchąą’í léi’ nihił ’yaííyá’ii’ neeztį́.
last.night dog strange 1dpl-with 3-come.inside.P-and lie.down.SNP
’íísíníłts’ą́ą́’
bee ’ééhóziní
- tł’éédą́ą́’ last nightfind in Navajo Adverb Lexicon
- -ił withfind in Navajo Postposition Lexicon
- Perfective (P) (yi, ni, si, yi-∅)find in Navajo Verb Modes
- yishááł walkfind in Navajo Verb Modes
- -ii’ and, and thereuponfind in Navajo Conjunction Lexicon
- Si-Perfective Neuter (SPN)find in Navajo Verb Modes
- sétį́ lie downfind in Navajo Verb Modes
yiidą́
3DO-1dpl-eat.it.Iyiilzhóóh
3DO-1dpl-brush/comb.it.IYiską́ągo nighanaad késhdę́ę́’į́">di naadeeshááł.
tomorrow 2-home-at 2-to-1-go.FYiską́ągo Na’nízhoozhídi háadish ’adeeshį́į́ł ninízin?
tomorrow Gallup-at where-Q 2-eat.F 2-want.CI
’íísíníłts’ą́ą́’
bee ’ééhóziní
- yiską́ągo tomorrowfind in Navajo Adverb Lexicon
- háá-P.ENCLITIC wherefind in Navajo Questions
- -sh enclitic for content questionsfind in Navajo Questions
- -di atfind in Navajo Postposition Lexicon
- Future (F)find in Navajo Verb Modes
- yíshą́ eat itfind in Navajo Verb Modes
- Continuative Imperfective (CI)find in Navajo Verb Modes
- nisin think, wantfind in Navajo Verb Modes