An example search has returned 50 entries

Shideezhí t’áadoo ’ałtso ’ółta’í nihaa nádzá.

1-sister NEG finish school-NEG 1du-to 3-return.P
listenloadingplaying

My little sister came back to us before she finished school.

Shilééchąą’í t’áadoo 'ayání dibé yikéé’ 'eelwod.

1-dog NEG 3-eat.I-NEG sheep 3-after 3-run.P
listenloadingplaying

My dog did not eat before it went after the sheep.

bik’ídeediz

3DO-1dpl-wrap.it.around.it.P

bik’ídidiidis

3DO-1dpl-wrap.it.around.it.F

Bíni’dii si’ą́ t’áádoo baa nánít’íní.

3-let-stay 3-sit.SRO.SPN just.NEG 3-about 2-bother.NI

Ch’iyáán bá hooghandi béeso bideená naashnish.

food.store-at money 3-in-exchange.for 1-work.CI

Chidí diiłts’į́į́h.

car 3-2-start.I
listenloadingplaying

Start the car.

Chidí léi’ la’ ch’ééh dah diilyeed.

car because surprise in.vain up 3-go.I

Da’diidį́į́ł.

pl-1dpl-eat-pl.F

dadiidį́į́ł

pl-3DO-1dpl-eat.it.F

dajííłhį́į́’

pl-3DO-4dpl-melt.it.(snow).P

daohtł’ó

pl-3DO-2dpl-weave.it.I

deiidlą́ą́’

pl-3DO-1dpl-drink.it.P

deiłbéézh

pl-3DO-3dpl-boil.it.I

didadiiljeeh

pl-3DO-1dpl-start.fire.I

dizhdiłjeeh

3DO-4-start.fire.I

dííníłhį́į́’

3DO-2-melt.it.P

Ha’át’íí neidiyoołnih nínízin?

who 3-3-buy.F 2-think.NI

hadadínóołchał

pl-3DO-2dpl-card.it.(as.in.wool).F

hadíníilchał

3DO-1dpl-card.it.(as.in.wool).F

haniilchaad

3DO-1dpl-card.it.(as.in.wool).P

hanołchaad

3DO-2dpl-card.it.(as.in.wool).I

Kin Łánídi naashnish háálá ’áadi shaghan.

Flagstaff 1-work.I because there 1-live.NI

Mexicogóó daashinyáa ni’.

Mexico-to was.it 2-go.I NI’

Na’nishkaadgo nídíshchííyaagi hanáshyį́į́h ńt’éé’ ’iiłhaazh lá, t’ah nít’éé’ shilééchąą’í ch’ééshinísid.

1-herd.I-GO pinetree-under-at 1-rest.I past 1-slept.P DISC all.of.sudden 1-dog 1-woke.up.P

Na’nízhoozhígóó nihił ’adeeswod ’áko shį́į́ ’adiidį́į́ł chidí nihá ’ánálnéehgo.

Gallup-to 1-with INDEF-drive.P then maybe 1-dual-eat.F car 1-for 3-fix.I-GO

neizlá

3DO-3-carry.a.ropelike.thing.around.P

Nédáá dóó bikáá’adání bik’i ndinís’eez.

1-sit and table 3-on 1-place-1-foot.P

listenloadingplayingSpeaker: Dana DesideriolistenloadingplayingSpeaker: Ron Gene

I sat down and put my feet on the table.

Nichxǫ’ báhádzid.

stop 3-P-be.dangerous
listenloadingplaying

Stop, it is a bad thing!

Nichxǫ' doo ájíníi da.

stop NEG 4-say.thus.NI NEG
listenloadingplaying

Stop, don’t say it!

nidaohłé

pl-3DO-2dpl-carry.a.ropelike.thing.around.I

nideiilyé

pl-3DO-1dpl-carry.a.ropelike.thing.around.I

nishóóh

3DO-2-brush/comb.it.I

nisoołkáá’

3DO-2dpl-investigate.it.P

Níwe, k’ídíítih!

stop 3-2-break.SSO.I
listenloadingplaying

Stop, you're going to break it!

Níwe, tʼáádoo łééchąąʼí nánítałʼí.

stop NEG dog 3-2-kicking.R.NEG

Shilį́į́’ tł’aaká’ii dóó shilį́į́’ biyéél bił tsodizin ’íishłaa.

1-appaloosa and 1-horse 3-saddle 3-with prayer 3-1-make.P

Shił dó’eeł!

1-with 3-float.O
listenloadingplaying

Let it float (with me).

Sitsilíké ’éiyáhá nda’ałkǫ́ǫ́’.

1-little.brother-pl TOP 3-pl-swim.IP

T’áá ká ’ooshháásh.

neg 1-go.to.sleep.O

T’áadoo hooyání łį́į́’ shidáagi ch’éltáál.

suddenly horse 1-front-at 3-bolt.P
listenloadingplaying

All of a sudden the horse ran right in front of me.

Tó lą’ígo nidlą́ ’áko bee nitah yá’áh’hoot’ééh dooleeł.

water many 3-2-drink.DI so 3-with 2-among pl-3-good.NI future

Tł’éédą́ą́ łééchąą’í léi’ nihił ’yaííyá’ii’ neeztį́.

last.night dog strange 1dpl-with 3-come.inside.P-and lie.down.SNP

Tł’éé’ hodooleeł t'ahádą́ą́’ chizh ła’ ’ahidíłne’.

night 3-become.F before.thus wood some 3-2-chop.I

wooshjį́į́h

Optative Mode: 1-become.black.O

yiishjį́į́’

Perfective Mode: 1-become.black.P

Yiską́ągo daats’í doodaii’ naakiiską́ągo daats’í dah dideeshááł.

tomorrow.GO maybe either two.tomorrow-GO or start.off 1-start.go.F

Łį́į́’ bik’i na’ashnííł.

horse 3-on 3-1-unsaddle.I

ʼAwéé chʼídeeldloʼ; chʼiyáán bá ʼádaʼdoołííł dóó bá niʼdaʼdoonih.

baby 3-laugh.P food 3-for pl-3-2dpl-prepare.F and 3-for pl-3-2dpl-distribute.F