Your search for the mode Perfective (P) (yi, ni, si, yi-∅)
has returned 50 entries

’Ahbínídą́ą́’ t’áadoo ’ííyą́ą́’góó biniinaa wónáásdóó sitsiits’iin díínii’.

morning-past neg 1-eat.P-GO.NEG because soon 1-head 3-ache.P

’At’ééd t’áá shǫǫ kinaasda’.

girl just good 3-puberty.P

’Ałk’ésdisí naháłnii’go sitsilí dóó shideezhí ’aheełt’éego bá ’ahá níjaa’.

candy 3-1-buy.CI-GO 1-little.brother and 1-little.sister 3-1 split-GO.I 3-for 3-1 gave.I

’Áádóó éí haa daadzaa?

and.then TOP what pl-3-do.P

Ániid ’iiyą́ą́’áko ndi t’ah dichin nisin.

recently 1-eat.P even then still 3-hungry 1-want.NI

Bini’ íídeeshtah doodago ’éiyá yóó’ ’adeeshwoł.

let will-1-school or only away 1-off-run.P

Chidí ’ániidígíí naháłnii’ nít’éé’ bee lą́ą́ shąąh háájil.

car new-ÍGÍÍ One 3-1-buy.P-GO 3-with many 1-on 3-charge.P

Chidíłtsooí bidááh síńzį́į dooleeł.

car-yellow-REL 3-for 2-stand.SPN FUT
listenloadingplaying

You wait for the yellow bus.

Da’ ’áájí ’ałdó’ ’áłah ’azlį́į́’?

Q that-side also meeting 1-happen.P

dajoodlą́ą́’

pl-3DO-4dpl-drink.it.P

dajííyą́ą́’

pl-3DO-4dpl-eat.it.P

daoohdlą́ą́’

pl-3DO-2dpl-drink.it.P

daooshóó’

pl-3DO-2dpl-brush/comb.it.P

dayoodlą́ą́’

pl-3DO-3dpl-drink.it.P

Dá ák’ehdi shizhé’é bił nishishnish j́į́į́dą́ą́.

Plant.field-at 1-father with 3-1-worked.P today.past
listenloadingplaying

I worked in the field with my father today.

deiidlą́ą́’

pl-3DO-1dpl-drink.it.P

didiiljéé’

3DO-1dpl-start.fire.P

diilyį́į́’

3DO-1dpl-melt.it.P

Diné bikéyah bikáa’gi ndahonidzood yę́ędą́ą́’ Naatsis’áán hoolyégóó niha’áłchíní bił ’adahineet’į́į́’.

Navajo 3-land 3-on-at pl-areal-3-flee.pl.P past Navajo.Mountain areal-be.called.NI-to 1pl-children 3-with pl-1dpl-sneak.off.P

Dlǫ́ǫ́’ ’a’ą́ą́dę́ę́’ hanoolne’ dóó naneesne’.

prairie.dog hole-from stick.head.up.out.P and 3-look.around.P

Doo yéé chizh yah ’ííjaa’í hooghan shį́į́ ’adííłk’ą́ą́’ nít’éé’.

DOO YÉÉ firewood into 3-1-carry.pl.P-Í hogan probably 3-1-burn.P past

hadajizgeed

pl-3DO-4dpl-dig.it.out.P

hadazhneeshchaad

pl-3DO-4dpl-card.it.(as.in.wool).P

hadeidééłbįįd

pl-3DO-3dpl-fill.something.up.with.it.P

hadeneeshchaad

pl-3DO-3dpl-card.it.(as.in.wool).P

hadoołbįįd

3DO-2dpl-fill.something.up.with.it.P

hadéélbįįd

3DO-1dpl-fill.something.up.with.it.P

hainííłchaad

3DO-3-card.it.(as.in.wool).P

haoogeed

3DO-2dpl-dig.it.out.P

háágeed

3DO-1-dig.it.out.P

Na’níle’dii kingóó nisé, naaltsoos t’áadoo niigį́į da.

dismay store-to 1-go.P mail NEG 3-pass-deliver.LPB.P NEG

Náńsdzáago t’áá ’íídą́ą́’ ’ííníyą́ą’ dooleeł.

back-1-go.sg.P-GO just already INDEF-2-eat.P FUT
listenloadingplaying

When I get back, you will/should already have eaten.

neiskáá’

3DO-3-investigate.it.P

nidajiskáá’

pl-3DO-4dpl-investigate.it.P

nisoolá

3DO-2dpl-carry.a.ropelike.thing.around.P

Shichá si’ą́ągo ’iiłhaazh.

1-huddle 3-put-SPN-GO 1-sleep.P

Shiníbaal doo tó biníkáoogeeh le’ ’át’éégóó ’íishłaa.

1-tent NEG water 3-through-3-flow.I prepare.against 3-1-make.P

T’óó tá’ádeesgizii’ ’ííyą́ą́’.

just 3-reflex-wash.P-CONJ 3-eat.P

T’áá shǫǫ da ’awéé’ nee hazlį́į́’.

at.least baby 2-for 3-become.P

T'áá kwe’é shiba’ sínídáa doleeł.

just right.here 1-waiting.for 2-sit.SPN FUT
listenloadingplaying

You are to sit right here and wait for me.

Tł’éédą́ą́ łééchąą’í léi’ nihił ’yaííyá’ii’ neeztį́.

last.night dog strange 1dpl-with 3-come.inside.P-and lie.down.SNP

Tł’éédą́ą́’ ni’shéłhaazh.

night-past 1-rest.P

Tł’éédą́ą́’ shį́į́ nida’a’nééhgóó nidadziskai.

last.night perhaps game-to pl-3-3-go.pl.P

listenloadingplayingSpeaker: Lorene B LegahlistenloadingplayingSpeaker: Sammie Largo

Perhaps they attended the game last night.

Tł’éédą́ą́, yá’át’ééhgo iiłhaaz. Night.last good.GO 1-sleep.P

Night.last good.GO 1-sleep.P

Wónáasdóó t’óó tsé’édin nihee deezhchííl.

so.then just overwhelm 1pl-with 3-snow.P

yiilyį́į́’

3DO-1dpl-melt.it.(snow).P

yik’íideezdiz

3DO-3-wrap.it.around.it.P

Yiską́ągo łį́į́’ ’ahaniniilkaad dooleeł.

tomorrow-GO horse 1dpl-round.up.P FUT
listenloadingplaying

We are going to round up the horses tomorrow.

Ła’ damóo yę́ędą́ą́’ dah ’iyétł’ónée, k’ad ’ałníí’góó ’eeshtł’óół.

one Sunday past up 3-1-set.P-past now middle-toward 1-weave.Prog