Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’Adą́ą́dą́ą́’ísh tł’óo’di nanilnishgo nee ’ałní’ní’ą́?

yesterday-Q outside-at 2-work.CI-GO 2-with noon

’Ałk’ésdisí naháłnii’go sitsilí dóó shideezhí ’aheełt’éego bá ’ahá níjaa’.

candy 3-1-buy.CI-GO 1-little.brother and 1-little.sister 3-1 split-GO.I 3-for 3-1 gave.I

’Ałk’idą́ą́’ shimá b na’nishkaadgo ’aghaa’ yisdizígíí dibé yázhí yichíihgo yizénéíłt’ih.

long ago 1-mother 3-with SUP-1-herd.I-GO wool 3-spin.P-ígíí lamb 3-birth.P-GO 3-neck-around-3-tie.P

'Áłahji’ tó dilchxoshí síníł’ą́.

always water popping-Í 3-2-keep.SPN

Béésh hataałí t’áádoo de nídíłki’í.

radio NEG up 2-volume.turn.I-Í

bik’ídadisoodiz

pl-3DO-2dpl-wrap.it.around.it.P

Bíni’dii ’awéé’ ałhosh, yee nǫǫsééł.

3-let-stay baby 3-sleep.I 3-by.means.of 3-grow.I

Ch’ééh jidighaahgo, ajółhosh laanaa jinizin łeh.

in.vain 4-walk.I-GO, 4-sleep.O hope 4-want.CI usually

Ch’ééh jiyáán hastiin baa nahashniihgo ch’ééh ’ííł’įįd ’ahbínídą́ą́’.

watermelon man 3-from 3-1-buy.CI-GO tried in.vain 1-act.P morning-past

Ch’iyáán bá hooghandi béeso bideená naashnish.

food.store-at money 3-in-exchange.for 1-work.CI

Da’ ’ałní’ní’ą́ąjį’ tł’óo’di nishínílnish?

Q noon-until outside-at 2-work.P

daoohgish

pl-3DO-2dpl-make.one.cut.in.it.I

dazhdooyį́į́ł

pl-3DO-4dpl-eat.it.F

dazhdíníłkaad

pl-3DO-4dpl-start.to.herd.them.(animals).I

Dá’ák’ehdi nídahodoohgoł.

cornfield-at pl-3-2-hoe.F

deiilbéézh

pl-3DO-1dpl-boil.it.I

deiłbéézh

pl-3DO-3dpl-boil.it.I

Dibé tóógóó neeshkał.

sheep water-toward 3-1-herd.Prog

Doo t'áá k'ad níká 'eeshwod da.

do.not.want.to for.you.pos 2-1-help.P NEG

dínółkaad

3DO-2dpl-start.to.herd.them.(animals).I

dííníłhį́į́’

3DO-2-melt.it.P

dííłbish

3DO-2-boil.it.F

Ha’át’íí bik’i dah sínídá?

what-Q 3-on up 2-sit.I

hadasoogeed

pl-3DO-2dpl-dig.it.out.P

hajiłgéésh

3DO-4-cut.it.out.I

hazhdoołtééł

3DO-4-carry.him/her.up.out.of.something.F

Háadi lá lį́į́’ naakai?

where-at Q horse 3-walk.pl.I

hááłgizh

3DO-1-cut.it.out.P

Jáanísh naalnish?

John-Q 3-work.I

jiigish

3DO-4-make.one.cut.in.it.I

K’idadeelyáá nit’éé’ t’óó daazgan, háálá doo nahałtin da.

1pl-plant.P past just 3pl-dry.SPN, because NEG 3-rain.CI NEG

Kénídánííljeehgo, sin ła’ beehódíítał.

shoe.game-GO song some 2-sing.F

Na’nishkaadgo nídíshchííyaagi hanáshyį́į́h ńt’éé’ ’iiłhaazh lá, t’ah nít’éé’ shilééchąą’í ch’ééshinísid.

1-herd.I-GO pinetree-under-at 1-rest.I past 1-slept.P DISC all.of.sudden 1-dog 1-woke.up.P

Na’nííshee’ dóó k’ad éí dah ’iishtł’ó.

3-1-warp.P and now TOP up 3-1-tie.DI

nanilé

3DO-2-carry.a.ropelike.thing.around.I

Ni’éé’ náníłkad.

2-clothes 3-2-sew.I

Nichxǫ' aad ’át’éii">t'áadoo baa nánít’íní.

stop NEG 3-about 2-bother.I-Í

nidoohłeeł

3DO-2dpl-carry.a.ropelike.thing.around.F

nijilé

3DO-4-carry.a.ropelike.thing.around.I

nisiilkáá’

3DO-1dpl-investigate.it.P

niyą́

3DO-2-eat.it.I

Niłísh bééhosin doodaii’ biłísh bééhozin?

2-with-Q 3-know.CI or 3-with-Q 3-know.CI

Níwe, bíni'dii ’áyą́!

stop 3-let 3-3-eat.I
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Shi’éé’ kin bikáá’dóó hadah (or bidah, ’adah) ’ahé’ah.

1-clothes house 3-on-from areal-downward 3-1-toss.FFO.P

Shichidí t’ahdii yá’át’ééh, ’át’ah ’índa ła’ ninááhideeshnih.

1-car still 3-good.N later one again-3-1-buy.F

T’áadoo naaltsoos dayínółta’í.

neg book pl-3-2dpl-read.I-Í

T’áá ká chidí ba’óó’ááł lágo.

NEG car 3-3-borrow.O LÁGO

T’áádoo shich’į’ béésh nídiiłts’į́hí

NEG 1-to phone 2-call.R-Í

woshóóh

3DO-2dpl-brush/comb.it.I

yishóóh

3DO-1-brush/comb.it.I