Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’Ach’íí’ ła’ deeshį́į́ł.

rolled.intestine some 1-eat.F

’Anishkeed, t’áá ká nóólk’oł.

2-3-photograph.I neg 2-blink.O

’Ashkii bi’éé’ hazhó’ó ’ayíyiishchid dóó ’ólta’ góne’ yah ’ííyá.

boy 3-shirt nicely 3-3-tuck.in.P and school into into 3-go.P

Bee’eldííldahsinil kintahdi sh ’oolwoł ńt’éé’ tsístł’ahazt’i’ léi’ góne’ sh ’o’oolwod.

Albuquerque town-at 1-with 3-run.Prog past deadend a areal-in 1-with 3-drive.P

Béésh hataałí t’áádoo de nídíłki’í.

radio NEG up 2-volume.turn.I-Í

bik’ídadiidis

pl-3DO-1dpl-wrap.it.around.it.I

bik’ídeediz

3DO-1dpl-wrap.it.around.it.P

Ch’aa dé ńt’éé shichídí bikee’ dilkǫǫh.

travel 1-go past 1-vehicle 3-tires worn.

Daané’é baa na’aldeehdi ’at’ééd jooł yídzoołtał.

game 3-to 3-happen.CI-at girl ball 3-3-kick.Prog

dadiilyį́į́’

pl-3DO-1dpl-melt.it.P

daooshóó’

pl-3DO-2dpl-brush/comb.it.P

dazhdidoołhįh

pl-3DO-4dpl-melt.it.F

deidííłhį́į́’

pl-3DO-3dpl-melt.it.P

deiilyį́į́h

pl-3DO-1dpl-melt.it.(snow).I

Dibé yázhi bimá doo boosáni da, biʼnootsaał.

sheep little 3-mother NEG 3-love.I NEG 3-starve.O

Díí ’abíní dibé tóógóó neeshkał.

this morning sheep water-to 3-1-herd.Prog

Díí tł’éé’ t’áá ká dóola dá’ák’eólyeed.

this night NEG bull into.field-3-run.O

Doo t’áá k’ad níká ’eeshwod da.

do.not.want.to for.you.pos 2-1-help.P NEG

dííłbish

3DO-2-boil.it.F

Gohwééh ’áłdó’ nahideeshnih nisinée beesénah lá.

coffee also 3-1-buy.F 1-want.NI-past 3-1-forget.P DISC

Haashíyee’ díí azee’dich’ii’ bíniitááh hait’éego dich’íí’.

try.and.find.out this chile-burnsr 3-2-try.IP how-GO spicy

hadazhneeshchaad

pl-3DO-4dpl-card.it.(as.in.wool).P

hadeidínóołchał

pl-3DO-3dpl-card.it.(as.in.wool).F

hadéélbįįd

3DO-1dpl-fill.something.up.with.it.P

hadínéeshchał

3DO-1-card.it.(as.in.wool).F

Haʼdiinééh biniiyé hę́ę́ł bee naagéhé bits’aʼ ʼádinígíí nidoochʼąh.

parade 3-reason pack 3-means-of 3-haul.I 3-box 3-exist.NI-ÍGÍÍ 3-decorate.F

jííyą́ą́’

3DO-4-eat.it.P

Nichxǫ’ doo ájít’į́į da.

stop NEG 4-act.thus.I NEG

Nimá yázhí bighangóó díílwoł dóó ’áájí ’awéé’ baa ’áhólyą́dooleeł.

2-auntie 3-house-toward 2-run.F and there-at baby 3-to 2-care.CI FUT

nisíníłkáá’

3DO-2-investigate.it.P

Níwe, doo aghaa’ bee nijinée da!

stop NEG wool 3-with 3-4-play.I NEG
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Shich’é’é bi’éé’ bá ’áshłéehgo naat’ą́hí hááłgizh.

1-daughter 3-clothes 3-for 3-1-make-I 1-GO fabric I-cut.P

Shichidí t’ahdii yá’át’ééh, ’át’ah ’índa ła’ ninááhideeshnih.

1-car still 3-good.NI later one again-3-1-buy.F

Shí hanii t’éiyá Naasht’ézhí bizaad sh bééhózin.

I contrary only English 3-language 1-with 3-know.P

Shíká ’anilyeed.

1-for 2-run.I

Sohodizingo t’áá ká nídoó’nééh.

prayer-GO neg 2-get.up.O

T’ah doo béeso ’ałtso ’ádįįhdą́ą́’ chidí bitoo’ nahíłniih.

still NEG money all 3-not.exist.NI-past vehicle 3-fuel 3-2-buy.I

T’áá ká ’adinoólgháásh.

neg 2-oversleep.O

T’áá ká ’ooshháásh.

neg 1-go.to.sleep.O

T’áá ká tó tsíídkáá’ dididííkááł.

NEG water charcoal-on start-3-2-put.OC.F

T’óó tá’ádeesgizii’ ’ííyą́ą́’.

just 3-reflex-wash.P-CONJ 3-eat.P

italic highlight particle_0" aria-label="zaashchíín">T’áadoo ’iishxáshí łį́į́’ tł’oh bá niníłjool.

before 1-sleep.(I)NEG horse for 2-1-give.(P)NCM

Tsxį́įłgo łees’áán ’ádíílííł nimásání nihaa yighááh!

quickly tortilla 3-2-make.F 2.poss-mat.grandma-NOM 1.pl-to 3-come.F

yidooyį́į́ł

3DO-3-eat.it.F

yiilyį́į́h

3DO-1dpl-melt.it.(snow).I

yik’ídeididoodis

pl-3DO-3dpl-wrap.it.around.it.F

Yiską́ągoósh ’adeestsił nínízingo bee na’anishí hasht’enilééh?

tomorrow-Q 1-make.F 2-want.NI-GO tool 3-2-prepare.I

yiyiigish

3DO-3-make.one.cut.in.it.I

Łahgóó t’ah biláhági ’át’éego ch’iyáán naas’nii’ lá.

elsewhere even.more 3-be.NI-GO food 3-distribute.P DISC

Łį́į́’ biyéél łį́į́’ bik’i dah sí’aah.

horse 3-saddle horse 3-on up SRO.CI