Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’Ahwééh doo dich’í’ígíí ła’ jóódlą́ą́’.

coffee NEG 3-bitter.NI-NOM some 3-4-drink.O

’Ashkii t’áá shǫǫ ółta’ lá.

boy good.thing 3-learn.I DISC

’Ádą́ą́dą́ą́’ásh nishínílnish?

yesterday-Q 2-work.P

’Ákót’éego ’i’íímas ’ájiił’įįh ni.

like.this-GO FOC twill 3-4-make.U EMPH

bik’ídídis

3DO-2-wrap.it.around.it.I

Bįįh b da’doołdǫǫh.

deer 3-with pl-2dpl-shoot.I

dajishóóh

pl-3DO-4dpl-brush/comb.it.I

dajoodlą́ą́’

pl-3DO-4dpl-drink.it.P

Damóo yę́ędą́ą́’ Yootóógóó niséyá.

Sunday past Santa.Fe-to 1-go.P

deidiłhį́į́h

pl-3DO-3dpl-melt.it.I

deishbéézh

pl-3DO-3dpl-boil.it.P

Dibé yah ánáádanołkaad!

sheep inside semelit-pl-2pl-gather.I

Dichinísh doodaii’ dibáá’ísh dzinízin?

hunger-Q or thirst-Q 3-4-want.NI

didazhdiłjeeh

pl-3DO-4dpl-start.fire.I

didiilyįh

3DO-1dpl-melt.it.F

didoołhįh

3DO-2dpl-melt.it.F

didííłhįh

3DO-2-melt.it.F

Díí hooghan ’álnéehgi bee ła’ niidlį́į’go baa tįįh diikah.

this hogan 3-pass-make.I 3-with one 1dpl-be.NI-GO 3-about achieve 1du-take.on.pl.F
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Doo ’atiin bąąhgóó ch’il ’ahwééh ’áłah ’ájíléeh da.

NEG road 3-beside-along plant coffee together 3-4-gather.SFO.I NEG

hadadoołtééł

pl-3DO-2dpl-carry.him/her.up.out.of.something.F

hadaniilchaad

pl-3DO-1dpl-card.it.(as.in.wool).P

hadeidínóołchał

pl-3DO-3dpl-card.it.(as.in.wool).F

jííłhį́į́’

3DO-4-melt.it.(snow).P

K’aa’ísh ’aní’á biyaa doodago daats’í báhátis ’ayiist’oh ?

arrow-Q bridge 3-under or perhaps 3-over 3-3-shot.P

K’ad ’ałníí’góó ’eeshtł’óół doo yę́ę ła’ damóo yę́ędą́ą́’ t’áadoo ’asétł’ǫ́ǫ da.

now half-toward 1-weave.Prog future past one Sunday when.past NEG 1-weave.P NEG

K’idadeelyáá nit’éé’ t’óó daazgan, háálá doo nahałtin da.

1pl-plant.P past just 3pl-dry.SPN, because NEG 3-rain.CI NEG

Kin góne’ siié jiní.

house in 1dpl-sit.I DISC 4-say.I

Na’ashǫ́’ii doo baa nijit’į́į́ da.

snake NEG 3-with 4-bother.O NEG

Na’níle’dii tó háníyáá nít’éé’ tóyę́ę ’ásdįįd .

dismay water 1-go.P past water-former 3-disappear.P DISC

Naalyéhé bá hooghandi t’ah doo dá’deelkaałdą́ą́’ nisingo na’ńle’dii tsį́į́ł shiisxį́ (siisxį́).

trading.post-at just NEG 3-PASS-close.I-past 1-think.N-GO dismay speed 1-3-kill.P

Nahałtin ládą́ą́’ doo deesháał da.

3s-rain.I in.case NEG 1-go.F NEG

neiilyé

3DO-1dpl-carry.a.ropelike.thing.around.I

Ni daats’í nił bééhózin ’éí doodaii’ nicheii daats’í bił bééhózin?

2 perhaps 2-with 3-know.CI TOP or 2-grandfather perhaps 3-with 3-know.CI

Nimá yázhí bighangóó díílwoł dóó ’áájí ’awéé’ baa ’áhólyą́dooleeł.

2-auntie 3-house-toward 2-run.F and there-at baby 3-to 2-care.CI FUT

Níká ’adeeshwoł biniiyé níyá.

2-for 1-run.F 3-purpose.of 1-came.P

Níwe, doo tł’ée’go ’ízdísooł da!

stop NEG outside-GO 4-whistle.I NEG
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

néishjį́į́h

Iterative Mode: 1-become.black.R

Níwe, tʼáádoo ʼałkʼésdisí niyą́ní.

stop NEG candy 3-2-eat.DI.NEG

Shicheii bighangóó yishááł.

1-grandfather house-toward 1-go.Prog

Shiyáázh shaa yógháah le’ nissingo sédá.

my.son 1-for 3-arrive.O hope 3-1-want.CI-GO 1-sit.I

T’ah ’abíínídą́ą́’ naanishgóó dah dii.

still morning-past work-to up start-1-step.I

T’áadoo ’anit’íní!

neg 2-do.NI-Í

T’áá ká ’adinoólgháásh lágo.

neg 2-oversleep.O LÁGO

Tł’éédą́ą́’ ’iiłhaazh.

night-past 1-sleep.P

wohtł’ó

3DO-2dpl-weave.it.I

wołbéézh

3DO-2dpl-boil.it.I

yiilyį́į́h

3DO-1dpl-melt.it.(snow).I

Yiską́ągo díí doo ’íídííłtah da. (K’ad tsxíiłgo ’ííníłta’.)

tomorrow this NEG 3-2-read.F NEG (now quickly 3-2-read.I)

yiyííyą́ą́’

3DO-3-eat.it.P

yíní’aal

3DO-2-chew.it.P