Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’Ahwééh ła’ wóshdlą́ą́’.

coffee some 3-1-drink.O

’Áádóó “shiba’ yílwoł”, ní ma’ii, jiní.

and.then 1-ahead 2-run.F 3-say.P coyote 4-say.P
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

’Áshįįh Bii’ Tóógóó náádísdzáago dziłghą́ą́’ hanáádeesh’nah.

Salt.Lake.City-toward again-1-go.F-GO mountain-back again-1-climb.R

’Éí lą́ą baa nitséskees nít’ę́ę́’.

that EMP 3-about 1-think.I past

’Ólta’góó dayínóhkááh.

school-toward pl-2dpl-go.pl.I

’Íhoo’aah ’ayóo bidziil.

education very 3-strong.I

At’ééd na’abąąs yíhooł’ą́ą’go bimá yił ’oołbąs.

girl driving 3-3-learn.P-GO 3-mother 3-with 3-drive.Prog

Baa tįįh náádiikah.

3-for achieve 1dpl-walk.pl.I

Béésh hataałí t’áádoo de nídíłki’í.

radio NEG up 2-volume.turn.I-Í

bik’ídadidiidis

pl-3DO-1dpl-wrap.it.around.it.F

bik’ídadisoodiz

pl-3DO-2dpl-wrap.it.around.it.P

Ch’é’étiingóó naanéhígíí shił bééhózin.

entrance-along 3-play.I-COMP 1-with 3-know.NI

Ch’óóshdą́ą́dą́ą́’ Diné Bizaad t’éiyá bee yádeilti’ nít’ę́ę́’.

formerly Navajo language only 3-with pl-3-speak.I past

Da’ ’áájí ’ałdó’ ’áłah ’azlį́į́’?

Q that-side also meeting 1-happen.P

Da’diidį́į́ł.

pl-1dpl-eat-pl.F

Dá’ák’ehdi nídahodoohgoł.

cornfield-at pl-3-2-hoe.F

Dibé tóógóó dínóshkaad.

sheep water-toward 3-1-start.herd.O

didadiiljeeh

pl-3DO-1dpl-start.fire.I

didideeshjah

3DO-1-start.fire.F

Diné nishłį́ndi Bilaagana bizaad t’éí bee yáshti’.

Navajo 1-be.NI but English language only 3-with 1-speak.I

Doo ’atiin bąąhgóó ch’il ’ahwééh ’áłah ’ájíléeh da.

NEG road 3-beside-along plant coffee together 3-4-gather.SFO.I NEG

Doo hanii kintahgóó díníyáa da nisin.

NEG contrary town-toward 2-start.go.P NEG 1-think.CI

Doo t’áá k’ad níká ’eeshwod da.

do.not.want.to for.you.pos 2-1-help.P NEG

díłhį́į́h

3DO-2-melt.it.I

Ha’át’íísh neidiyoołnih nínízin?

who-Q 3-3-buy.F 2-think.NI

Ha’át’íísh nizhé’é nahideeshnih nízin.

what-Q 2-father 3-1-buy.F 3-want.NI

Haa’íyee’ shinááł Diné bizaad bíhwiidííł’aał.

lets.see 2-1-watch.Prog Navajo language 3-2-learn.F

hadasoogeed

pl-3DO-2dpl-dig.it.out.P

hadoołtééł

3DO-2dpl-carry.him/her.up.out.of.something.F

Haidą́ą́’ ’a’áán góne’ naashnish ńt’éé’ --- doo sh yá’áhoot’éeh da.

winter-past mine.shaft 1-work.I past neg 1-with area-good.N neg

Haidą́ą́’ ’a’áán góne’ naashnish ńt’éé’ --- doo sh yá’át’éeh da.

winter-past mine.shaft 1-work.I past neg 1-with 3-good.N neg

Háadi lá łį́į́’ naakai?

where-at Q horse 3dpl-walk.I

jííyą́ą́’

3DO-4-eat.it.P

Kénídánííljeehgo, sin ła’ beehódíítał.

shoe.game-GO song some 2-sing.F

Mary ha’át’íí lá yinízin?

Mary what Q 3-3-want.NI

Naalyéhé bá hooghandi t’ah doo dá’deelkaałdą́ą́’ nisingo na’ńle’dii tsį́į́ł shiisxį́ (siisxį́).

trading.post-at just NEG 3-PASS-close.I-past 1-think.N-GO dismay speed 1-3-kill.P

naashłé

3DO-1-carry.a.ropelike.thing.around.I

Naʼahóóhai nitsaaígóó dóola dííyééł.

rodeo 3-big-to bull 2-haul.F

Nibéézh bee hane’ doo ndi naalnish da.

2-cellphone NEG but 3-work.P NEG

Nimá yázhí bighangóó díílwoł dóó ’áájí ’awéé’ baa ’áhólyą́dooleeł.

2-auntie 3-house-toward 2-run.F and there-at baby 3-to 2-care.CI FUT

niséłkáá’

3DO-1-investigate.it.P

Níwe, doo aghaa’ bee nijinée da!

stop NEG wool 3-with 3-4-play.I NEG
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Shimá dóó shizhé’é bił dibé dóó tł’ízí ta’nda’díígish nt’éé’.

1-mom and 1-dad 3-with sheep and goats 3-pl.shear.I past

Shiyáázh bighandi níyáá nít’ę́ę́’ t’áá ’íídą́ą́’ ’eelnish lá.

1-poss-little 3-home-at 1-go.P past just then 3-off.to.work.P DISC

Shiye’, t’áadoo nikídíltałí.

1-son NEG 2-stomp.IR-Í

T’áá shǫǫ da la’ da’adą́ądi diné bich’iiyą’ hólǫ́ǫ́ .

at.least such.as some restaurant-at Navajo 3-food 3-exist.NI DISC

Tsinaabąąs bee nida’abąąs yę́ędą́ą́’ shi’dizhchį́.

wagon 3-with pl-3-drive.I past 1-pass-born.P

Tsézéí lą’í joyéełgo nidaaz dooleeł.

gravel a.lot 3-4-haul.I-GO 3-heavy.NI 3-become.F

yishbéézh

3DO-3-boil.it.P

yíníłhį́į́’

3DO-2-melt.it.(snow).P