Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

ʼÁłah ʼaleehdi ʼamá bééhániih daats'í bá ’ádazhniiyą́ą́’? ʼÁko daatsʼí nímasii łaʼ ʼakǫ́ǫ́ dííkááł.

group gathering-at mother 3-3-remember perhaps 3-for 4-pl-eat.P so perhaps potatoes some there 3-2-take.OC.F

’Ashkii yázhí éí bimá kingóó yił yi’ash.

boy little TOP 3-mother store-to 3-with 3-walk.du.Prog

’Ayóo deesk’aazgo beeldléí ditánígíí biih násh’nah.

very cold-GO blanket 3-thick.NI-ÍGÍÍ 3-into 1-crawl.R

’Áshįįh Bii’ Tóógóó náádísdzáago dziłghą́ą́’ hanáádeesh’nah.

Salt.Lake.City-toward again-1-go.F-GO mountain-back again-1-climb.R

’Éí naanishígíí haa nízahdę́ę́’ binanilnishgo hoolzhiizh?

that work-ÍGÍÍ how 3-long.N-past 3-2-work-GO time.move.P

’Ííłta’ dóó ’iiłghaazh.

1-read.P CONJ 1-sleep.P

Beeldléí danołtsóós.

blanket pl-3-2dpl-bring.FFO.I

Chidí sits’ą́ą́’ hashtł’ish yiih yilwodgo t’áá ch’į́į́góó ch’ééh ’ííł’įįd.

car 1-from mud 3-into 3-go.P-GO failure in.vain 1-act.P

dadidoołhįh

pl-3DO-2dpl-melt.it.F

Damǫ́ǫgo tódilchxoshí yishdlį́į́h.

Sunday-GO soda 3-1-drink.U

dazhdiłhį́į́h

pl-3DO-4dpl-melt.it.I

deiłhį́į́h

pl-3DO-3dpl-melt.it.(snow).I

Doo ’atiin bąąhgóó ch’il ’ahwééh ’áłah ’ájíléeh da.

NEG road 3-beside-along plant coffee together 3-4-gather.SFO.I NEG

Doo t'áá k'ad nich'i' hasdzíí da.

do.not.want.to towards.you.pos 1-speak.P NEG

doołbish

3DO-2dpl-boil.it.F

dííłbish

3DO-2-boil.it.F

hayííłgizh

3DO-3-cut.it.out.P

Háágóó lá Bíl doogááł nízin Jáan?

where-toward Q Bill 3-go.sg.F 3-want.CI John

háágeed

3DO-1-dig.it.out.P

K’os hóle’!

cloud 3s-become.O
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Nahałtin ládą́ą́’ doo deesháał da.

3s-rain.I in.case NEG 1-go.F NEG

neiskáá’

3DO-3-investigate.it.P

Ni'dózhoł.

term-3-sprinkle.O
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Nichxǫ’ báhádzid.

stop 3-P-be.dangerous
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Nichxǫ' doo ájít’į́į da.

stop NEG 4-act.thus.I NEG

Nida’iilyéego ’áłt’ąą yiską́ągo ’índanááł doo.

pass.pay.I-go after.all tomorrow only.then 2-come.Prog future

nidííleeł

3DO-2-carry.a.ropelike.thing.around.F

nijiskáá’

3DO-4-investigate.it.P

Nimá yázhí bighangóó díílwoł dóó ’áájí ’awéé’ baa ’áhólyą́dooleeł.

2-auntie 3-house-toward 2-run.F and there-at baby 3-to 2-care.CI FUT

Nimá yázhí bighanaad késhdę́ę́’į́">góó díílwoł dóó ’áájí ’awéé’ baa ’áhólyą́dooleeł.

your aunt 3-house-to 2-run-and that-way baby 3-for 2-care.CI FUT

nishóóh

3DO-2-brush/comb.it.I

Níwe, t’óó bee nídinine’!

stop just 3-with 3-2-play.P
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Saad biihi’níłí doo bee neilnish da.

word computer NEG 3-with pl-2-du.work.I NEG

Shichá si’ą́ągo ’iiłhaazh.

1-huddle 3-put-SPN-GO 1-sleep.P

Shicheii béeso bideená naalnish.

1-grandfather money 3-exchange.for 3-work.I

Shicheii bighangóó yishááł.

1-grandfather house-toward 1-go.Prog

Shilééchąą’í sitsijį’ yilwoł.

1-dog 1-ahead-to 3-run.I

Shiyáázh nízaadi naalnishgo bídin sélį́į́’.

1-son far-at 3-work-GO 3-lack 1-be.SPN

shoołbéézh

3DO-2dpl-boil.it.P

T’áadoo ’anit’íní!

neg 2-do.NI-Í

T’áá ká ’ooshháásh.

neg 1-go.to.sleep.O

T’áá binaa naasháa dooleeł

just 3-nearby 1-walk.I FUTURE

T'áá sáhí ʼííníyą́ą́ʼ. Tʼáá shǫǫ da ʼíyą́ shididííniił.

only.you 2-eat.P T’ÁÁ SHǪǪ DA 2-eat.I 1-2-tell.F

Tį’ ninádeiilnish.

let’s.go again-pl-1dpl-work.R

wohsą́

3DO-2dpl-eat.it.I

woohgish

3DO-2dpl-make.one.cut.in.it.I

Yadiizíní bigháníshgéésh.

can 3-through-1-cut.open.I

Yadiizíníshą’ haa néelt’e’go nínízin?

can-Q how 3.many.N-GO 2-want.NI

yiigish

3DO-1dpl-make.one.cut.in.it.I

yíníyą́ą́’

3DO-2-eat.it.P