Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’Ahbínídą́ą́’ t’áadoo ’ííyą́ą́’góó biniinaa wónáásdóó sitsiits’iin diniih.

morning-past neg 1-eat.P-GO.NEG because soon 1-head 3-ache.CI

’Awééh kweʼé ninishteeh, adaʼoogeeh.

baby here 3-carry.AnO.I 3-fall.O

’Ádi’óóyą́ą́’ le’.

self-2-eat.O don’t

’Íhoo’aah ’ayóo bidziil.

education very 3-strong.I

Asdzą́ą́ yázhí bichidí doondó’ naalnish da.

woman little 3-car not.even but 3-work.P NEG

Beeldléí danołtsóós.

blanket pl-3-2dpl-bring.FFO.I

bik’ídazhdidoodis

pl-3DO-4dpl-wrap.it.around.it.F

Ch’aa dé ńt’éé shichídí bikee’ dilkǫǫh.

travel 1-go past 1-vehicle 3-tires worn.

Ch’ééh jiyáán náánááshdą́ą́’.

watermelon again-1-eat.R

Ch’iyáán bá hooghandi béeso bideená naashnish.

food.store-at money 3-in-exchange.for 1-work.CI

dajishóóh

pl-3DO-4dpl-brush/comb.it.I

dazhdoołbish

pl-3DO-4dpl-boil.it.F

Dichinísh doodaii’ dibáá’ísh jinízin?

hunger-Q or thirst-Q 3-4-want.NI

didíłjeeh

3DO-2-start.fire.I

diidį́į́ł

3DO-1dpl-eat.it.F

dizhdidoołjah

3DO-4-start.fire.F

Díí tł’éé’ t’áá ká dóola dá’ák’eólyeed lágo.

this night NEG bull into.field-3-run.O hope.not LÁGO

Díí yiską́ągo ’íídííłtah.

this tomorrow 3-2-read.F

Dziłgóó ’o’ooldee’ yę́ę ná’ooldah.

mountain-to 3-go.pl.P past 3-return.pl.I

hadadéélbįįd

pl-3DO-1dpl-fill.something.up.with.it.P

hadajiłgéésh

pl-3DO-4dpl-cut.it.out.I

hadeeshtééł

3DO-1-carry.him/her.up.out.of.something.F

hadíníilchał

3DO-1dpl-card.it.(as.in.wool).F

Halah doo bíighah jiztį́į da.

opposite.sibling NEG 3-beside 4-lay.O NEG
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

haniilchaad

3DO-1dpl-card.it.(as.in.wool).P

hanííníłchaad

3DO-2-card.it.(as.in.wool).P

Hózhó’ógo baa nitsínkeesgo níni’ bá na’iłt’oh.

3-harmonious.I-GO 3-toward 2-think.I-GO 2-mind 3-for 2-smoke.I

Joe dóó Louise dóó Kii dahataał.

Joe and Louise and Kii pl-3-sing.CI

jííshóó’

3DO-4-brush/comb.it.P

K’idadeelyáá nit’éé’ t’óó daazgan, háálá doo nahałtin da.

1pl-plant.P past just 3pl-dry.SPN, because NEG 3-rain.CI NEG

Mósí ch’óółt’e’ lágo.

cat out-3-2-carry.O LÁGO

Nichxǫ’ báhádzid.

stop 3-P-be.dangerous
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Nichxǫ' doo ájíléeh da.

stop NEG 3-4-make.I NEG
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Nichxǫ' t'áadoo baa nánít’íní.

stop NEG 3-about 2-bother.I-Í
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Nida’iilyéego ’áłt’ąą yiską́ągo ’índanááł doo.

pass.pay.I-go after.all tomorrow only.then 2-come.Prog future

Níwe, tʼáádoo łééchąąʼí nánítałʼí.

stop NEG dog 3-2-kicking.R.NEG

Saad biihi’níłí doo bee neilnish da.

word computer NEG 3-with pl-2-du.work.I NEG

Shá bíighah na’ashkǫ́ǫ́’.

sun proportionate 1-swim.CI

Shich’é’é bi’éé’ bá ’áshłéehgo naat’ą́hí hááłgizh.

1-daughter 3-clothes 3-for 3-1-make-I 1-GO fabric I-cut.P

Shimá dóó shizhé’é bił dibé dóó tł’ízí ta’nda’díígish nt’éé’.

1-mom and 1-dad 3-with sheep and goats 3-pl.shear.I past

Shimásaní hooghan namzí góne' ch'iyaan íílééh.

1-grandmother hogan round inside food 3-3-make.IP

Shiyáázh shaa yógháah le’ nissingo sédá.

my.son 1-for 3-arrive.O hope 3-1-want.CI-GO 1-sit.I

Sitsóí yik’i sidáhí béé’éshdlééh.

1-grandchild 3-on 3-sit.SPN-nom 3-1-copy.I

Sitsóóké da’ółta’go t’óó bik’iisdził.

1-grandchildren pl-school-GO just 3-1-support.Prog

T’áá ’aaí ’aníigo t’éiyá doo bikee’ saad si’ą́ą da.

truly 3-say.I-GO only NEG 3-behind word 3-sit.SPN NEG

Tį’ ninádeiilnish.

let’s.go again-pl-1dpl-work.R

Tʼáadoo tʼóó yílnishí.

NEG just 2-work.Prog-í

yiishjį́į́ł

Progressive Mode: 1-become.black.Prog

Ła’ damóo yę́ędą́ą́’ dah ’iyétł’ónée, k’ad ’ałníí’góó ’eeshtł’óół.

one Sunday past up 3-1-set.P-past now middle-toward 1-weave.Prog

Ła’ damóo yę́ędą́ą́’ dah ’iyétł’ónée, k’ad ’ałníí’góó ’eeshtł’óół.

one Sunday past up 3-1-set.P-past now middle-toward 1-weave.Prog