Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries
’Adą́ą́dą́ą́’ ’íítseedgo bee na’anishí hasht’enáshdlééh.
yesterday 1-pound.P-GO tool 3-1-put.back.I’Adą́ą́dą́ą́’ísh tł’óo’di nanilnishgo nee ’ałní’ní’ą́?
yesterday-Q outside-at 2-work.CI-GO 2-with noon
’íísíníłts’ą́ą́’
bee ’ééhóziní
- -ísh enclitic for yes/no questionsfind in Navajo Questions
- Imperfective (I) (∅, ni, si, yi-∅)find in Navajo Verb Modes
- naashnish workfind in Navajo Verb Modes
- ałní’ní’ą́ noonfind in Navajo Adverb Lexicon
- -di atfind in Navajo Postposition Lexicon
- location
- -ee by means offind in Navajo Postposition Lexicon
- instrumental
’Ahwééh ła’ yishdlą́.
coffee some 3-1-drink.I’Ííłta’ dóó ’iiłghaazh.
1-read.P CONJ 1-sleep.P’Íídeeshwosh daats’í doodaii’ saad naalkaah bindeeshnish.
1-sleep.F maybe or word research 3-1-work.Fbik’ídadiidis
pl-3DO-1dpl-wrap.it.around.it.Ibik’ídóhdis
3DO-2dpl-wrap.it.around.it.Ibíhoosh’aah
1-learn.it.IBįįh bił da’doółdǫǫh.
deer 3-with pl-2dpl-shoot.OCh’ééh jiyáán hastiin baa nahashniihgo ch’ééh ’ííł’įįd ’ahbínídą́ą́’.
watermelon man 3-from 3-1-buy.CI-GO tried in.vain 1-act.P morning-past
’íísíníłts’ą́ą́’
bee ’ééhóziní
- Continuative Imperfective (CI)find in Navajo Verb Modes
- nahashniih buy, sellfind in Navajo Verb Modes
- Perfective (P) (yi, ni, si, yi-∅)find in Navajo Verb Modes
- ’asht’í actfind in Navajo Verb Modes
- ’ahbínídą́ą́’ this morningfind in Navajo Adverb Lexicon
- -aa tofind in Navajo Postposition Lexicon
Da’ ’ałní’ní’ą́ąjį’ tł’óo’di nishínílnish?
Q noon-until outside-at 2-work.P
’íísíníłts’ą́ą́’
bee ’ééhóziní
- da’ particle for yes/no questionsfind in Navajo Questions
- ’ałní’ní’ą́ąjį’ noon-untilfind in Navajo Adverb Lexicon
- -jį́’ up to, as far asfind in Navajo Postposition Lexicon
- time
- -di atfind in Navajo Postposition Lexicon
- location
- Perfective (P) (yi, ni, si, yi-∅)find in Navajo Verb Modes
- naashnish workfind in Navajo Verb Modes
dadiilyį́į́h
pl-3DO-1dpl-melt.it.Idayoodlą́ą́’
pl-3DO-3dpl-drink.it.Pdiidííłjéé’
3DO-3-start.fire.PDíí chidí ’ayóo dilwo’ ha’ní ’áko ndi doo baa jííníshłíi da.
this car very 3-fast 3-say.P CONJ NEG 3-about 4-1-rely.P NEGDoo at’ééké bizhdisóół da.
NEG girls 3-4-whistle.O NEGDoo kingóó diit’ash da.
NEG town-to 1dpl-go.du.Prog NEGdołhį́į́h
3DO-2dpl-melt.it.IDíí tł’óół yílééł.
this rope 3-2-carry.SFO.Progdíłhį́į́h
3DO-2-melt.it.IHaa'íyee' shinááł Diné bizaad bíhwiidííł'aał.
lets.see 2-1-watch.Prog Navajo language 3-2-learn.Fhadajizgeed
pl-3DO-4dpl-dig.it.out.Phadajiłgéésh
pl-3DO-4dpl-cut.it.out.Ihadazhdínóołchał
pl-3DO-4dpl-card.it.(as.in.wool).Fhadeiilgizh
pl-3DO-1dpl-cut.it.out.Phadeiniłchaad
pl-3DO-3dpl-card.it.(as.in.wool).Ihanoołchaad
3DO-2dpl-card.it.(as.in.wool).PHoozdohgóó daats’í deeshááł ’éí doodaii’ Be’eldííldahsínilgóó deeshááł.
Phoenix-toward maybe 1-walk.F or Albuquerque-toward 1-walk.FNa’azhǫǫshgi díkwíí shį́į́ shaa woobįįh?
hoop.and.pole.game-at how.much 1-to pass-win.INichxǫ' doo ájíléeh da.
stop NEG 3-4-make.I NEGNídiiłne’.
3-2-hit.INíwe, doo mósí nidziłtseed da!
stop NEG cat 3-4-kill.I NEGNíwe, doo tsésǫ’ góne’ ch’ééjí’nah da!
stop NEG window 3-into 4-crawl.R NEGNíwe, k’ídíítih!
stop 3-2-break.SSO.IShidá’í látsíní ’áyiilaa’ii’ yaa bił hoozhǫǫhgo bima yaa yinítą́.
1-uncle bracelet 3-make.P-and 3-3-happy.I 3-mother 3-3-give.P
’íísíníłts’ą́ą́’
bee ’ééhóziní
- Perfective (P) (yi, ni, si, yi-∅)find in Navajo Verb Modes
- ’ashłééh makefind in Navajo Verb Modes
- -ii’ and, and thereuponfind in Navajo Conjunction Lexicon
- -aa tofind in Navajo Postposition Lexicon
- benefactive
- -ił withfind in Navajo Postposition Lexicon
- cognitive experiencer
- Perfective (P) (yi, ni, si, yi-∅)find in Navajo Verb Modes
Shilééchąą’í bił na’nishkaadgo jooł bá ’abíńjíshhałgo yikéé’ náádiilwo’.
1-dog 3-with 1-herd.CI ball 3-for 3-1-bat.R-GO 3-after 3-run.R
’íísíníłts’ą́ą́’
bee ’ééhóziní
- -ił withfind in Navajo Postposition Lexicon
- accompaniment
- -go verb and subordinating encliticfind in Navajo Adverb Lexicon
- -á for, for the benefit offind in Navajo Postposition Lexicon
- benefactive
- -kéé’ behind, followingfind in Navajo Postposition Lexicon
- Continuative Imperfective (CI)find in Navajo Verb Modes
- na’nishkaad herd, go out herdingfind in Navajo Verb Modes
- ’Ánáhoot’įįhígíífind in Navajo Verb Modes