Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

Abínídą́ą́’ kintahgóó dah didoohkah.

morning-past town-GÓÓ up start-3pl.go.F

’Atsiniltł’ish dóó tó dayókeedígíí baa ’áłah ’aleeh lá.

electricity and water pl-3-request.I-NOM 3-for meeting DISC

’Ííłta’ dóó ’iiłghaazh.

1-read.P CONJ 1-sleep.P

’Oółháásh lágo.

2-sleep.O don’t

’Áádę́ę́’ nánísdzáago łį́į́’ ni’deeshjoł.

from.there 1-return.p-GO horse 3-for pl-1-feed.F

’Áłah ’aleehgo ch’iyáán ’ádadiilnííł ’áko shį́į́ ’índa diné ndahidookah.

meeting-Comp food 3-1-Pl-make.F CONJ people 3-Pl.will-arrive.F

’Íhoo’aah ’ayóo bidziil.

education very 3-strong.I

bik’ízhdeezdiz

3DO-4-wrap.it.around.it.P

Bíni’dii si’ą́ t’áádoo baa nánít’íní.

3-let-stay 3-sit.SRO.SPN just.NEG 3-about 2-bother.NI

Ch’ééh jiyáán náánááshdą́ą́’.

watermelon again-1-eat.R

Chidí nidabinóołtłáád.

car pl-3-2dpl-stop.O

dadizhdínóołkał

pl-3DO-4dpl-start.to.herd.them.(animals).F

dadínółkaad

pl-3DO-2dpl-start.to.herd.them.(animals).I

deiłbéézh

pl-3DO-3dpl-boil.it.I

Dibé dził binaashii nanishkaad.

sheep hill 3-across.from 3-1-herd.CI

Dichin nínízin ya’?

hungry 2-want.NI Q

didiiljéé’

3DO-1dpl-start.fire.P

diididoołjah

3DO-3-start.fire.F

Doo ’áłah diidleeł da.

NEG together pl-1dpl-meet.pl.F NEG

Doo t'áá k'ad níká 'eeshwod da.

do.not.want.to for.you.pos 2-1-help.P NEG

Gohwééh ’áłdó’ nahideeshnih nisinée beesénah lá.

coffee also 3-1-buy.F 1-want.NI-past 3-1-forget.P DISC

Gólízhii dégo dasidoo’į́įgo da’oołzhish nỉ.

skunk up-GO pl-3-look.I-GO pl-3-dpl-dance.I
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

haashgéésh

3DO-1-cut.it.out.I

Haashíyee' díí naak'ee sinilí biniitááh t'áá daats'í bee hoot'į́.

try.and.find.out this eyeglasses 3-2-try.IP just maybe 3-with area-pas-see.Prog.N

hadadéélbįįd

pl-3DO-1dpl-fill.something.up.with.it.P

hadeiniłchaad

pl-3DO-3dpl-card.it.(as.in.wool).I

Hózhó’ógo baa nitsínkeesgo níni’ bá na’iłt’oh.

3-harmonious.I-GO 3-toward 2-think.I-GO 2-mind 3-for 2-smoke.I

háínígeed

3DO-2-dig.it.out.P

Jáan biʼdizhchínéejįʼ ʼanááhoolzhiizh. Tįʼ bá daʼdiidįį́ł.

John 2-birth-up-to again-area-arrive.P let's.go 3-for pl-2-eat.F

K’aa’ísh ’aní’á biyaa doodago daats’í báhátis ’ayiist’oh ?

arrow-Q bridge 3-under or perhaps 3-over 3-3-shot.P

K’ad Na’nízhoozhídi naasháa le’.

now Gallup-at around-1-walk.I hope

naashłé

3DO-1-carry.a.ropelike.thing.around.I

Naʼahóóhai baa nídiikai ʼakó ʼakʼidahiʼniłí bee shí ʼadíílwoł.

rodeo 3-about 1pl-do.F so saddle.blanket 3-with 1-after 2-help.F

Ni’éé’ náníłkad.

2-clothes 3-2-sew.I

Nichxǫ' doo ájít’į́į da.

stop NEG 4-act.thus.I NEG

nidajilé

pl-3DO-4dpl-carry.a.ropelike.thing.around.I

Nighéí na’ashch’ąą’ígíí níil’į́.

over.there painting-ÍGÍÍ 3-2-du.look.I

Ńdíshchíí’ yáázhí bąąh hasis’na’go shił yaa ’ádzaa.

pine.tree little 3-on 1-climb.P-GO 1-with down 3-act.P

Shidibé ’ąą’ dinót’į́į́ł laanaa ch’ééh nisin.

1-sheep expanse 3-increase.O wish in.vain 1-want.CI

Shilį́į́’ tł’aaká’ii dóó shilį́į́’ biyéél bił tsodizin ’íishłaa.

1-appaloosa and 1-horse 3-saddle 3-with prayer 3-1-make.P

Shimá bighangóó náshdáahgo łééchąą’í baná’ástso’.

1-mother 3-house-toward again-1-go-GO dog 3-again-1-feed.R

Shí ’éí t’áá naanishdóó kingóó déyá.

I TOP just work-from town-to 1-go.I

Shį́įgo ch’ééh jiyáán yishį́į́h ’áádóó tó lą’í yishdlį́į́h.

summer-GO watermelon 3-1-eat.U and.then water lots 3-1-drink.U

T’ah doo kintahgóó diit’aash da.

not.yet store-to 1du-go.I NEG

T’ą́ą́tsoh táá’góó yoołkáłę́ędą́ą́’ ’ałdó’ Tóta’góó tádííyá.

May three-góó day-past also Farmington-góó 1-went.P

Tsxį́įłgo ni’éé’ biih ni’nééh.

hurry 2-clothes 3-into 2-crawl.I

Tł’éédą́ą́, yá’át’ééhgo iiłhaaz. Night.last good.GO 1-sleep.P

Night.last good.GO 1-sleep.P

yik’ídéideezdiz

pl-3DO-3dpl-wrap.it.around.it.P

yishtł’ó

3DO-1-weave.it.I

Yiską́ągo nighanaad késhdę́ę́’į́">di naadeeshááł.

tomorrow 2-home-at 2-to-1-go.F