Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’Ahbínídą́ą́’ hashbį’go baa nídiisdzá ’ákondi t’áadoo ’áłtso da.

morning-past 1-clear.I-GO 3-for 1-start.P however but not-yet all NEG

’Amásání léi’ dibé yázhí yootééł.

grandmother INDEF sheep little 3-3-carry.AnO.Prog

’Aoo’, ’ashdladigóó ’oolkiłgo ’áádę́ę́’ sh ná’ílwod.

yes five-at-toward clock-GO there-from 1-with 3-return.P

’Ałk’idą́ą́’ shimá b na’nishkaadgo ’aghaa’ yisdizígíí dibé yázhí yichíihgo yizénéíłt’ih.

long ago 1-mother 3-with SUP-1-herd.I-GO wool 3-spin.P-ígíí lamb 3-birth.P-GO 3-neck-around-3-tie.P

-k’i

Asdzání ní’jookąąhgo kintahdi nijighá.

woman-NOM Rep-3a-beg.I-GO town-at about-3a-walk.I

Ashkii tó nílinígíi yiih dzółhaał.

Boy flowing.water-ÍGÍÍ 3-in 3-3-fall.O

At'ééd aní shí k'ad naalyéhé báhooghango déyá. Nit'éé' bimá aní k'adee' da'iigháásh.

girl 3-say.IP 1-now goods 3-for-home-GO directional-go. past 3-mother 3-say.IP now time-sleep.

Beeldléí danołtsóós.

blanket pl-3-2dpl-bring.FFO.I

Béégashii yáázh ła’ shibee’í’diidłííd bik’i niní’ą́.

calf one 1-cattle.brand 3-on 3-1-put.NP

Chidí léi’ la’ ch’ééh dah diilyeed.

car because surprise in.vain up 3-go.I

Chidí nidabinóołtłáád.

car pl-3-2dpl-stop.O

Chizh ła’ yah ’aníjááh.

firewood some in 2-bring.I

dadiilbish

pl-3DO-1dpl-boil.it.F

dajishbéézh

pl-3DO-4dpl-boil.it.P

daooshóó’

pl-3DO-2dpl-brush/comb.it.P

daołhį́į́h

pl-3DO-2dpl-melt.it.(snow).I

deeshbish

3DO-1-boil.it.F

deiigish

pl-3DO-1dpl-make.one.cut.in.it.I

Dibé tóógóó neeshkał.

sheep water-toward 3-1-herd.Prog

didadidiiljah

pl-3DO-1dpl-start.fire.F

didoołjéé’

3DO-2dpl-start.fire.P

Díí tł’éé’ t’áá ká dóola dá’ák’eólyeed lágo, dádiʼnítįįh.

this night NEG bull into.field-3-run.O hope.not 3-2-close.gate.I

dínółkaad

3DO-2dpl-start.to.herd.them.(animals).I

dííyį́į́ł

3DO-2-eat.it.F

Gohwééh t’áá bizhání ’éí doodaii’ ’abe’ bgo daats’í nínízin?

coffee only TOP or milk 3-with-GO perhaps 3-2-want.NI

hadínóołchał

3DO-2dpl-card.it.(as.in.wool).F

hajííłgizh

3DO-4-cut.it.out.P

hanoołchaad

3DO-2dpl-card.it.(as.in.wool).P

hanołchaad

3DO-2dpl-card.it.(as.in.wool).I

Háát’i’ le’!

up-3-extend.P LE’
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

jidooyį́į́ł

3DO-4-eat.it.F

Kintahgóó diit’ash.

town-to 1dpl-go.du.Prog

Naʼahóóhai baa nídiikai ʼakó ʼakʼidahiʼniłí bee shí ʼadíílwoł.

rodeo 3-about 1pl-do.pl.F so saddle.blanket 3-with 1-after 2-help.F

Ne’eshłééh. T’áá ká nóólk’oł.

2-1-copy.I 2-blink.O

Ni'dózhoł.

term-3-sprinkle.O
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Nighéí na’ashch’ąą’ígíí níil’į́.

over.there painting-ÍGÍÍ 3-2-du.look.I

nisínílá

3DO-2-carry.a.ropelike.thing.around.P

Nizhéʼé nilą́ąjįʼ yigáałgo bikééʼ yilwoł.

2-father 2-in.front-to 3-walk.Prog-GO 3-behind 2-run.Prog

Nídiiłne’.

3-2-hit.I

Shichidí t’ahdii yá’át’ééh, ’át’ah ’índa ła’ ninááhideeshnih.

1-car still 3-good.N later one again-3-1-buy.F

Shilééchąą’í sitsijį’ yilwoł.

1-dog 1-ahead-to 3-run.I

Shiye’, t’áadoo nikídíltałí.

1-son NEG 2-stomp.IR-Í

Sitsóí yik’i sidáhí béé’éshdlééh.

1-grandchild 3-on 3-sit.SPN-nom 3-1-copy.I

T’ah doo ashą́ą da.

not.yet 1-eat.I NEG

T’iis bąąh nidaohna’.

cottonwood 3-on pl-2dpl-climb.I

italic highlight particle_0" aria-label="particle">T’áadoo naanishgóó dah diisháhí Shicheii kojį’ bił ni’ilwod.

before 1-work.(I)GOO start-out 1-walk.NEG grandpa here with 3-2-drive.(I)

Tó tsíídkáá’ didíkaah.

water charcoal-on start-3-2-put.I.OC

yiidą́ą́’

3DO-1dpl-eat.it.P

Yiską́ągo níléí hódahdi ’ółta’di ni’dí’néeshtįįł nissin.

tomorrow that up.at school-at 1-teach.F 1-want.CI