Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’Ashkii tó nílinígíi yiih dzółhaał.

boy water 3-be.NI-ÍGÍÍ 3-in 3-fall.O

’Eii łééchą̨ą’í t’áá ’áko taah yilwo’.

that dog immediately water.into 3-run.U

’Ííyą́ą́dóó bik’ijį’ tsinyaagi nétį́į́ dóó ’iiłhaazh.

1-eat.P and 3-after tree-under-at.spec 1-lie.down.P and 1-sleep.P

Béégashii báháchxį’go bik’ee neeshchééł.

cattle 3-become.angry.I-GO 3-on.account.of 1-flee.Prog

bik’ídidíídis

3DO-2-wrap.it.around.it.F

bik’ídédiz

3DO-1-wrap.it.around.it.P

Ch’é’étiingóó naanéhígíí shił bééhózin.

entrance-along 3-play.I-COMP 1-with 3-know.NI

Ch’óóshdą́ą́dą́ą́’ Bilagáanaa Bizaad doo diists’a’ da. K’ad éí t’ááshxǫǫd t’áá bee yáshti’.

formerly English NEG 1-understand.I NEG | now TOP at.least just 3-with 1-speak.I

Dah níljííd!

up 2-jump.I

dajiigish

pl-3DO-4dpl-make.one.cut.in.it.I

Damóo yę́ędą́ą́’ dziłghą́ą́’dę́ę́’ shádí dóó ba’áłchíní bił ’adaashkai.

sunday past-time mountain top.of-from 1-elder.sister and 3-children 3-with downward-1-go.Pl.P

daohshóóh

pl-3DO-2dpl-brush/comb.it.I

daooshóó’

pl-3DO-2dpl-brush/comb.it.P

daooyą́ą́’

pl-3DO-2dpl-eat.it.P

deiigish

pl-3DO-1dpl-make.one.cut.in.it.I

deiitł’ó

pl-3DO-1dpl-weave.it.I

deishóóh

pl-3DO-3dpl-brush/comb.it.I

Doo b bééhózin da ya’?

neg 3-with 3-know.CI neg Q

Doo kingóó diit’ash da.

NEG town-to 1dpl-go.du.Prog NEG

Dooshą’ gah t’áá gééd náshdááh lá.

ensure rabbit just without 1-return.I DISC

Gohwééh ’áłdó’ nahideeshnih nisinée beesénah lá.

coffee also 3-1-buy.F 1-want.NI-past 3-1-forget.P DISC

Ha’át’íí baa ’áłah ’aleeh jiní?

what 3-for meeting 4-say.NI

Ha’át’íísh neidiyoołnih nínízin?

who-Q 3-3-buy.F 2-think.NI

Hada’niłhosh le’!

up-pl-3-3-bubble.up.CI LE’
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

hadadíníilchał

pl-3DO-1dpl-card.it.(as.in.wool).F

hadaniilchaad

pl-3DO-1dpl-card.it.(as.in.wool).I

hadeeshtééł

3DO-1-carry.him/her.up.out.of.something.F

hadeishgizh

pl-3DO-3dpl-cut.it.out.P

hadíníilchał

3DO-1dpl-card.it.(as.in.wool).F

haidééłbįįd

3DO-3-fill.something.up.with.it.P

hazhdoołtééł

3DO-4-carry.him/her.up.out.of.something.F

hazhdééłbįįd

3DO-4-fill.something.up.with.it.P

jidiłhį́į́h

3DO-4-melt.it.I

jiigish

3DO-4-make.one.cut.in.it.I

Jáan biʼdizhchínéejįʼ ʼanááhoolzhiizh. Tįʼ bá daʼdiidįį́ł.

John 2-birth-up-to again-area-arrive.P let's.go 3-for pl-2-eat.F

Naʼahóóhai baa nídiikai ʼakó ʼakʼidahiʼniłí bee shí ʼadíílwoł.

rodeo 3-about 1pl-do.pl.F so saddle.blanket 3-with 1-after 2-help.F

nideeshłeeł

3DO-1-carry.a.ropelike.thing.around.F

Níwe, tʼáádoo łééchąąʼí nánítałʼí.

stop NEG dog 3-2-kicking.R.NEG

Shá bíighah na’ashkǫ́ǫ́’go yiishjį́į́’ lá.

sun proportionate 1-swim.CI-GO 1-sun.burn.I DISC

Shá bíighah tsiyaa sédáago, shinááł nida’jiłkǫ́ǫ́’.

sun proportionate tree-under 1-sit.SPN-GO 1-watch.CI pl-4-swim.P

Shilééchąą’í bikéé’ yishááł.

my.dog 3-following 1-go.Prog

Shiyáázh nízaadi naalnishgo bídin sélį́į́’.

1-son far-at 3-work-GO 3-lack 1-be.SPN

Shiyáázh niʼíłtááh. Bá daʼdiidííł; ʼákohgo chʼiyáán ʼálʼį́įgi shiká ʼadoojah.

1-son 3-graduate.I 3-for 1pl-eat.F so-then food indef-make-at 1-after 3pl-help.F

Siláo yik’ee noochééł.

police account 3-flee.Prog

yidooyį́į́ł

3DO-3-eat.it.F

yiidą́ą́’

3DO-1dpl-eat.it.P

yiishjį́į́ł

Progressive Mode: 1-become.black.Prog

yíłhį́į́’

3DO-1-melt.it.(snow).P

ʼAwéé chʼídeeldloʼ. ʼA’áshįįh daatsʼí nihee dahólǫ́.

baby 3-laugh.P Navajo.salt perhaps 2dpl-with pl-HO-exist.NI

ʼAwéé chʼídeeldloʼ; chʼiyáán bá ʼádaʼdoołííł dóó bá niʼdaʼdoonih.

baby 3-laugh.P food 3-for pl-3-2dpl-prepare.F and 3-for pl-3-2dpl-distribute.F