Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’Ak’éégo ’éí chizh niléí keehaidi ninahdahiigééh nt’éé’.

autumn-GO that wood over.there winter.camp-at pl-3-1-unload.P past

’Ashkii bi’éé’ hazhó’ó ’ayíyiishchid dóó ’ólta’ góne’ yah ’ííyá.

boy 3-shirt nicely 3-3-tuck.in.P and school into into 3-go.P

’Ayóo deesk’aazgo beeldléí ditánígíí biih násh’nah.

very cold-GO blanket 3-thick.NI-ÍGÍÍ 3-into 1-crawl.R

’Ałní’ní’ą́ągo tó háálínídi ’ahéédidiit’ash.

noon-GO spring-at refl-1du-meet.F

Asdzání ní’jookąąhgo kintahdi nijighá.

woman-NOM Rep-3a-beg.I-GO town-at about-3a-walk.I

Ashkii tó nílinígíi yiih dzółhaał.

Boy flowing.water-ÍGÍÍ 3-in 3-3-fall.O

Ashkiísh t’áádoo nideezhí yíni’ yá ahóólaa da?

boy NEG 2-younger.sister 3-mind 3-for 3s-3-make.P NEG

Ch’íníyáá nít’ę́ę́’ t’áá hooshch’į’ łééchąą’í shich’į’ ch’élwod.

out-1-go.P past suddenly 1-to dog out-3-come.P

Chidí léi’ la’ ch’ééh dah diilyeed.

car because surprise in.vain up 3-go.I

Da’ k’ad daats’í ch’iyáán ’áníléehgo n ’adazh’niiyą́ą́’?

Q now perhaps food 2-make.I-GO 2-for feast.happen

daohtł’ó

pl-3DO-2dpl-weave.it.I

daołbéézh

pl-3DO-2dpl-boil.it.I

dazhdíníłkaad

pl-3DO-4dpl-start.to.herd.them.(animals).I

Dichinísh doodaii’ dibáá’ísh dzinízin?

hunger-Q or thirst-Q 3-4-want.NI

didazhdiłjeeh

pl-3DO-4dpl-start.fire.I

didideeshjah

3DO-1-start.fire.F

dididoołjah

3DO-2dpl-start.fire.F

Doo b bééhózin da ya’?

neg 3-with 3-know.CI neg Q

Díí dibé yázhí yíłtééł.

TOP sheep little 3-2-carry.AnO.Prog

Gah bik’ee’ taah yí’áhígóó ’eesbąs.

rabbit foot water 3-into1-drive.Prog

hadajiłgéésh

pl-3DO-4dpl-cut.it.out.I

hadaołgéésh

pl-3DO-2dpl-cut.it.out.I

hadazhdééłbįįd

pl-3DO-4dpl-fill.something.up.with.it.P

hadínéeshchał

3DO-1-card.it.(as.in.wool).F

Halah doo bííghah jiztį́į da.

opposite.sibling NEG 3-beside 4-lay.O NEG
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

haoogeed

3DO-2dpl-dig.it.out.P

Hastiin łį́į́’ yik’i dah neezdá.

man horse 3-on up 3-sit.P

K’idadeelyáá nit’éé’ t’óó daazgan, háálá doo nahałtin da.

1pl-plant.P past just 3pl-dry.SPN, because NEG 3-rain.CI NEG

Naʼazhǫǫshgóó dooʼáazhgo nihikééʼ ʼiih deeshwoł.

casino-GÓÓ 2du-go.F-GO 2pl-behind 3-into 1-run.F

Náá’íídéeshtah nisin doodago t’óó siláogóó deeshááł.

again-1-go.school.F 1-want or merely military-to 1-go.F

Ni'dózhoł.

term-3-sprinkle.O
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Nidahastą́ągo k’izh’dóle’ígi ’áhoot’é.

rain.P 4-plant.O.NOM areal-be.N

nidííleeł

3DO-2-carry.a.ropelike.thing.around.F

Nimá yázhí bighanaad késhdę́ę́’į́">góó díílwoł dóó ’áájí ’awéé’ baa ’áhólyą́dooleeł.

your aunt 3-house-to 2-run-and that-way baby 3-for 2-care.CI FUT

Nimá yázhí bighangóó díílwoł dóó ’ááaad késhdę́ę́’į́">jí ’awéé’ baa ’áhólyą́dooleeł.

your aunt 3-house-to 2-run-and that-way baby 3-for 2-care.CI FUT

Níwe, k’ídíítih!

stop 3-2-break.SSO.I
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Náhíínááłgo yadiizíní niłjizh.

around-2-go.I-GO can 3-2-crush.Prog

néishjį́į́h

Iterative Mode: 1-become.black.R

Níwe, tʼáádoo ʼałkʼésdisí niyą́ní.

stop NEG candy 3-2-eat.DI.NEG

Sam Diné yitah naalnish.

Sam Navajo 3-among 3-work.I

She’abe’ sits’ą́ą́’ wóódlą́ą́’ lágo.

1-milk 1-from 3-2-drink.O LÁGO

Shichidí t’ahdii yá’át’ééh, ’át’ah ’índa ła’ ninááhideeshnih.

1-car still 3-good.N later one again-3-1-buy.F

T’áadoo hadahooł’áhí.

neg pl-3s-2dpl-make.noise.NP-Í

italic highlight particle_0" aria-label="particle">T’áadoo ’ashą́ní Dibé bikee’ dah diiyá.

before 1-eat.(I)Neg sheep follow start-out 1-walk.(I)

italic highlight particle_0" aria-label="particle">T’áadoo naanishgóó dah diisháhí Shicheii kojį’ bił ni’ilwod.

before 1-work.(I)GOO start-out 1-walk.NEG grandpa here with 3-2-drive.(I)

italic highlight particle_0" aria-label="particle">T’áadoo tá’dishgéshí nizaagóó dah ’adii’ą́.

before 1-sheer.(I)NEG far-GOO up 3-sun.rise(P).

Tį’ ninádeiilnish.

let’s.go again-pl-1dpl-work.R

Tł’éédą́ą́ łééchąą’í léi’ nihił ’yaííyá’ii’ neeztį́.

last.night dog strange 1dpl-with 3-come.inside.P-and lie.down.SNP

woshóóh

3DO-2dpl-brush/comb.it.I

yishhį́į́h

3DO-1-melt.it.(snow).I