Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’Ahbínídą́ą́’ t’áadoo ’ííyą́ą́’góó biniinaa wónáásdóó dichin shi’niiłhį́.

morning-past neg 1-eat.P-GO.NEG 3-because soon hunger 1-3-kill.I

’Ahwééh bee yishdlį́hígíí bikáá’ ’adání bikáá’ dah yish’ááh.

coffee 3-with 3-1-drink.P-NOM table 3-on up 3-1-put.SRO.U

’Ííyą́ą́dóó bik’ijį’ tsinyaagi nétį́į́ dóó ’iiłhaazh.

1-eat.P and 3-after tree-under-at.spec 1-lie.down.P and 1-sleep.P

Ániid ’iiyą́ą́’áko ndi t’ah dichin nisin.

recently 1-eat.P even then still 3-hungry 1-want.NI

Ch’ééh jiyáán náánááshdą́ą́’.

watermelon again-1-eat.R

Chidí bik’ee heesh’ááł.

car 3-tire 3-1-move.SRO.Prog

Chidí léi’ la’ ch’ééh dah diilyeed.

car because surprise in.vain up 3-go.I

Chidí łizhinígíí doodago łigaaígíí daats’í nahideeshnih?

car black-nom or white-nom perhaps 3-2-buy.F

Da’adánídi ’áts’ą́ą́’ deeshghał.

restaurant-at ribs 3-1-eat.F

dajishóóh

pl-3DO-4dpl-brush/comb.it.I

dajiłhį́į́h

pl-3DO-4dpl-melt.it.(snow).I

daohtł’ó

pl-3DO-2dpl-weave.it.I

deeshį́į́ł

3DO-1-eat.it.F

deiit’aal

pl-3DO-1dpl-chew.it.P

didazhdidoołjah

pl-3DO-4dpl-start.fire.F

dishhį́į́h

3DO-1-melt.it.F

Díkwíí jį́ nanilnish?

how.many-Q day 2-work.I

Doo ’áłah diidleeł da.

NEG together pl-1dpl-meet.pl.F NEG

Doo dibé ch’íi’niił da.

NEG sheep pl-3-2-du-take.out.I NEG

Doo kingóó diit’ash da.

NEG town-to 1dpl-go.du.Prog NEG

Doondó’ ’awéé’ yicha da.

not.even baby 3-cry.I NEG

Doondó’ daatsaah da noolin.

not.even 3-sick.I NEG 3-resemble.NI

Díí jį́ Nida’iiníísh ’áko shį́į́ nihich’į’ nida’iil, ya’?

today Friday then.maybe 1pl-toward 1pl-payment.I Q

Gohwééh nayiisnii’diísh b bééhózin?

coffee 3-3-buy.P-at-Q 3-with 3-know.NI

Haa'íyee' díí chidí bikééji' adeez'ahí hasht'e diilnííł.

lets.see this pickup.truck 3-1.pl-fix.F

hadajiłgéésh

pl-3DO-4dpl-cut.it.out.I

hadeishgizh

pl-3DO-3dpl-cut.it.out.P

haidééłbįįd

3DO-3-fill.something.up.with.it.P

hanołchaad

3DO-2dpl-card.it.(as.in.wool).I

Hastiin łį́į́’ yik’i dah neezdá.

man horse 3-on up 3-sit.P

Na’níle’dii tó háníyáá nít’éé’ tóyę́ę ’ásdįįd .

dismay water 1-go.P past water-former 3-disappear.P DISC

Nahałtin ládą́ą́’ doo deesháał da.

3s-rain.I in.case NEG 1-go.F NEG

Ni'dózhoł.

term-3-sprinkle.O
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Nichxǫ' doo ájíléeh da.

stop NEG 3-4-make.I NEG
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

nidajizlá

pl-3DO-4dpl-carry.a.ropelike.thing.around.P

nidasoolá

pl-3DO-2dpl-carry.a.ropelike.thing.around.P

Níká ’adeeshwoł biniiyé níyá.

2-for 1-run.F 3-purpose.of 1-came.P

Níwe, naaltsoosgo yee' baa nitsíníkees!

stop paper-GO really 3-with 3-2-think.I
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Ńléí dziłtsį́į́góó diit’ash.

there mountain-base-toward start-1du-go.du.I

Shidá'í, nilį́į́’ sha’níłteeh.

1-maternal.uncle 2-horse 1-to-3-2-lend.AnO.I
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Shiyáázh niʼíłtááh. Bá daʼdiidííł; ʼákohgo chʼiyáán ʼálʼį́įgi shiká ʼadoojah.

1-son 3-graduate.I 3-for 1pl-eat.F so-then food indef-make-at 1-after 3pl-help.F

T’áadoo ’anit’íní!

neg 2-do.NI-Í

T’áadoo naaltsoos dayínółta’í.

neg book pl-3-2dpl-read.I-Í

T’áá ’ákwíízhíní tó dah siyínígóó ’ałnánáshdááh.

every summer lake-toward again-1-go.R

Tsinaabąąs bee nida’abąąs yę́ędą́ą́’ shi’dizhchį́.

wagon 3-with pl-3-drive.I past 1-pass-born.P

Tł’éédą́ą́, yá’át’ééhgo iiłhaaz. Night.last good.GO 1-sleep.P

Night.last good.GO 1-sleep.P

Tł’óodi didíłjeeh.

outside 3-2-start.fire.I

yiidą́ą́’

3DO-1dpl-eat.it.P

yiishjį́į́h

Usitative Mode: 1-become.black.U

Łáháda ’ach’íí’ náshdį́į́h.

now.and.then rolled.intestine 1-eat.R