Your search for the mode Future (F)
has returned 50 entries

Ch’éénísh’į́įgo náá’deeshtł’óół nissin.

out summer.GO 1-again.weave.F 1-desire

ʼAshiiké chahashʼoh ʼádeidoolííł, ʼatsʼos bee ʼazhish biniiyé.

boy-pl shade-house 3-3-pl-build.F feather 3-means-of dance 3-reason

ʼAshiiké chahaʼoh ʼádeidoolííł, ʼatsʼos bee ʼazhish biniiyé.

boy-pl shade-house 3-3-pl-build.F feather 3-means-of dance 3-reason

’Ádihodideesht’ih sha’shin nisingo t’áadoo ’atah haasdzíi’ da.

RFLX-1-get.into.trouble.F perhaps 1-think.CI-GO NEG among 1-say.P NEG

’Ákǫ́ǫ́ shił díí’ash.

there 1-with 2sg-go.du.F

’Áádę́ę́’ nánísdzáago łį́į́’ ni’deeshjoł.

from.there 1-return.p-GO horse 3-for pl-1-feed.F

’Íídeeshwosh daats’í doodaii’ saad naalkaah bindeeshnish.

1-sleep.F maybe or word research 3-1-work.F

bik’ídadidoohdis

pl-3DO-2dpl-wrap.it.around.it.F

bik’ídazhdidoodis

pl-3DO-4dpl-wrap.it.around.it.F

Chaha’oh biyaagi ni’dííłbąs.

shade.house 3-under-at 2-drive.F

Da’diidį́į́ł.

pl-1dpl-eat-pl.F

dadidiilyįh

pl-3DO-1dpl-melt.it.F

dadiilbish

pl-3DO-1dpl-boil.it.F

Damóogo ’áłah ’aleeh ’áko ’áadi nihaadíínááł.

Sunday 3-gather 3-be so there-at 1-Pl-to-2-arrive.F

Damóogo nihaa náájídááh.

Sunday.GO us.return 4-again.visit.F
listenloadingplaying

Visit us again on Sunday.

dazhdidoołhįh

pl-3DO-4dpl-melt.it.F

deeshbish

3DO-1-boil.it.F

deididoołhįh

pl-3DO-3dpl-melt.it.F

deididínóołkał

pl-3DO-3dpl-start.to.herd.them.(animals).F

deidoołbish

pl-3DO-3dpl-boil.it.F

didiilyįh

3DO-1dpl-melt.it.F

didínéeshkał

3DO-1-start.to.herd.them.(animals).F

didínííłkał

3DO-2-start.to.herd.them.(animals).F

diilbish

3DO-1dpl-boil.it.F

dizhdínóołkał

3DO-4-start.to.herd.them.(animals).F

Díí hooghan ’álnéehgi bee ła’ niidlį́į’go baa tįįh diikah.

this hogan 3-pass-make.I 3-with one 1dpl-be.NI-GO 3-about achieve 1du-take.on.pl.F
listenloadingplaying

Let’s get together and fix the hogan.

Díí yiską́ągo ’íídííłtah.

this tomorrow 3-2-read.F

Doo ’áłah dadiidleeł da.

NEG together pl-1dpl-meet.pl.F NEG

hadadoołtééł

pl-3DO-2dpl-carry.him/her.up.out.of.something.F

hadiiltééł

3DO-1dpl-carry.him/her.up.out.of.something.F

hadínóołchał

3DO-2dpl-card.it.(as.in.wool).F

Hahgo hooghan ’ádíílííł?

when hogan 3-2-make.F

haidínóołchał

3DO-3-card.it.(as.in.wool).F

Hííłch’į’go ’índa ta’iideeshnih.

evening.GO until 1-mix.dough.F
listenloadingplaying

I will mix the dough towards evening.

Hooghan bikáá’ dah si’áánígíí biyah danii’áago ’ádíílį́į́ł ’áko hooghan doo ałhiinídoołdas da.

hogan 3-on up 3-sit.SPN-ÍGÍÍ 3-under pl-3-extend.NP-GO 3-2-make.F so hogan NEG RECIP-3-collapse.F NEG

Na’nízhoozhígóó chídí doo n dah didoolwoł da.

Gallup-to car NEG 2-with up start-3.drive.F NEG

Naaki nááhaigo shich’é’é náá’íídeeshtah, ní.

Two year.GO 1-daughter again.school.F said.
listenloadingplaying

My daughter said, “In two years, I’ll continue my studies.”

neidooleeł

3DO-3-carry.a.ropelike.thing.around.F

nidadiilyeeł

pl-3DO-1dpl-carry.a.ropelike.thing.around.F

nidiilyeeł

3DO-1dpl-carry.a.ropelike.thing.around.F

nizhdooleeł

3DO-4-carry.a.ropelike.thing.around.F

Nizhé’é ha’át’íísh nahideeshnih nízin.

2-father-Q what 3-1-buy.F 3-want.NI

Tó tsíídkáá’ dididííkááł.

water charcoal-on start-3-2-put.OC.F
listenloadingplaying

Put the water on the charcoal (at some time in the future).

Yéego ’ííníłta’, shi’awéé’, ’áko nizhónígo ni’dííłtah.

really 2-study.NI 1-baby so well 2-graduate.F

yididoołhįh

3DO-3-melt.it.F

yidooyį́į́ł

3DO-3-eat.it.F

Yiską́ągo Bee’eldííldahsinilgóó ’adeesdee’.

tomorrow Albuquerque-to 4-PL.underway.F
listenloadingplaying

Tomorrow, they will be on their way to Albuquerque.

Yiską́ągo Na’nízhoozhídi háadish ’adeeshį́į́ł ninízin?

tomorrow Gallup-at where-Q 2-eat.F 2-want.CI

Yéego nihee nahóółtą́ągo yá’át’ééh doo yę́ę ’áko shį́į́ naadą́ą́’ dadinóosééł.

hard.GO 1pl-on 3-rain.P.GO 3-good future wish then maybe corn 3pl-grow.F

ʼAwéé chʼídeeldloʼ; chʼiyáán bá ʼádaʼdoołííł dóó bá niʼdaʼdoonih.

baby 3-laugh.P food 3-for pl-3-2dpl-prepare.F and 3-for pl-3-2dpl-distribute.F